Thực phẩm dùng cho dưỡng sinh và điều trị thường ngày và phương pháp chế biến phối hợp

Các loại gia vị lấy lương thực, rau củ quả làm nguyên liệu, được chế biến bằng các công nghệ lên men, ướp, phân giải bằng nước, chế biến phối hợp và các chất phụ gia thực phẩm. Ví dụ như: đường, dấm, muối, rượu, gừng tươi, tỏi....Chúng là thực phẩm đặc biệt, không dùng với lượng lớn như rau củ quả và lương thực, thường đóng vai trò hỗ trợ cho thực phẩm. Thực phẩm khác ở đây là chỉ chè, men gạo đỏ, sáp ong v.v, có giá trị độc đáo về chăm sóc sức khỏe trong thực phẩm.

Trong các loại gia vị , vị ngọt của đường, vị chua của dấm, vị mặn của muối, vị thơm, cay của rượu, gừng, tỏi, hạt tiêu ...đóng vai trò quan trọng nhằm tăng thêm vị đậm đà cho thực phẩm. Thực phẩm cho thêm gia vị sẽ tăng thêm vị thơm ngon và có lợi cho hấp thụ. Ngoài ra, công hiệu của mỗi gia vị một khác, ví dụ như đường có công hiệu bổ tỳ ích vị, làm dịu cơn đau; rượu có công hiệu hành huyết thông mạch, ôn kinh lạc tán hàn; gừng và tỏi có các công hiệu ôn trung kiện vị, tán hàn giảm đau.

Đường chứa hydrocacbon, dấm chứa Axit amin, muối chứa chất khoáng, vì vậy các gia vị trên có giá trị dinh dưỡng nhất định. Còn các gia vị như gừng tươi, tỏi, men gạo đỏ, chè ..., nói chung không phải nhằm tăng thêm dinh dưỡng, mà là coi trọng công hiệu điều trị qua phát huy thành phần hữu hiệu độc đáo của nó.

*Muối

Muối bao gồm muối biển, muối khoáng và muối chế biến từ nước giếng và nước suối. Muối vị mặn, tính hàn, quy kinh lạc tỳ, vị và gan.

Công hiệu: Gây nôn, thanh hỏa, mát máu, giải độc.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp tê phù đau chân, tối đến có thể dùng muối sát bắp chân đến gối và ngâm rửa chân bằng nước nóng theo giới thiệu của "Cứu Cấp Phương".

--Trường hợp xuất huyết răng lợi, có thể đánh răng bằng muối mịn theo giới thiệu của "Cát Lâm Trung Thảo Dược", hoặc ngâm chân bằng nước muối, qua đó để dẫn hỏa quy nguyên, đặc biệt thích hợp cho những người âm hư hỏa vượng.

--Trường hợp làm mồi thuốc để dẫn thuốc vào thận, thường dùng muối hòa tan trong nước, dùng để uống thuốc bổ thận hoặc làm mồi thuốc.

Cách dùng và liều lượng: Mỗi người mỗi ngày dùng từ 1-3 gam; trường hợp gây nôn có thể dùng từ 9-18 gam với dạng sao vàng; trường hợp dùng ngoài da, có thể sao nóng dùng cho dạng đắp, cũng có thể hòa tan trong nước để rửa mắt và rửa mụn nhọt.

Điều cần phải lưu ý: Trường hợp thủy thũng, hen suyễn và tiêu khát（bệnh tiểu đường , nên hạn chế lượng muối trong ăn uống.

*Dấm

Dấm được chế biến từ các nguyên liệu cao lương, gạo, lúa mì, kê, ngô hoặc rượu trắng độ cồn thấp.

Dấm vị chua, vị cam, tính bình hòa, quy kinh lạc vị và gan.

Công hiệu: Tiêu cơm khai vị, phá ứ cầm máu, sát trùng giải độc.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp ăn nhiều thức ăn béo ngấy dẫn đến không tiêu, giảm lượng ăn hoặc thích ăn chua, có thể uống luôn Dấm loãng, cũng có thể dùng Dấm chế biến thức ăn, hoặc giã Gừng tươi chế biến phối hợp với Dấm ăn theo giới thiệu của "Nhật Hoa Tử Bản Thảo".

--Trường hợp tàn nhang, có thể phối hợp Dấm với Tam lăng, Nga truật và mai Rùa, bào chế thành vị thuốc hoạt huyết phá ứ, nhuyễn kiên tan hạch tan cục.

--Trường hợp nôn ra máu, đại tiện ra máu hoặc chảy máu cam, có thể dùng riêng Dấm, cũng có thể dùng Dấm và muối tinh trộm rau Sam và rau Mã lan ăn.

--Trường hợp dạ dày và đường ruột khó chịu do ăn cá, thịt và rau củ quả gây nên, có thể dùng riêng Dấm, có thể chế biến thức ăn bằng Dấm và tỏi dạng giã.

--Trường hợp đau răng, có thể dùng Dấm lương thực, Kỷ tử và Bạch bì lượng vừa phải, một lít nước sạch, đun còn lại nửa lít nước, để riêng dùng cho súc miệng. Cũng có thể dùng Dấm 200 gam, hạt Tiêu 10 gam, cùng đun với lượng nước sạch vừa phải, bỏ bã lấy nước súc miệng.

Cách dùng và liều lượng: Mỗi người mỗi ngày dùng từ 10-30 gam Dấm theo các dạng chế biến như nấu canh, trộn rau, làm gia vị v.v; trường hợp dùng ngoài da có thể đun sôi để hun, súc miệng hoặc trộn với thuốc dạng đắp.