Vài nét về Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN

1/ Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN là chỉ khu vực mậu dịch tự do giữa Trung Quốc và 10 nước ASEAN, tức 10+1.

2/ Việc đề xuất thành lập Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN:

Tháng 9-2000, tại Hội nghị cấp cao Trung Quốc-ASEAN lần thứ 4 diễn ra tại Xin-ga-po, Thủ tướng Trung Quốc Chu Dung Cơ đã nêu ra sáng kiến thành lập Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN, nhận được sự hoan nghênh và đồng thuận của các nước ASEAN. Tháng 11-2001, tại Hội nghị cấp cao ASEAN diễn ra tại Bru-nây, Trung Quốc và 10 nước thành viên ASEAN tuyên bố sẽ xây dựng Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN trong 10 năm tới. Ngày 4-11-2002, Hội nghị cấp cao Trung Quốc-ASEAN lần thứ 6 diễn ra tại Thủ đô Nông-pênh của Cam-pu-chia. Thủ tướng Trung Quốc Chu Dung Cơ và các nhà Lãnh đạo của 10 nước ASEAN đã ký kết "Hiệp định khung hợp tác kinh tế toàn diện Trung Quốc-ASEAN", tuyên bố sẽ hoàn thành xây dựng Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN vào năm 2010, từ đó chính thức khởi động tiến trình xây dựng Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN.

3/ Mục tiêu của Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN:

Một là, hoàn thành việc cắt giảm thuế quan và phi thuế quan trong vòng 10 năm, loại trừ hàng rào thuế quan và phi thuế quan giữa hai bên. Hai là, xây dựng một khuôn khổ chung, bao gồm một loạt biện pháp về nhất thể hoá thị trường. Ví dụ như xúc tiến đầu tư, tiện lợi hóa thương mại, thương mại hài hoà cũng như nguyên tắc và tiêu chuẩn đầu tư.

4/ Tầm quan trọng của Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN:

Xây dựng Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN là một bước đi lịch sử trong tiến trình hợp tác giữa Trung Quốc và ASEAN. Việc này đã phản ánh đầy đủ nguyện vọng tốt đẹp mong muốn tăng cường quan hệ láng giềng hữu nghị của Lãnh đạo hai bên, cũng thể hiện lên sự liên kết kinh tế giữa Trung Quốc và ASEAN không ngừng được tăng cường, là một cột mốc mới trong phát triển quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN.

Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN hoàn thành xây dựng sẽ tạo ra một thị trường rộng lớn với 1,9 tỷ người tiêu dùng, GDP tiếp cận 6000 tỷ USD và giao lưu thương mại đạt tới 1200 tỷ USD. Nếu tính theo dân số, đây sẽ là khu vực mậu dịch tự do lớn nhất trên thế giới; về quy mô kinh tế cũng đứng thứ 3 thế giới chỉ sau Liên minh châu Âu và Bắc Mỹ, và là khu vực mậu dịch tự do lớn nhất trong các nước đang phát triển.

5/ Tiến trình phát triển của Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN:

Từ năm 1995-2002, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và ASEAN tăng trung bình 15%/năm. Năm 2003 đạt mức kỷ lục 78,2 tỷ USD, tăng 42,9% năm 2002.

Ngày 1-1-2004, Chương trình thu hoạch sớm của Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN chính thức thực thi, thuế suất hàng nông sản đã giảm mạnh, đến năm 2006 có khoảng 600 mặt hàng nông sản có mức thuế suất 0%.

Cuối năm 2004, hai bên đã ký kết "Hiệp định thương mại hàng hoá" và "Hiệp định về cơ chế giải quyết tranh chấp", đánh dấu việc xây dựng Khu vực mậu dịch tự do bước vào giai đoạn thực chất.

Tháng 4-2005, trong chuyến thăm các nước Bru-nây, In-đô-nê-xi-a và Phi-li-pin, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã đề xuất đến năm 2010, nâng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và ASEAN lên tới 200 tỷ USD.

Ngày 20-7-2005 bắt đầu thực thi chương trình giảm thuế của "Hiệp định thương mại hàng hoá" Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN, có 7000 mặt hàng giữa hai bên đã giảm thuế suất mới mức lớn, đi vào thị trường đối phương một cách thuận tiện hơn trong khi xoá bỏ hạn ngạch và điều kiện thâm nhập thị trường được cải thiện đáng kể. Việc này có lợi cho sản phẩm của các nước ASEAN đi vào thị trường Trung Quốc, cũng góp phần cho doanh nghiệp Trung Quốc nhập khẩu nguyên vật liệu, linh phụ kiện và thiết bị từ các nước ASEAN với giá thành rẻ hơn.

Ngày 15-8-2009, Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế-Thương mại Trung Quốc-ASEAN lần thứ 8 diễn ra tại Thủ đô Băng Cốc của Thái Lan. Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Trần Đức Minh và Bộ trưởng Kinh tế-Thương mại của 10 nước ASEAN đã ký kết "Hiệp định đầu tư Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN". Việc này đánh dấu hai bên đã hoàn thành các đàm phán quan trọng của Hiệp định về khu vực mậu dịch tự do, Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN sẽ hoàn thành toàn diện vào năm 2010.

Theo "Hiệp định khung hợp tác kinh tế toàn diện Trung Quốc-ASEAN" ký kết năm 2002, ngoài một số ít sản phẩm ra, Trung Quốc và 6 nước thành viên cũ của ASEAN tương đối phát triển và 4 nước thành viên mới sẽ thực hiện thuế quan không phần trăm vào năm 2010 và 2015, liên quan tới hơn 7000 mặt hàng.

Ngày 1-1-2010, Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN sau khi hoàn thành xây dựng sẽ tạo ra cơ hội thương mại vô tận và tương lai phát triển rộng lớn cho Trung Quốc và các nước ASEAN.