Độ khó trong ghép nối của "Thiên Cung 1" là gì?

2011-09-28 16:41:28 CRIonline

"Thiên Cung 1" cần phải khắc phục 472 sự cố mô phỏng trong lần ghép nối đầu tiên

"Thiên Cung 1" cần phải khắc phục 472 sự cố mô phỏng trong lần ghép nối đầu tiên. Được biết, trong lần ghép nối đầu tiên giữa "Thiên Cung 1" và tàu Thần Châu 8 sẽ gặp phải một loạt thách thức chưa từng có. Những thách thức này không những nói lên độ khó của việc ghép nối, mà còn yêu cầu rất cao trong việc ứng phó và xử lý. Nói một cách cụ thể là, độ khó và rủi ro được thể hiện ở 4 mặt sau đây:

Một là, việc ghép nối đòi hỏi phải nắm được một loạt công nghệ then chốt như điều khiển từ xa tàu một cách chính xác đối với tàu vũ trụ, việc ghép nối...Công nghệ điều khiển bay rất phức tạp, độ khó cao. Trạm vũ trụ đòi hỏi công nghệ cao hơn và rủi ro cũng lớn hơn so với các nhiệm vụ trước đây của Công trình vũ trụ có người lái.

Hai là, đòi hỏi độ chính xác rất cao trong điều khiển bay. Trong cuộc ghép nối đầu tiên, ngày đầu tiên cần phải hoàn thành 5-6 lần cơ động về quỹ đạo, khoảng cách thời gian ngắn nhất là sau ba vòng bay phải điều chỉnh chính xác khoảng cách giữa mô-đun và tàu vũ trụ, quá trình này vô cùng phức tạp, tính rủi ro cũng lớn, đòi hỏi độ chính xác rất cao.

Ba là, các trục trặc trong ghép nối vô cùng phức tạp, việc ứng phó càng phức tạp hơn, là một thử thách mới về tính kịp thời và độ tin cậy trong thao tác ứng phó. Được biết, có 472 loại trục trặc được mô phỏng trong lần ghép nối đầu tiên. Một số trục trặc liên quan trực tiếp trong quá trình ghép nối đòi hỏi phải áp dụng biện pháp ứng phó khác nhàu căn cứ theo thời gian cụ thể xảy ra trục trặc. Thời gian cho đưa ra quyết sách xử lý là rất ngắn. Khi tàu Thần Châu 8 cách "Thiên Cung 1" 5 km, 400 mét, 140 mét và 30 mét, phải lần lượt tiến hành dừng lại trong khoảng từ 2-4 phút, mặt đất cần phải đo trắc có nên tiếp tục thực thi ghép nối hay không trong khoảng thời gian tàu vụ trụ dừng lại.

Ngoài ra, do hai phi thuyền vũ trụ này rất gầnnhau, xác suất xảy ra va chạm là rất cao, mặt đất cần phải nhanh chóng đưa ra quyết sách và thực thi điều khiển ứng phó sự cố va chạm.

Bốn là, mô hình làm việc của chương trình điều phối này là rất mới. Trong nhiệm vụ lầ này, vệ tinh "Tracking and Dada RelaySatellite" (Trung Kế) cung cấp các tham số và đo trắc cho các phi thuyền như vệ tinh, tàu vũ trụ...sẽ lần đầu tiên tham gia nhiệm vụ ghép nối. Việc này đòi hỏi phải xây dựng mô hình điều phối giữa trời và đất, giữa cơ sở mặt đất và cơ sở trên biển. Trong nhiệm vụ lần này cần phải phát huy đầy đủ ưu thế tỷ lệ che phủ cao của hệ thống vệ tinh "Tracking and Dada RelayStellite", trong tình hình bảo đảm mạng lưới đo trắc trên mặt đất và trên biển hoàn thành nhiệm vụ.

Do tàu Thần Châu 8 và "Thiên Cung 1" cùng bay trên quỹ đạo, tư thế, vị trí cũng như trạng thái của hai tàu vũ trụ này sẽ ảnh hưởng lẫn nhau. Bởi vậy, cần phải xem xét tổng hợp trạng thái của hai tàu vũ trụ, có đủ năng lực kiểm soát, điều phối cùng lúc nhiều mục tiêu từ các mặt điều độ chỉ huy, thực thi điều khiển viễn thám, điều khiển quỹ đạo cũng như xử lý ứng phó trường hợp khẩn cấp.

Ghép nối được thế giới công nhận là nút "thắt cổ chai" của công nghệ vũ trụ. Trong thời kỳ đầu phát triển công nghệ vũ trụ có người lái đã từng xảy ra các trường hợp thất bại trong quá trình ghép nối trên vũ trụ. Ví vụ, Tàu Tiến bộ <3-4 của Nga đã từng va chạm vào Trạm Vụ trụ quốc tế trong quá trình ghép nối.

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>