Đạo diễn gốc Việt Trần Anh Hùng: Ngôn ngữ điện ảnh quan trọng hơn tình tiết câu chuyện

2011-07-13 14:33:19 CRIonline

Đạo diễn Trần Anh Hùng

Thanh: Xin chào quý vị và các bạn, Nguyễn Thanh hoan nghênh quý vị và các bạn đến với tiết mục "Tuần san Văn hóa".

Hoa: Duy Hoa xin chào quý vị và các bạn.

Thanh: Thưa các bạn, tại Liên hoan Phim Quốc tế Thượng Hải lần thứ 14 vừa bế mạc vào ngày 19 tháng 6, đạo diễn người Pháp gốc Việt Trần Anh Hùng là một trong những thành viên ban giám khảo bình chọn Giải Cốc vàng của liên hoan phim được báo giới và khán giả Trung Quốc quan tâm nhất.

Hoa: Sở dĩ báo giới và khán giả Trung Quốc rất quan tâm đạo diễn Trần Anh Hùng, không những là vì quen thuộc và yêu thích ba bộ phim nổi tiếng nhất của đạo diễn được gọi là "Tác phẩm bộ ba Việt Nam" gồm "Mùi đu đủ xanh", "Xích lô" và "Mùa hè chiều thẳng đứng", mà còn vì bộ phim mới nhất của đạo diễn Trần Anh Hùng "Rừng Na-uy" sẽ chính thức công chiếu ở Trung Quốc vào tháng 8 năm nay, và đây cũng là lần đầu tiên tác phẩm của đạo diễn Trần Anh Hùng công chiếu trên màn bạc lớn của Trung Quốc.

Thanh: Trong tiết mục "Tuần san Văn hóa" hôm nay, mời quý vị và các bạn cùng với Nguyễn Thanh và Duy Hoa đi tìm hiểu đạo diễn Trần Anh Hùng, tìm hiểu quan niệm sáng tác phim của đạo diễn, cũng như đạo diễn Trần Anh Hùng và tác phẩm của ông trong con mắt của khán giả Trung Quốc.

Hoa: Trần Anh Hùng là một đạo diễn người Pháp gốc Việt rất thu hút sự chú ý của giới điện ảnh quốc tế. Năm 1962, Trần Anh Hùng ra đời ở Đà Nẵng, Việt Nam, bố mẹ đều là thợ may, năm 14 tuổi gia đình di cư đến Pháp, định cư ở Pa-ri.

Thanh: Ở Pháp, Trần Anh Hùng ban đầu học triết học, một cơ hội ngẫu nhiên, ông xem phim "Một người bị kết án tử hình đã trốn thoát" của đạo diễn Rô-bớt Brê-xơn (Robert Bresson), nhân vật tiêu biểu trong làn sóng mới, rồi ông đã quyết định đổi sang học chuyên ngành điện ảnh.

Hoa: Sau đó, Trần Anh Hùng học chuyên ngành quay phim ở trường Ecole Louis Lumiere nổi tiếng về đào tạo quay phim. Sở dĩ không học chuyên ngành đạo diễn là vì ông cho rằng đạo diễn không phải là kỹ thuật thông qua học mà nắm bắt được, nhưng, quay phim là một kỹ thuật thông qua học tập có thể nắm được.

Thanh: Tuy từ năm 14 tuổi ông đã bắt đầu tiếp nhận giáo dục phương Tây, nhưng sau khi làm đạo diễn, Trần Anh Hùng vẫn hướng góc nhìn của mình về quê hương Việt Nam. Ông được tôn vinh là "nhà thơ trữ tình mang theo vết thương", thông qua góc nhìn của mình thể hiện hình ảnh quá khứ và hiện tại, tính mềm dẻo và vững chắc của Việt Nam.

Hoa: Phim "Mùi đu đủ xanh" công chiếu vào năm 1993 là phim truyện dài đầu tay của đạo diễn Trần Anh Hùng, trong phim này ông dùng các cảnh quay yên tĩnh, tinh xảo thể hiện nỗi nhớ quê hương, thể hiện vẻ đẹp dịu dàng của phụ nữ Việt Nam.

Thanh: Bộ phim này công chiếu đầu tiên tại Liên hoan phim Can, Pháp năm 1993, khiến mọi khán giả đều phải kinh ngạc và trầm trồ. Cuối cùng, đã vinh dự nhận Giải Máy quay vàng của Liên hoan phim Can và Giải Phim ngoại ngữ hay nhất của Liên hoan phim Caesar, đồng thời cũng được đề cử Giải Oscar cho "Phim ngoại ngữ hay nhất" năm 1993.

Hoa: Trong phim "Xích lô" công chiếu vào năm 1995, Trần Anh Hùng dùng các cảnh quay dữ dội đầy rung động, kể lại câu chuyện một chàng trai đạp xích lô buộc phải tham gia băng cướp làm kẻ giết người, thể hiện sự biến đổi của con người trong bối cảnh đô thị và nông thôn đổi thay, cũng như cảm giác cam chịu số phận trong thời đại đầy biến động.

Thanh: Phim "Xích lô" đã được trao "Giải Sư tử vàng" tại Liên hoan phim Venice năm 1995. Với những vinh dự này, đạo diễn Trần Anh Hùng chính thức bước vào hàng ngũ đạo diễn nổi tiếng thế giới.

Hoa: Ngoài ra, có một điều đáng nói, vai nam chính của phim "Xích lô" là do diễn viên Hồng Công, Trung Quốc Lương Triều Vĩ đóng. Tại Liên hoan Phim Quốc tế Thượng Hải lần thứ 14, đạo diễn Trần Anh Hùng nói, Lương Triều Vĩ là một diễn viên rất xuất sắc, ông luôn mong có một bộ phim thích hợp, để một lần nữa có dịp hợp tác với Lương Triều Vĩ.

Thanh: Còn bộ phim "Mùa hè chiều thẳng đứng" công chiếu vào năm 2000 kể lại câu chuyện một gia đình trung lưu ở Việt Nam, 4 anh em trong gia đình trông bề ngoài đều yên bình, nhưng thực ra mỗi người đều đang đứng trước khủng hoảng về tình cảm. Bộ phim này đã tham gia tranh Giải Oscar cho "Phim ngoại ngữ hay nhất" năm 2000.

Hoa: Đối với "Tác phẩm bộ ba Việt Nam" của đạo diễn Trần Anh Hùng, các nhà phê bình phim quốc tế đã đánh giá rất cao, họ cho rằng: "Ba bộ phim này đã mở một cánh cửa cho người ta tìm hiểu Việt Nam, là tác phẩm xuất sắc hiếm thấy trong phim châu Á thập niên 90 của thế kỷ 20.

Thanh: Nhưng, bản thân ông Trần Anh Hùng không cho như vậy. Trong thời gian tham gia Liên hoan Phim Thượng Hải lần này, khi trả lời phóng viên Trung Quốc, ông nói: "Khán giả không thể chỉ thông qua ba bộ phim này hiểu biết đất nước Việt Nam. Phim của tôi thực ra không phải phản ánh Việt Nam, mà là phản ánh tâm tư và tình cảm trong lòng tôi. Điều quan trọng không phải là hình ảnh đất nước, mà là sự cảm thụ trong lòng đạo diễn."

Hoa: Nhưng, đạo diễn Trần Anh Hùng đồng thời còn bày tỏ: "Về tình cảm cá nhân, tôi không phải là người Pháp, xuất phát từ đáy lòng mình, tôi vẫn là một người Việt Nam." Chính vì vậy, khán giả có thể nhìn thấy hình ảnh Việt Nam có phong cảnh tươi đẹp và yên tĩnh và người Việt Nam tốt bụng, đơn thuần. Cho nên, khi người ta nhắc tới đạo diễn Trần Anh Hùng, vẫn thích xưng hô ông là "đạo diễn Việt Nam".

Thanh: Khi những cảnh quay của phim "Xích lô" sắp kết thúc, đạo diễn Trần Anh Hùng đã bắt đầu cấu tứ phim "Và anh đến trong cơn mưa", nhưng bị hạn chế bởi điều kiện quay phim và vốn đầu tư, cho đến năm 2009, phim "Và anh đến trong cơn mưa" mới ra mắt khán giả.

Hoa: Nhưng, bộ phim "Và anh đến trong cơn mưa" tập trung ngôi sao nhiều nước như Josh Hartnett, Kimura Takuya, Lee Byung-hun v.v lại không thu được thành công như mong muốn, trong quá trình đó còn đan xen tranh chấp và kiện cáo giữa ông với công ty sản xuất phim.

Thanh: Ông Trần Anh Hùng hình dung phim "Và anh đến trong cơn mưa" giống như "người què", cuối cùng ông đã sử dụng quyền tác giả, đình chỉ công chiếu phim này trong phạm vi toàn thế giới.

Hoa: Vì vậy, so với tác phẩm trước, bộ phim mới "Rừng Na-uy" do đạo diễn Trần Anh Hùng mang đến Liên hoan Phim Thượng Hải lần này là tác phẩm cá nhân được ông trân trọng hơn.

Thanh: Mấy năm trước, khi lần đầu tiên đọc tiểu thuyết "Rừng Na-uy" bản tiếng Pháp, ông Trần Anh Hùng đã rất xúc động trước tình cảm được truyền tải qua tiểu thuyết, ông cho rằng, cuốn tiểu thuyết này vừa có sức mạnh vừa tế nhị, kết hợp cả tình cảm nồng nhiệt và tao nhã, tràn đầy cảm tính và thơ mộng.

Hoa: Rồi, ông đã bày tỏ nguyện vọng cải biên tiểu thuyết này thành phim với tác giả Haruki Murakami, sau nhiều năm trù bị, xây dựng kịch bản, lựa chọn diễn viên và quay phim, cuối cùng đã ra mắt khán giả phim "Rừng Na-uy" hiện nay.

Thanh: Sau khi công chiếu, bộ phim này đã nhận được nhiền đánh giá, trong đó phần lớn đánh giá rằng sự cải biên của đạo diễn Trần Anh Hùng có khoảng cách nhất định so với tiểu thuyết.

Hoa: Trước điều này, đạo diễn Trần Anh Hùng giải thích rằng, đó là vì sự hiểu biết của ông đối với tiểu thuyết khác với mọi người, ông nói: "Khi chúng tôi chuyển một hình thức nghệ thuật sang một hình thức nghệ thuật khác, phương thức thể hiện tình cảm có sự khác biệt, thế thì chúng tôi phải chuyển đổi một phương thức để thích ứng, như vậy, chắc chắn phải sửa đổi một chút nguyên tác, cũng chính vì có sự khác biệt như thế này mới khiến chúng tôi trung thành hơn đối với tinh thần của nguyên tác."

Thanh: Ông Trần Anh Hùng còn nêu một ví dụ rằng, nếu 3 trang trong tiểu thuyết đều là đối thoại, thì trong phim không thể thể hiện y như trong sách, nếu không, khán giả sẽ cảm thấy đối thoại quá dài, cũng sẽ thấy chán.

Hoa: Giải thích của đạo diễn Trần Anh Hùng cũng có lý, đúng là tiểu thuyết và điện ảnh là hai hình thức nghệ thuật khác nhau, có sự sửa đổi cũng là chuyện dĩ nhiên, có thể thông cảm được.

1 2

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>