Trung dược trong dưỡng sinh và điều trị thường ngày-Thuốc cầm máu

Thuốc cầm máu

Những thuốc có công hiệu cầm máu trong và ngoài cơ thể là chính, được gọi là thuốc cầm máu. Phần lớn thuốc cầm máu nhập phần huyết, quy kinh lạc tim, gan và tỳ là chính, trong đó phần lớn thuốc quy kinh lạc tim và gan, có tác dụng cầm máu. Do thuốc cầm máu lần lượt thuộc tính hàn, tính ôn, tính tán và tính liễm, dưới đây sẽ lần lượt giới thiệu công hiệu của các loại thuốc như: mát máu cầm máu, ôn kinh cầm máu, phá ứ cầm máu và thu liễm cầm máu. Thuốc cầm máu chủ yếu dùng cho chữa trị các chứng khạc ra máu, nôn máu, chảy máu cam, tiểu tiện ra máu, đại tiện ra máu, băng huyết phụ nữ do huyết nhiệt vong hành, huyết ứ trệ, dương hư bất thống nhiếp huyết, tử cung hư hàn gây nên cũng như xuất huyết do chấn thương.

Khi dùng thuốc mát máu cầm máu và thu liễm cầm máu, cần phải lưu ý liệu có ứ máu hay không, trường hợp còn ứ máu thì cần phải tăng thêm thuốc hoạt huyết phá ứ, không được dùng riêng thuốc cầm máu để tránh xuất hiện chứng ứ trệ. Nếu xuất huyết quá nhiều kèm theo chứng âm lìa dương thoát, trước hết cần phải bổ khí cố thoát và dùng gấp thuốc đại bổ nguyên khí.

* Hoa Hòe 

Hoa Hòe là nụ và hoa phơi hoặc sấy khô của loài thực vật thuộc họ Đậu, vừa là thực phẩm lại là thuốc, có cả hai giá trị dinh dưỡng và y tế. Hoa Hòe vị đắng, tính hơi hàn, quy kinh lạc gan và đại tràng.

Công hiệu: mát máu cầm máu, thanh gan hỏa.

Phạm vi ứng dụng:

--Một là thích hợp dùng cho chữa trị các chứng xuất huyết như: nôn máu, chảy máu cam, đại tiện ra máu, bệnh trĩ đi ngoài ra máu do huyết nhiệt vong hành gây nên, có công hiệu nổi bật trong chữa trị các chứng đại tiện ra máu, bệnh trĩ và bệnh kiết lỵ đi ngoài ra máu.

--Hai là thích hợp dùng cho chữa trị chứng đau đầu, mắt đỏ do gan hỏa bốc lên trên gây nên.

Cách dùng và liều lượng: dùng hoa Hòe sắc nước uống, mỗi lần từ 10-15 gam; trường hợp dùng ngoài da nên dùng với lượng vừa phải; trường hợp cầm máu dùng hoa Hòe sao với than; trường hợp thanh nhiệt tiết hỏa nên dùng hoa Hòe tươi.

Phần phụ của hoa Hòe-quả Hòe

Quả Hòe là quả chín của cây Hòe, còn được gọi là Hòe giác, là thực phẩm có thể dùng cho chăm sóc sức khỏe. Tính, vị, công hiệu và phạm vi ứng dụng của Hòe giác giống như hoa Hòe, nhưng, tác dụng cầm máu yếu hơn hoa Hòe, công hiệu thanh giáng tiết nhiệt mạnh hơn hoa Hòe, mà còn có tác dụng nhuận tràng, chủ yếu dùng cho chữa trị bệnh trĩ đi ngoài ra máu, đại tiện ra máu, nhất là chứng xuất huyết do bệnh trĩ sưng tấy gây nên.

Cách dùng và liều lượng: dùng quả Hòe (Hòe giác) sắc nước uống, mỗi lần từ 6-12 gam; cũng có thể dùng thuốc dạng viên hoặc dạng bột. Phụ nữ có thai nên thận trọng khi sử dụng.

*Bạch mao căn tươi

Bạch mao căn là rễ cỏ tranh, còn gọi là Mao căn, Bạch mao căn tươi là thân rễ tươi của loài thực vật thuộc họ Đậu, vừa là thực phẩm lại là thuốc, có cả hai giá trị dinh dưỡng và y tế. Bạch mao căn tươi vị cam, tính hàn, quy kinh lạc phổi, vị, và bàng quang.

Công hiệu: mát máu cầm máu, thanh nhiệt lợi tiểu, thanh tiết phổi nhiệt và vị nhiệt.

Phạm vi ứng dụng:

--Một là thích hợp dùng cho chữa trị các chứng xuất huyết do huyết nhiệt vong hành gây nên.

--Hai là thích hợp dùng cho chữa trị chứng thủy thũng do thấp nhiệt, hoàng đản, nhiệt lậu đau rát khi đi tiểu.

--Ba là thích hợp dùng cho chữa trị chứng buồn nôn do vị nhiệt gây nên, bị ho, hen suyễn do phổi nhiệt gây nên.

Cách dùng và liều lượng: dùng Bạch mao căn tươi sắc nước uống, mỗi lần từ 30-60 gam; cũng có thể dùng Bạch mao căn tươi vắt nước uống.