Trung dược trong dưỡng sinh và điều trị thường ngày-Thuốc hoạt huyết phá ứ

Thuốc hoạt huyết phá ứ

Những thuốc có công hiệu thông lợi mạch máu, thúc đẩy sự tuần hoàn của máu, tiêu tán phá ứ là chính, được gọi là thuốc hoạt huyết phá ứ. Trong đó, những vị thuốc có tác dụng hoạt huyết khá mạnh còn được gọi là thuốc phá huyết. Phần lớn thuốc hoạt huyết phá ứ đều vị cay, vị đắng, quy kinh lạc tim, gan, nhập phần huyết, có công hiệu nổi bật về hoạt huyết phá ứ, có thể phát huy tác dụng điều hoà kinh nguyệt, giảm đau, tiêu sưng tấy, tan cục cứng, phá ứ, mọc da non. Thuốc hoạt huyết phá ứ chủ yếu thích hợp dùng cho chữa trị các chứng bệnh do sự tuần hoàn của máu không tốt, huyết trệ gây nên, ví dụ như tắc kinh, đau bụng khi hành kinh, đau bụng sau khi sinh, tức ngực, tức sườn, trướng bụng, té ngã chấn thương, sứng tấy, xương khớp đau tê, mụn nhọt v.v.

Phần lớn thuốc hoạt huyết phá ứ đều phá huyết thông kinh lạc, trong đó một số thuốc còn có tác dụng phá thai. Vì vậy, trường hợp lượng kinh nguyệt phụ nữ ít, tắc kinh do huyết hư nhưng không bị ứ, xuất huyết không có chứng ứ và phụ nữ có thai nên thận trọng khi sử dụng hoặc kiêng dùng.

Ngân hạnh diệp

Ngân hạnh diệp là lá của cây Ngân hạnh, là thực phẩm có thể dùng cho chăm sóc sức khỏe. Ngân hạnh diệp vị cam, vị đắng, vị chát, tính bình hòa, quy kinh lạc tim và phổi.

Công hiệu: Liễm phổi trị hen suyễn, hoạt huyết giảm đau.

Phạm vi ứng dụng:

--Một là thích hợp dùng cho chữa trị chứng ho, hen suyễn do phổi hư gây nên.

--Hai là thích hợp dùng cho chữa trị chứng máu nhiễm mỡ, cao huyết áp, tim mạch vành, đau quặn tim, co thắt mạch máu não.

Cách dùng và liều lượng: Dùng Ngân hạnh diệp sắc nước uống, mỗi lần từ 9-12 gam, cũng có thể bào chế thành thuốc dạng viên hoặc dạng tiêm.

* Ngưu tất 

Ngưu tất là rễ của loài thực vật thuộc họ Rau dền, còn có tên gọi là Hoài Ngưu tất và Xuyên Ngưu tất, là thực phẩm có thể dùng cho chăm sóc sức khỏe. Ngưu tất vị đắng, vị cam, vị chua, tính bình hòa, quy kinh lạc gan và thận.

Công hiệu: Hoạt huyết, thông kinh lạc, bổ gan thận, cường tráng gân cốt, lợi thủy thông lậu, dẫn hỏa và dẫn huyết xuống phía dưới cơ thể.

Phạm vi ứng dụng:

--Một là thích hợp dùng cho chữa trị chứng kinh nguyệt không đều, đau bụng khi hành kinh, tắc kinh do huyết ứ, ứ trệ đau bụng sau khi sinh nở, té ngã chấn thương.

--Hai là thích hợp dùng cho chữa trị chứng mỏi lưng, đau khớp bởi gan thận hư nhiệt, gân cốt đuối sức, phong thấp tê thấp.

--Ba là thích hợp dùng cho chữa trị chứng tiểu tiện không thông, đau rát khi đi tiểu.

--Bốn là thích hợp dùng cho chữa trị các chứng hỏa nhiệt chạy ngược lên trên, nôn máu do âm hư hỏa vượng gây nên, chảy máu cam, tiểu tiện ra máu, sưng lợi răng, đau lợi răng, viêm loét mồm lưỡi, đau đầu, chóng mặt.

Cách dùng và liều lượng: Dùng Ngưu tất sắc nước uống, mỗi lần từ 6-15 gam. Hoài Ngưu tất có công hiệu nổi bật về bổ gan thận, cường tráng gân cốt; Xuyên Ngưu tất có công hiệu nổi bật về hoạt huyết thông kinh lạc.

*Ích mẫu thảo

Ích mẫu thảo là toàn bộ phần trên mặt đất được sấy hoặc phơi khô của cây Ích mẫu thuộc họ hoa hình Môi, là thực phẩm có thể dùng cho chăm sóc sức khỏe. Ích mẫu thảo vị cay, vị đắng, tính hơi hàn, quy kinh lạc tim, gan và bàng quang.

Công hiệu: Hoạt huyết, điều kinh nguyệt, lợi thủy tiêu sưng, thanh nhiệt giải độc.

Phạm vi ứng dụng:

--Một là thích hợp dùng cho chữa trị chứng kinh nguyệt không đều, đau bụng khi hành kinh, tắc kinh do huyết ứ, ứ trệ đau bụng sau khi sinh nở, té ngã sưng tấy. Ích mẫu thảo là vị thuốc quan trọng trong phụ khoa và sản khoa.

--Hai là thích hợp dùng cho chữa trị chứng tiểu tiện không thông, thủy thũng, đặc biệt thích hợp dùng cho chứng thủy thũng do thủy dịch ứ đọng trong cơ thể gây nên.

---Ba là thích hợp dùng cho chữa trị chứng sưng tấy, mụn nhọt, ngứa da, ngứa ngáy do mề đay.

Cách dùng và liều lượng: Dùng Ích mẫu thảo sắc nước uống, mỗi lần từ 3-10 gam; Ích mẫu thảo còn có thể bào chế thành dạng cao hoặc dạng viên; Trường hợp dùng ngoài da nên dùng với lượng vừa phải.