Dân số thế giới đạt 7 tỷ người sẽ ảnh hưởng cuộc sống như thế nào?

N: Hoan nghênh các bạn đến với phần thảo luận hôm nay.

H: ...

"Liên Hợp Quốc cho biết, dân số thế giới đã vượt ngưỡng 7 tỷ người ngày 31/10. Mới 12 năm trôi qua kể từ khi số dân toàn cầu lên tới 6 tỷ người.

Ước tính chính thức cho thấy, tới năm 2025, dân số thế giới sẽ chạm mốc 8 tỷ và tới cuối thế kỷ này là 10 tỷ người. Hầu hết trẻ em mới sinh là ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương, nơi tỷ lệ dân số phát triển nhanh hơn bất kỳ nơi nào trên thế giới.

Theo các chuyên gia, tốc độ phát triển dân số quá nhanh đã khiến số người trên hành tinh tăng gấp 3 kể từ năm 1940, tăng thêm mối nguy cho những người sống trên trái đất này. Do phải lo ăn, uống, phải cung cấp thêm nhà cửa và dịch vụ y tế cho quá nhiều người, nguồn lực của thế giới đang gặp khó khăn hơn bao giờ hết. Do dân số ở các nước công nghiệp đã ổn định nên hầu hết sự tăng trưởng dân số trong tương lai gần được dự báo sẽ diễn ra ở những nước đang phát triển" .

N: Thưa các bạn, thưa chị Huyền, bản tin trên đây đã cho chúng ta đã thấy, từ tháng 10 vừa qua, dân số trên trái đất của chúng ta đã lên tới 7 tỷ người, không biết sau khi nghe tin này, chị có cảm giác như thế nào?

H: Thu Huyền cảm thấy thật kinh khủng...

N: Nam Dương cũng có cảm giác như chị, bởi vì đúng như nội dung bản tin trên, mới 12 năm, dân số toàn thế giới đã từ 6 tỷ tăng lên tới 7 tỷ, Nam Dương còn nhớ, khi dân số thế giới tăng lên 6 tỷ đã gây xôn xao dư luận, lúc bấy giờ cả thế giới cuống lên nghĩ mọi cách làm thế nào để nuôi sống 6 tỷ người trên trái đất này.

H: Vâng, theo chị biết, Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc từng công bố số liệu cho thấy, dân số thế giới năm 1800 là 1 tỉ người, năm 1960 là 3 tỉ người và sau đó bắt đầu tăng chóng mắt, năm 1987 là 5 tỷ và 1999 là 6 tỷ. Theo đà này, dân số toàn thế giới sẽ có thể vượt qua 9 tỷ vào giữa thế kỷ này và vượt 10 tỷ vào cuối thế kỷ này.

N: Thật khó tưởng tượng nếu dân số lên tới 10 tỷ sẽ như thế nào nhỉ, nhưng em biết hiện nay, mỗi giây sẽ có 5 em bé ra đời, và mỗi năm sẽ tăng 78 triệu người trên thế giới. Nói về dân số, thì không thể không nhắc đến hai nước Trung Quốc và Việt Nam, bởi vì, Trung Quốc là nước đông dân nhất trên thế giới, còn Việt Nam tuy tổng dân số vẫn chưa phải là con số khủng lồ, nhưng nếu so sánh với diện tích đất đai, cũng có thể coi là một nước đông dân. Tuy nhiên, Trung Quốc và Việt Nam đều đang thực hiện chính sách kế hoạch hoá gia đình và đã thu được thàhh quả nổi bật, kiểm soát hữu hiệu sự gia tăng của dân số.

H: Vâng, có thể nói, Việt Nam và Trung Quốc đã góp phần quan trọng cho việc đẩy lùi thời điểm dân số thế giới lên tới 7 tỷ.

N: Vâng, nói thì nói như thế, nhưng so với ngày trước, dân số cũng đã tăng khá nhiều. Chị là người Hà Nội, chị có cảm nhận được những thay đổi do việc tăng dân số mang lại cho cuộc sống bình thường của chúng ta không? Bởi vì qua tại liệu Nam Dương được biết Hà Nội ngày xưa diện tích rất nhỏ, dân số ít, tập nập nhất là khu thương mại 36 phố phường, nhưng sau nhiều năm, nhất là mấy năm nay, khi em đến hai thành phố lớn nhất Việt Nam là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, thấy người đông như kiến, giai thông liên tục ùn tắc... đây một phần có thể do tác động của tiến trình đô thị hoá, nhưng một phần cũng do dân số tăng quá nhanh gây nên.

H: Nam Dương quả là người am hiểu về Việt Nam, nhận xét rất chính xác.

N: Bắc Kinh cũng giống Hà Nội ạ chị. Em còn nhớ hồi nhỏ, trên đường phố rất ít người, nhất là nếu ra phố vào buổi tối, còn vắng hơn, hiều như chẳng có ai. Còn bây giờ, đến bất cứ đâu cũng sẽ có rất nhiều người. Ngoài ra, đường vành đai ở Bắc Kinh đã phát triển từ vành đai 2 lên tới vành đai 6 rồi. Dân số Bắc Kinh cũng từ hơn 3triệu vào mới thành lập nước Trung Hoa mới đã lên tới gần 20 triệu.

Dân số thế giới đã chính thức đạt mức 7 tỉ người vào ngày 31/10, nhưng dân số tăng không đồng đều, những khu vực có dân số tăng nhanh chủ yếu tập trung vào các khu vực kém phát triển, đặc biệt là ở Ấn Độ và châu Phi, đã gây ra nhiều lo ngại về phát triển bền vững.

H: Vâng, chẳng hạn như ở Ni-giê-ri-a, hiện có 159 triệu người, theo thống kê của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc, nước này có tỷ lệ tăng dân số 2,5% mỗi năm. Với tốc độ đó, quốc gia châu Phi này là nước đông dân thứ bảy trên hành tinh và có thể trở thành đối thủ của những "siêu cường" dân số như Trung Quốc và Ấn Độ vào cuối thế kỷ này.

N: Không thể tưởng tượng được làm sao họ có thể phát triển bền vững với tốc độ tăng dân số như thế. Liên Hợp Quốc đã khiến các nhà dân số học bị sốc khi đưa ra tuyên bố vào tháng 5 cho biết, do con người sống lâu hơn và đang sinh đẻ nhanh hơn dự kiến, chúng ta sẽ đạt mức 9,3 tỉ người vào giữa thế kỷ và hơn 10 tỉ người vào năm 2100. Các nhà môi trường và kinh tế học đã cảnh báo "97% trong số 2,3 tỉ người tăng thêm từ giờ tới năm 2050 là ở các nước kém phát triển, và 38% ở những nước kém phát triển nhất". Thống kê này mới nghe đã thấy giật mình.

H: Vâng, không những thế, trong số 2,3 tỷ người mà Liên Hợp Quốc tin rằng sẽ tăng thêm vào năm 2050, có hơn 1 tỷ người sẽ sống ở vùng hạ Sa-ha-ra châu Phi. Khu vực rộng lớn ở Nam Á sẽ tăng thêm khoảng 630 triệu người. Điều này có nghĩa là, tỷ lệ đất và nước tính theo đầu người sẽ giảm xuống. Những người nghèo – nhóm người có xu hướng dựa vào nguồn tài nguyên thiên nhiên hơn, sẽ phải hứng chịu gánh nặng to lớn do không thể cạnh tranh với tầng lớp giàu có. Các vấn đề lớn đặt ra là làm thế nào để cung cấp thức ăn cho những người này.

N: Còn ở các nước châu Âu, dân số lại xuất hiện xu thế giảm, thống kê cho thấy, từ thập niên 90 thế kỷ trước, các cặp vợ chồng ở châu Âu bình quân chỉ sinh 1,4 trẻ em. Người châu Âu ngày càng lo lắng về thiếu hụt nguồn nhân lực trong khi toàn thế giới đang rơi vào cảnh thừa người.

H: Già hoá dân số cũng có thể là một vấn đề mà một số nước công nghiệp như Nhật Bản phải đối mặt, khi mà những người trên 65 tuổi ở nước này đã gần như tăng gấp đôi trong vòng 20 năm qua. Già hoá dân số sẽ tăng sức ép cho hệ thống y tế và lương hưu.

N: Thưa chị, không biết ở Việt Nam có hiện tượng như vậy không, những người ở thành phố bây giờ không mặn mà với việc sinh con, còn ở nông thôn thì ngược lại.

H: Việt Nam cũng có hiện tượng này. Tôi thấy điều này cũng dễ hiểu thôi, bởi vì, ở thành phố bây giờ nuôi con tốn kém lắm, hơn nữa người dân ở thành phố cũng có nhiều áp lực hơn so với ở nông thôn.

N: Vâng, ví dụ như nuôi một con ở thành phố phải đối mặt các vấn đề như ăn, mặt, học phí... đây là còn chưa kể nếu sinh con có thể sẽ ảnh hưởng tới công việc của mình nữa. Còn ở nông thôn hầu như không tồn tại những vấn đề như trên. Dân số tăng không cân bằng không những đang tồn tại ở các nước phát triển và đang phát triển, mà còn do vấn đề mất cân bằng giới tính.

H: Vâng, như tuần trước chủ đề thảo luận của chúng ta là: Trung Quốc sẽ có 30 triệu đàn ông không lấy được vợ trong 10 năm tới, chính là một biểu hiện cụ thể về nhất cân bằng giới tính.

N: Vâng, ngoài những vấn đề nói trên, dân số thế giới tăng nhanh cũng sẽ tác động nghiêm trọng đến môi trường như cạn kiệt tài nguyên nước, sa mạc hoá, mất tính đa dạng sinh học, v.v.

H: Dân số thế giới mỗi năm tăng khoảng 80 triệu người là một bài toán khó đặt ra cho toàn cầu, tức là đến giữa thế kỷ này, dân số thế giới sẽ lên tới 9 tỷ, việc 9 tỷ người này sẽ sống thế nào cũng là một vấn đề đau đầu cho các nhà hoạch định chính sách.

N: Vâng, dân số tăng đồng nghĩa với việc tài nguyên nước và đất mà mỗi người được hưởng sẽ ít đi, vấn đề dưỡng lão và y tế ngày càng cam go. Những năm gần đây, dân số của các nước công nghiệp tăng ổn định, nhưng dân số của các nước đang phát triển tăng nhanh chóng, điều này đã khiến họ khó cạnh tranh với các nước phát triển.

H: Liên Hợp Quốc ra báo cáo viết, trẻ em thứ 7 tỷ có thể sẽ ra đời tại khu vực châu Á như Ấn Độ, điều này cũng khiến mọi người lo ngại về tương lai của các em. Không biết sau này con cháu của chúng ta sẽ đối mặt với những khó khăn như thế nào nhỉ?

N: Dù thế nào, nếu chúng ta không kiểm soát được tốc độ tăng dân số, thì hệ thống sinh thái trái đất sẽ bị phá vỡ, con người sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị diệt chủng.