Trung dược trong dưỡng sinh và điều trị thường ngày-Thuốc hành khí

2015-03-12 15:26:34 cri

Mộc hương

Những thuốc có công hiệu điều chỉnh, làm thông khí các bộ phận trong cơ thể được gọi là thuốc hành khí, trong đó, những vị thuốc có công hiệu mạnh được gọi là thuốc phá khí. Phần lớn thuốc hành khí tỏa mùi thơm, tính ôn, vị cay, vị đắng, có công hiệu nổi bật về hành khí, giáng khí, chủ yếu quy kinh lạc tỳ, vị, gan và phổi, có tác dụng điều hòa khí, kiện tỳ, hành khí giảm đau, thuận khí giáng nghịch, thông can giải uất, phá khí, tan hạch tan cục, chủ yếu thích hợp dùng cho chữa trị các chứng khí trệ, khí nghịch dẫn đến tức ngực, đau ngực bởi khí phổi ứ trệ, bị ho, hen suyễn, đau sườn do gan khí uất ức, đau vú, hạch cứng, cục cứng, kinh nguyệt không đều, đau sa đì, trướng bụng, đau bụng bởi tỳ khí và vị khí ứ trệ bên trong cơ thể gây nên cũng như các chứng ợ hơi, ợ chua, buồn nôn, táo bón, tiêu chảy v.v.

Phần lớn thuốc hành khí vị cay, tính ôn, tính nhiệt, tỏa mùi thơm, tốn khí thương âm, cho nên những người âm hư suy nhược nên thận trọng khi sử dụng.

* Mộc hương

Mộc hương là rễ của Mộc hương hoặc Xuyên Mộc hương thuộc loài thực vật họ Cúc, là thực phẩm có thể dùng cho chăm sóc sức khỏe. Mộc hương vị cay, vị đắng, tính ôn, quy kinh lạc tỳ, vị, đại tràng, mật và tam tiêu.

Công hiệu: Hành khí, điều hòa trung vị, giảm đau.

Phạm vi ứng dụng:

--Một là thích hợp dùng cho chữa trị chứng tỳ vị khí trệ, đầy bụng đau bụng, biếng ăn.

--Hai là thích hợp dùng cho chữa trị chứng tỳ vị khí hư, chức năng chuyển hóa không tốt, đầy bụng trướng bụng, kém ăn, buồn nôn, tiêu chảy, rêu lưỡi trắng, rêu lưỡi nhày bẩn.

--Ba là thích hợp dùng cho chữa trị chứng thấp nhiệt hoặc tích trệ do ăn uống quá nhiều, đau bụng do kiết lỵ.

--Bốn là thích hợp dùng cho chữa trị chứng tức sườn, đau sườn, hoàng đản, mồm đắng do tỳ chuyển hóa không tốt, gan không thông thoát, thấp nhiệt uất trệ, hun đốt và khí cơ ùn tắc gây nên.

Ngoài ra, Mộc hương tỏa mùi thơm, có thể hành khí tỉnh tỳ, khai vị, vì vậy thường được dùng trong các bài thuốc bồi bổ, có tác dụng giảm bớt vị ngấy và dẫn đến khí trệ của các vị thuốc bồi bổ, lợi cho hấp thụ và tiêu hóa.

Cách dùng và liều lượng: Dùng Mộc hương sắc nước uống, mỗi lần từ 1,5-6 gam. Trường hợp dùng Mộc hương tươi có công hiệu nổi bật về hành khí, trường hợp dùng Mộc hương sao thì tác dụng hành khí dịu hơn cũng như làm chắc đường ruột và trị tiêu chảy.

Hương phụ

* Hương phụ

Hương phụ còn có tên gọi là cỏ Gấu, là thân rễ của loài thực vật thuộc họ cỏ Gấu, là thực phẩm có thể dùng cho chăm sóc sức khỏe. Hương phụ vị cay, vị hơi đắng, hơi cam, tính bình hòa, quy kinh lạc gan, tỳ và tam tiêu.

Công hiệu: Thông gan hành khí, chữa kinh nguyệt không đều, đau bụng khi hành kinh.

Phạm vi ứng dụng:

--Một là thích hợp dùng cho chữa trị chứng tức sườn, đau sườn, trướng bụng, đau bụng, đau sa đì do gan khí uất trệ gây nên.

--Hai là thích hợp dùng cho chữa trị chứng kinh nguyệt không đều, đau bụng khi hành kinh, đau tức bầu vú do gan khí uất trệ gây nên.

Cách dùng và liều lượng: Dùng Hương phụ sắc nước uống, mỗi lần từ 6-9 gam. Hương phụ tẩm dấm sẽ có công hiệu giảm đau mạnh hơn.

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>