Thực phẩm dùng cho dưỡng sinh và điều trị thường ngày và phương pháp chế biến phối hợp-Hương nhu-Bạch chỉ

Trung Dược trong dưỡng sinh và điều trị thường ngày

Sự phát minh và ứng dụng của Trung Dược đã có lịch sử lâu đời tại Trung Quốc, là hệ thống lý luận và hình thức ứng dụng độc đáo, thể hiện đầy đủ những đặc thù về văn hóa lịch sử và tài nguyên thiên nhiên của Trung Quốc. Vì vậy, người ta quen đặt tên gọi chung cho những dược phẩm được thu hái, bào chế (ở các dạng) , cũng như trình bày cơ chế dược dụng và chỉ đạo ứng dụng trong lâm sàng theo lý luận y dược cổ truyền Trung Quốc là Trung Dược, Trung Dược tức là loại vật chất dùng cho phòng chống, khám chữa bệnh cũng như hồi phục và chăm sóc sức khỏe dưới sự chỉ đạo lý luận của Trung Y Trung Dược. Sự phát minh và ứng dụng của Trung Dược đã đóng góp quan trọng cho bảo vệ sức khỏe của nhân dân Trung Quốc cũng như phát triển thịnh vượng của dân tộc Trung Hoa.

Hương nhu

Hương nhu là phần trên của Thạch hương nhu và Giang hương nhu, loài thực vật thuộc họ Hoa môi, vừa là thực phẩm lại là thuốc, có cả hai giá trị dinh dưỡng và chữa bệnh. Hương nhu vị cay, tính hơi ôn, quy kinh lạc phổi, tỳ và dạ dày.

Công hiệu: Toát mồ hôi, giải biểu, tiêu thấp, hòa trung, lợi thủy, tiêu sưng.

Thích hợp sử dụng:

--Một là thích hợp chữa trị chứng cảm phong hàn, gồm các chứng sốt sợ lạnh, đau đầu, đau người, không ra mồ hôi, đầy tức, ăn ít, rêu rưỡi nhày bẩn, buồn nôn, ỉa chảy do cảm phong hàn mà kèm theo chứng tỳ thấp, vị thấp, dùng Hương nhu sẽ đạt được công hiệu thu gió lạnh từ bên ngoài và tiêu thấp trừ đục từ bên trong. Triệu chứng này thường xảy ra ở những người sử dụng nhiều thức uống lạnh trong mùa hè, do vậy, người thời cổ cho rằng Hương nhu "nãi hạ nguyệt giải biểu chi dược" (là vị thuốc giải biểu trong mùa hè), còn có tên gọi là "hạ nguyệt Ma hoàng".

--Hai là thích hợp chữa trị chứng thủy thũng, tê phù, tiểu tiện không thông.

Cách dùng và liều lượng: Dùng Hương nhu sắc nước uống, mỗi lần từ 3-9 gam, trường hợp dùng cho toát mồ hôi kiêng dùng với liều lượng quá lớn và sắc trong thời gian quá lâu; trường hợp dùng cho lợi thủy tiêu sưng tấy, nên dùng với liều lượng lớn hơn và sắc thuốc nước đến cô đặc.

Bạch chỉ

Bạch chỉ là rễ của Bạch chỉ hay Bạch chỉ Hàng Châu, loài thực vật hình Hoa tán, vừa là thực phẩm lại là thuốc, có cả hai giá trị dinh dưỡng và chữa bệnh. Bạch chỉ vị cay, tính ôn, quy kinh lạc phổi, dạ dày và đại tràng.

Công hiệu: Giải biểu tán hàn, trừ gió giảm đau, thông mũi, thấm thấp trị bạch đới, tiêu sưng tiêu mủ.

Thích hợp sử dụng:

--Một là thích hợp chữa trị chứng cảm phong hàn. Bạch chỉ vị cay, tính tán, ôn ấm, thông kinh lạc, trừ gió, giải biểu, tán hàn một cách êm dịu, trong khi đó công hiệu nổi bật nhất là giảm đau và thông mũi, thích hợp dùng cho các chứng đau đầu, đau người, ngạt mũi, sổ mũi do cảm phong hàn gây nên.

--Hai là thích hợp chữa trị các chứng đau như đau đầu, đau răng, đau tê thấp. Bạch chỉ vị cay, tính tán, ôn ấm, thông kinh lạc, có công hiệu nổi bật về giảm đau, do chủ yếu nhập Túc dương minh vị kinh (kinh lạc), cho nên thường dùng cho chữa trị chứng đau đầu vùng trán, sưng nướu (lợi) răng, đau lợi răng thuộc kinh lạc Dương minh.

--Ba là thích hợp chữa trị chứng ngạt mũi không thông, sổ mũi đặc, không ngớt, đau đầu vùng trán.

--Bốn là thích hợp chữa trị chứng bạch đới do hàn thấp gây nên.

--Năm là thích hợp chữa trị chứng mụn nhọt, mụn độc, Bạch chỉ có tác dụng tán kết, tiêu sưng, giảm đau đối với bệnh nhân sơ khởi mụn nhọt và đau sưng tấy; trường hợp mụn mủ không vỡ thường dùng chung với thuốc ích khí bổ huyết, để đạt công hiệu thải độc tiêu mủ.

Cách dùng và liều lượng: Dùng Bạch chỉ sắc nước uống, mỗi lần từ 3-9 gam, trường hợp dùng ngoài da nên dùng với lượng vừa phải.