Sau Tết phải đề phòng bệnh gout

Trong dịp Tết ăn nhiều những món ăn ngon, lại uống rượu bia nên sau tết phải đề phòng một số căn bệnh, chẳng hạn như bệnh gout.

Sẽ có nhiều người cảm thấy khó hiểu, bệnh gout có liên quan gì đến mùa Tết? Tết được vui chơi, ăn uống thỏa thích tại sao lại sản sinh ra bệnh gout?

Thực tế, không phải Tết sinh ra bệnh gout nhưng đây lại là thời gian không có lợi cho các bệnh nhân bị gout đã, đang và chưa phát hiện được bệnh.

Trong những ngày Tết, mọi người bên cạnh việc vui chơi, đi chúc Tết còn tranh thủ tham gia các bữa tiệc vui mừng năm mới của gia đình và bạn bè. Trong số những người tham gia các bữa tiệc linh đình với bia rượu và đủ các món nhậu đó, sẽ có người tự nhiên tối đó hay ngày hôm sau cảm thấy đau dữ dội và sưng ở các ngón chân cái, cổ chân hay đầu gối. Đi khám bệnh, bác sĩ sẽ giải thích đó là do bệnh gout.

Bệnh gout là gì?

Bệnh gout thuộc nhóm bệnh lắng tụ các tế bào tinh thể, cụ thể là lắng tụ tinh thể trong các khớp do tình trạng axit uric tăng cao trong máu … gây ra các đợt viêm khớp ngoại biên của chân tay, đặc biệt hay xảy ra ở ngón chân cái. Tình trạng viêm này là do các con bạch cầu – được ví như các lính chiến đấu trong cơ thể - gây ra khi đi dọn dẹp các tinh thể urat. Cơn gout cấp có thể kéo dài vài ngày hoặc vài tuần và có thể tự giảm, nhưng nếu không điều trị thì sẽ xuất hiện thường xuyên hơn, gây ra biến dạng hủy khớp gây tàn phế. Tăng axit uric trong máu là do thận không thải được hoặc do cơ thể tạo ra quá nhiều ( do ăn uống , do bệnh lý, thiếu máu tán huyết, vảy nến …) hoặc do bất thường trong chu trình tạo ra axit này.

Phương pháp chẩn đoán gout

Lâm sàng của cơn gout cấp khá đặc trưng nên thường có thể chẩn đoán được chỉ qua hỏi bệnh sử và thăm khám bệnh nhân, điển hình là viêm của khớp đốt bàn – ngón chân cái đi kèm nồng độ axit uric trong máu cao. Chẩn đoán lâm sàng có độ chính xác hợp lý nhưng không đủ để quyết định, trừ phi có các tinh thể axit uric chứng minh được. Axit uric trong máu cao tuy có giá trị trong chẩn đoán nhưng lại không có tính chuyên biệt. Dù không phải tất cả những người có axit uric trong máu đều bị gout nhưng nếu nồng độ axit uric trong máu cao và kéo dài càng lâu thì càng có nhiều khả năng bị gout.

Có bệnh nhân có kết quả thử axit uric bình thường ( vì có thể đã uống thuốc trước đó) nhưng gối vẫn bị sưng và khi nội soi gối thấy các tinh thể axit uric lắng tụ bên trong khớp, gây viêm màng bao khớp gối. Cách tốt nhất để khẳng định chẩn đoán gout là chọc hút dịch trong khớp bị gout, đem soi dưới kính hiển vi để thấy các tinh thể hình kim hay tophi. Tuy vậy, trong thực tế, phương pháp này chỉ được thực hiện thật sự khi cần thiết.

Diến biến của bệnh

Bệnh thường mở đầu bằng các cơn gout cấp. Cơn gout cấp được định nghĩa là viêm khớp với sự lắng tụ các tinh thể urat trong các khớp, dẫn đến tình trạng viêm cấp và cuối cùng là sự hư hại các mô làm phá hủy khớp gây tàn phế.

Cơn gout cấp có thể bị đẩy lùi bằng các thuốc và chế độ ăn kiêng. Tuy nhiên, đây là loại bệnh không thể chữa dứt, bệnh nhân phải ăn kiêng và theo dõi bệnh suốt đời, Nếu không điều trị hoặc để cơn gout xảy ra nhiều lần , sẽ gây ra hủy khớp dẫn đến tàn phế, phải phẫu thuật tái tạo khớp. Những bệnh nhân bị các cơn gout cấp liên tiếp hay dai dẳng, nhiều năm sau sẽ chuyển sang gout mãn tính kèm các tophi.Tophi thường được coi là biến chứng muộn của gout. Đó là những cục thấy ở dưới da tại các khớp, các túi hoạt dịch, sụn, xương ở nhiều nơi trong cơ thể, hình thành do sự lắng tụ các tinh thể urat. Tophi có thể vỡ ra ngoài da , có màu trắng hay vàng nhạt.

Các biến chứng

Khoảng 20% bệnh nhân gout bị sỏi thận do sự lắng tụ của chính các tinh thể urat ( vốn là thành phần của bệnh gout) cũng như các tinh thể canxi lắng tụ gây ra sỏi.

Sỏi có thể làm tắc nghẽn đường tiết niệu, dẫn đến nhiễm trùng tiểu và có thể gây suy chức năng thận, nhiễm trùng tiểu… ảnh hưởng đến tính mạng. Giảm độ lọc của thận. Độ nặng của gout cũng liên quan đến tỷ lệ của bệnh tim thiếu máu. Tàn phế do hư hại nặng các khớp.

Điều trị dự phòng

Đẩy lui các cơn gout cấp, ngăn ngừa các cơn gout xảy ra bằng các loại thuốc có tác dụng giảm đau và kháng viêm, dùng để điều trị và dự phòng các cơn gout cấp, ức chế sự hình thành axit uric, các thuốc kháng viêm và các thuốc giảm đau khác.

Chế độ ăn kiêng các loại thực phẩm, như: thịt, các nội tạng động vật, một số hải sản, bột yến mạch, đậu nành …; có thể uống chút rượu (mỗi tuần, ít nhất có 3 ngày hoàn toàn không được uống rượu), tránh uống bia; uống nhiều nước và kiềm hóa nước tiểu bằng natri bicabonat; bỏ thuốc lá; tập thể dục; giảm cân. Theo dõi nồng đồ axit uric định kỳ.Tuy nhiên, không nên ăn uống quá kiêng khem, vì có thể dùng thuốc để tăng tốc độ thải trừ axit uric.

Không nên ăn các nội tạng động vật

Điều trị phẫu thuật nội soi khớp có vai trò làm sạch khớp, cắt bớt bao hoạt dịch của khớp khi bị viêm nhiều lần gây dày, hạn chế vận động của khớp