Tuổi Trẻ: Tôn Ngộ Không đang nhìn các em nhỏ lớn lên

TT - Lần thứ hai trở lại VN sau 12 năm, Lục Tiểu Linh Ðồng - người thủ vai Tôn Ngộ Không trong phim Tây du ký phiên bản 1982 - sẽ có bốn ngày làm việc với lịch trình dày đặc tại Hà Nội và TP.HCM (từ ngày 25 đến 29-12).

Ở tuổi 51, Lục Tiểu Linh Ðồng vẫn linh hoạt không khác nhiều những gì ông thể hiện trong Tây du ký. Cuộc trò chuyện ông dành cho Tuổi Trẻ vì thế cũng hào hứng hơn.

* Bình thường ông có giao tiếp được với khỉ không?

- Có một bức ảnh nổi tiếng đã đoạt giải thưởng quốc tế là chú khỉ giơ tay chào Tôn Ngộ Không. Bức ảnh hoàn toàn không có sự can thiệp của photoshop. Sau khi tôi hóa trang thành Mỹ hầu vương, khỉ con bất giác nhìn tôi, giơ tay lên đầu. Trạng thái hỉ nộ ái ố của loài vật này có nhiều điểm tương đồng với con người, bạn đối xử tốt với nó thì nó đối xử tốt với bạn. Khỉ thường thích đứng lên vai người, cũng biết giận hờn nếu bạn định đưa thức ăn cho chúng rồi rút lại…

Số lượng khỉ tôi nuôi trong nhà đông hơn cả cháu chắt trong dòng họ. Nhưng chơi thân với khỉ đôi khi không phải là lợi thế. Con gái tôi lớn lên trong suy nghĩ "con là con gái của loài khỉ". Bà xã tôi lắm lúc phát hoảng khi bước vào căn nhà riêng như "động hầu vương" với rất nhiều tranh ảnh, vật kỷ niệm liên quan đến chú khỉ. Hay mỗi khi tức giận, đôi mắt tôi lại mở quá to.

* Sẵn sàng chung sống với các tiểu "Tề thiên đại thánh" nhưng tuyên bố không nhận đệ tử, lý do nào khiến ông quyết định như vậy?

- Trong rất nhiều cuộc gặp với sinh viên, họ đã tự tay viết "càng cố bắt chước, càng không thể vượt qua được bóng cả". Ðang có một sự "khủng hoảng nhẹ" với vai diễn Tôn Ngộ Không. Nếu một diễn viên đóng khác tôi, họ khó được khán giả chấp nhận. Nhưng nếu đóng hệt tôi, họ lại mang tiếng bắt chước. Vì vậy tôi không truyền dạy lại cho ai vì hi vọng thế hệ sau tôi chứng kiến tôi diễn xuất, họ có thể tự tiêu hóa và biến kỹ thuật "diễn khỉ" thành thứ của riêng họ.

Mặc dù không có trường lớp riêng, nhưng tôi quyết định theo đuổi công việc viết sách. Tôi đã dùng nửa đời người để diễn xuất, giờ muốn dùng nửa đời còn lại để quảng bá văn hóa Mỹ hầu vương với sự trung thành, bộc trực, không sợ thất bại, lạc quan của chú khỉ vàng. Một công việc nữa là chăm sóc nhà tưởng niệm Ngô Thừa Ân tại quê hương ông ở Hoài An, tỉnh Giang Tô. Tại đây nhà nước cũng đã xây dựng cho tôi một gian phòng triển lãm dành riêng cho phim Tây du ký. Sau này khi già yếu, tôi muốn là người coi sóc nơi này.

* Cả đời cống hiến cho Tây du ký, nhiều thế hệ khán giả đã quên mất ông còn hơn 20 vai diễn lớn, nhỏ khác. Ông có tủi thân không?

- Trong truyện Tây du ký, Ngô Thừa Ân viết rằng Huyền Trang luôn nói với đồ đệ đại ý cả đời làm trọn một việc lớn đã là không tưởng rồi!

Truyền kinh với Ðường Tam Tạng là việc một đời, diễn Tôn Ngộ Không với tôi đã trở thành cái nghiệp, tôi cảm thấy đủ cho tôi rồi!

* Cá nhân ông đánh giá thế nào về những phiên bản Tây du ký mới?

- Xin hãy phát triển nhưng đừng làm méo mó. Có phim họ cho cả Tôn Ngộ Không quan hệ luyến ái với yêu quái hoặc tu thành chính quả, kết hôn, sinh con với… con nuôi Quan Thế Âm Bồ Tát. Tôi lo lắm! Ði đến đâu, Thái Lan, Malaysia, Singapore hay cả Ðài Loan, tôi đều nhắn nhủ mọi người hãy tôn trọng chứ đừng làm biến dạng văn hóa Ngô Thừa Ân.

Khi đóng Vua kungfu (The forbidden kingdom), Lý Liên Kiệt có thốt lên: "Trước đây, một kỹ thuật nhảy mất mười năm luyện để lên hình. Giờ dùng cẩu móc là xong". Ý ông ấy là công nghệ đang thay thế khả năng diễn xuất, nhưng chính nó không thể giá trị bằng diễn xuất truyền thống. Ở nước tôi, những chiêu thức công phu của túy quyền đang dần mất đi, như việc đánh máy tính đã làm mất hết văn hóa thư pháp. Trong khi cái hồn của Tôn Ngộ Không là sự chính trực, là những cái đảo mắt lửa ngươi vàng, nếu không phải là tài năng của diễn viên thì không một kỹ xảo điện ảnh nào làm được. Kỹ xảo sẽ tốt nếu là công cụ hỗ trợ thay vì công cụ thay thế.

* Ông muốn nói điều gì với khán giả nhí Việt Nam?

- Mới hè vừa rồi, tôi lại nhận được hai tập truyện tranh rất cũ và quý của các em Việt Nam gửi sang. Không phải chỉ có các em đang lớn lên cùng những tập phim Tây du ký chiếu hè. Tôn Ngộ Không cũng đang dõi theo sự trưởng thành của các em!