Thực phẩm dùng cho dưỡng sinh và điều trị thường ngày và phương pháp chế biến phối hợp

Hoa quả là tên gọi chung của loài thực phẩm thực vật vị ngọt mọng nước, phần lớn là quả và hạt giống của cây thực vật, một phần nhỏ là thân và rễ của cây thực vật, có thể ăn luôn không cần chế biến.

Hoa quả tươi chứa lượng nước khá cao, nhưng hàm lượng dinh dưỡng tương đối thấp. Phần lớn hoa quả vị ngọt kèm theo vị chua, tính mát hơi hàn, có công hiệu nổi bật về ích vị sinh tân, thanh nhiệt lợi thủy. Phần lớn hoa quả khá ngọt, ví dụ như nho, vải, long nhãn, v.v, các loại hoa quả này đều tính bình hòa hoặc tính hơi ấm, có công hiệu khá về bổ máu, bổ gan thận, nếu chế biến thành hoa quả khô thì có thể tăng thêm công hiệu cam ôn bổ ích.

Chuyên gia đề nghị mỗi người mỗi ngày ăn từ 200-400 gam hoa quả.

* Kiwi

Kiwi là quả chín của loài thực vật dạng dây leo thân gỗ thuộc họ Kiwi, còn có tên gọi là Đằng Lê, Di Hầu Đào, Dương Đào, Mao Lê, quả Kiwi vị cam, vị chua, tính hàn, quy kinh lạc vị và bàng quang,

Công hiệu: Thanh nhiệt sinh tân, hòa vị giáng nghịch, thông tiểu tiện.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp sốt dẫn đến buồn bực khát nước cũng như trường hợp bệnh tiểu đường khát nước, có thể ăn quả, cũng có thể gọt vỏ rồi đun nước với mật Ong uống theo giới thiệu của "Thực Liệu Bản Thảo".

--Trường hợp nhiệt tắc dẫn đến buồn nôn, bị ợ ăn ít, có thể ép nước quả kiwi pha thêm chút nước Gừng uống theo giới thiệu của "Khai Bảo Bản Thảo".

--Trường hợp thấp nhiệt tiểu tiện không thông hoặc tiểu tiện đau rát, có thể ăn quả, cũng có thể ép nước uống.

Cách dùng và liều lượng: mỗi ngày dùng từ 100-200 gam, ăn quả, chế biến theo các dạng sắc nước, vắt nước uống.

* Vải

Vải là quả chín của loài thực vật cây cao thuộc họ Bồ hòn（Sapindaceae）, còn có tên gọi là Ly Chi, Lệ Chi, Đan Lệ, Hỏa Sơn Lệ, trái Vải vị cam, hơi chua, tính ôn, quy kinh lạc tỳ, vị và gan.

Công hiệu: Sinh tân ích huyết, kiện tỳ trị tiêu chảy.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp tỳ hư tiêu chảy lâu ngày, có thể dùng 7 quả Vải khô phối hợp với 5 quả Táo đỏ đun nước uống theo giới thiệu của "Thực vật Trung dược-tiện phương".

--Trường hợp người cao tuổi tiêu chảy vào ban đêm, có thể dùng 5 quả Vải khô, một nắm gạo cùng nấu cháo, ăn liền 3 lần; "Tuyền Châu Bản Thảo" viết, trường hợp cho thêm Sơn dược（ Hoài Sơn）và hạt Sen lượng vừa phải sẽ có hiệu quả càng tốt.

--Trường hợp phụ nữ bạch đới do tỳ hư gây nên, có thể dùng Vải khô phối hợp với hạt Sen hấp cách thủy ăn theo giới thiệu của "Đại điển Dược thiện Dưỡng sinh Trung Hoa" .

Cách dùng và liều lượng: mỗi ngày dùng từ 60-200 gam, ăn quả, phối chế theo các dạng phơi khô sắc nước hoặc nấu cháo ăn, cũng có thể sao khô, nghiền thành dạng bột pha nước uống hoặc ngâm rượu uống.

* Nhãn

Nhãn là quả chín của loài thực vật thuộc họ Bồ hòn（Sapindaceae）, còn có tên gọi là Long Nhãn, Ích Trí, Long Mục, Viên Nhãn, Nhãn vị cam, tính ôn, quy kinh lạc tim và tỳ.

Công hiệu: Bổ tim ích tỳ, dưỡng huyết an thần.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp bất thường bẩm sinh, suy dinh dưỡng, người bệnh ốm yếu lâu ngày, lao động nặng nhọc dẫn đến nội thương, hư lao lâu ngày không phục hồi được sức khỏe, có thể dùng Long Nhãn phối hợp với đường trắng lượng vừa phải, trường hợp thể chất hỏa nhiệt có thể cho thêm Tây Dương Sâm lượng vừa phải, cùng xếp các nguyên liệu vào bát, đậy kín nắp, cho vào nồi cơm điện, lần lượt hấp đến hàng trăm lần cho đến khi hình thành Ngọc Linh Cao theo giới thiệu của "Tùy tức cư ẩm thực phổ", khi cần pha nước đun sôi uống là được.

--Trường hợp tỳ vị hư nhược, nhìn không rõ, có thể dùng Long Nhãn phối hợp với hoa Cúc, Đương Quy, Kỷ Tử, ngâm rượu Vàng 1 tháng, mỗi ngày uống với lượng vừa phải theo giới thiệu của "Tiên Niêm Tập".

--Trường hợp lo nghĩ quá nhiều làm tổn thương tim tỳ, buồn bực mất ngủ, có thể dùng Nhãn khô phối hợp với gạo Lốc, hạt Sen và Khiếm Thực, lượng nước vừa phải nấu cháo, trước khi ăn cho thêm chút đường trắng theo giới thiệu của "Thực Liệu Chúc Phổ". Cũng có thể dùng riêng Nhãn ngâm rượu trắng trong 1 tháng, chế biến thành rượu Long Nhãn theo giới thiệu của "Vạn bệnh Hồi xuân".

--Trường hợp khí huyết không đủ, mặt xạm không hồng hào, có thể dùng cùi Long Nhãn và Đương quy lượng vừa phải, ngâm rượu nếp 40 độ trong nửa tháng, mỗi ngày ăn một ít sẽ có công hiệu dưỡng huyết và làm đẹp da.

Cách dùng và liều lượng: mỗi ngày dùng từ 60-200 gam, ăn quả, phối chế theo các dạng sắc nước, ngâm rượu hoặc làm thành dạng cao.