Thực phẩm dùng cho dưỡng sinh và điều trị thường ngày và phương pháp chế biến phối hợp

Trung Dược trong dưỡng sinh và điều trị thường ngày

Sự phát minh và ứng dụng của Trung Dược đã có lịch sử lâu đời tại Trung Quốc, là hệ thống lý luận và hình thức ứng dụng độc đáo, thể hiện đầy đủ những đặc thù về văn hóa lịch sử và tài nguyên thiên nhiên của Trung Quốc. Vì vậy, người ta quen đặt tên gọi chung cho những dược phẩm được thu hái, bào chế (ở các dạng) , cũng như trình bày cơ chế dược dụng và chỉ đạo ứng dụng trong lâm sàng theo lý luận y dược cổ truyền Trung Quốc là Trung Dược, Trung Dược tức là loại vật chất dùng cho phòng chống, khám chữa bệnh cũng như hồi phục và chăm sóc sức khỏe dưới sự chỉ đạo lý luận của Trung Y Trung Dược. Sự phát minh và ứng dụng của Trung Dược đã đóng góp quan trọng cho bảo vệ sức khỏe của nhân dân Trung Quốc cũng như phát triển thịnh vượng của dân tộc Trung Hoa.

Thuốc giải biểu

Những thuốc lấy phát tán ngoại tà, chữa bệnh còn ở biểu là chính được gọi là thuốc giải biểu, cũng gọi là thuốc giải cảm. Phần lớn loại thuốc này vị cay, tính tán, lan tỏa, chủ yếu quy kinh lạc phổi và bàng quang, chủ yếu gây tác dụng ở biểu, thúc đẩy toát mồ hôi, đưa ngoại tà ra ngoài qua đường mồ hôi để đạt mục đích chữa bệnh còn ở biểu, ngăn chặn chứng biểu diễn biến thành bệnh. Bên cạnh đó, một số thuốc giải biểu còn có công hiệu lợi thủy tiêu sưng, trị ho làm dịu chứng hen suyễn, vỡ nước ban sởi, trị đau, trị mụn nhọt v.v. Thuốc giải biểu chủ yếu dùng cho biểu chứng ngoại cảm như: Bệnh sốt sợ lạnh, đau đầu, nhức mỏi, không ra mồ hôi, hoặc mồ hôi không nhiều, mạch phù. Một số thuốc giải biểu cũng thích hợp dùng cho giai đoạn sơ khởi của các chứng thủy thũng, ho, ban sởi, mẩn gió, phong thấp, tê thấp và mụn nhọt kèm theo biểu chứng.

Căn cứ dược tính và sự khác biệt về công hiệu điều trị của thuốc giải biểu có thể chia làm thuốc phát tán phong hàn và phát tán phong nhiệt, còn được gọi là thuốc tân ôn giải biểu và tân lương giải biểu.

Trường hợp dùng thuốc giải biểu có công hiệu toát mồ hôi mạnh, nên dùng với lượng vừa phải, tránh toát mồ hôi thái quá, làm tổn thương dương khí và tân dịch, dẫn đến vong dương và thương âm. Mồ hôi là tân dịch, cùng nguồn với máu, cho nên biểu hư sẽ tự ra mồ hôi, âm hư thì ra mồ hôi trộm; các trường hợp mụn nhọt lâu ngày, bệnh lậu và xuất huyết, cho dù có biểu chứng, nhưng cũng phải thận trọng khi dùng thuốc giải biểu. Bên cạnh đó, dùng thuốc giải biểu còn phải căn cứ sự khác nhau về thời tiết và địa điểm, ví dụ như trong mùa xuân và mùa hè, sự gắn kết giữa da và bắp thịt không chặt, dễ toát mồ hôi, khi dùng thuốc giải biểu nên dùng với liều lượng nhẹ; trái lại, mùa đông sự gắn kết giữa da và bắp thịt trở nên chặt hơn, không dễ ra mồ hôi, dùng thuốc giải biểu nên dùng với lượng lớn; khu vực miền Bắc thời tiết giá lạnh nên dùng thuốc giải biểu liều lượng lớn, còn miền Nam thời tiết nóng bức thì dùng thuốc liều lượng nhẹ. Phần lớn thuốc giải biểu đều vị cay, tính tán, lan tỏa, cho nên, không sắc thuốc trong thời gian quá lâu, tránh làm phát tán thành phần hữu hiệu và hạ thấp công hiệu của thuốc.