Thực phẩm dùng cho dưỡng sinh và điều trị thường ngày và phương pháp chế biến phối hợp-Hoa Nhài, Hoa Chỉ Xác, Hoa Chi Tử

Các loài hoa dùng trong chế biến đồ ăn nước uống

là chỉ nụ hoa thực vật có thể ăn, phần lớn là hoa tươi rực rỡ, tỏa ngát hương thơm.

Giá trị dinh dưỡng của hoa giống như rau xanh, chứa tinh dầu tỏa hương thơm độc đáo, hoa tươi rực rỡ, hết sức hấp dẫn, hoa vừa có thể ăn và làm gia vị, lại có giá trị thưởng thức, cho nên, hoa thường được dùng để trang trí các món ăn hoặc pha trà. Thông thường mỗi người mỗi ngày dùng từ 3-10 gam. Các món ăn chế biến từ hoa vị cay, mùi thơm, có công hiệu hành khí, phát tán, đặc biệt có công hiệu nổi bật về hành khí, giải uất, hóa đục gạt đục. Nhưng điều cần phải lưu ý là thời gian chế biến hoa không nên quá dài để tránh làm mất vị thơm của hoa.

*Hoa Nhài

Hoa Nhài là hoa của loài thực vật thuộc họ Nhài （Oleacea）. Hoa Nhài còn có tên gọi là Bạch Mạt Lợi, Tiểu Nam Cường, hoa Nại, hoa Mạt Lê, hoa Nhài vị cay, vị cam, tính ôn nhẹ, quy kinh lạc tỳ, vị và can.

Công hiệu: tiêu thấp gạt đục, hành khí giải uất.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp tiêu chảy, kiết lỵ, đau bụng do thấp đục gây nên, dùng hoa Nhài có thể hành khí giải uất, hòa trung vị hạ khí, gạt đục, có thể dùng hoa Nhài đun nước uống theo giới thiệu của "Tùy Tức Cư Ẩm Thực Phổ".

--Trường hợp đầy bụng ăn ít do thấp đục ùn tắc trung vị gây nên, có thể phối chế với lá Chè và Hoắc Hương pha nước uống.

--Trường hợp đau tai giữa, có thể dùng hoa Nhài ngâm dầu cải, nhỏ vào tai theo giới thiệu của "Tứ Xuyên Trung Dược Chí"; cũng có thể đun nước rửa mắt để trị viêm kết mạc theo giới thiệu của "Trung Dược Thực dụng Hiện đại".

Cách dùng và liều lượng: mỗi ngày dùng từ 3-10 gam hoa Nhài khô, chế biến theo các dạng đun nước, uống thay bằng uống nước trà; trường hợp dùng ngoài da có thể đun nước rửa mắt hoặc ngâm dầu cải dùng cho nhỏ tai.

* Hoa Chỉ Xác

Hoa Chỉ Xác là nụ của loài thực vật thuộc họ Cam Rutaceae, còn có tên gọi là hoa Đại đại, hoa Toan Chanh（Cam Rutaceae）, vị cay, vị hơi đắng, tính bình hòa, quy kinh lạc vị và can.

Công hiệu: hành khí làm dịu chứng tức ngực, khai vị trị nôn.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp can vị bất hòa, trướng bụng, đau bụng, tức ngực, đau sườn, buồn nôn, ăn ít, có thể dùng riêng hoa Chỉ xác pha nước uống, cũng có thể phối hợp với quả Su su và mứt quất sắc nước uống.

Cách dùng và liều lượng: mỗi lần dùng từ 3-10 gam hoa Chỉ xác khô, dưới dạng sắc nước hoặc pha trà.

* Hoa Chi Tử

Hoa Chi Tử là hoa của loài thực vật lá kép, hoa Chi tử còn có tên gọi là hoa Sơn Chi, hoa Quế dại, hoa Bạch Thiềm, hoa Ngọc Âu, hoa Ngọc Hà. Hoa Chi tử vị cay, vị đắng, tính hàn, quy kinh lạc phổi và gan.

Công hiệu: Thanh nhiệt tiêu đờm, thanh gan mát máu.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp phổi nhiệt và đờm hỏa dẫn đến ho, đờm đặc, họng khô có thể dùng ba bông hoa Chi Tử phối hợp với mật Ong lượng vừa phải cùng sắc nước uống theo giới thiệu của "Điền Nam Bản Thảo".

--Trường hợp phổi nhiệt hoặc gan hỏa xâm phạm phổi dẫn đến ho, khạc ra máu hoặc chảy máu cam không ngớt, có thể dùng hoa Chi Tử phối hợp với Hạ Thảo Cô và mật Ong pha với nước đun sôi; chứng chảy máu cam có thể dùng vài cánh hoa, hong khô, nghiền thành dạng vụn, dùng để hít theo "Điền Nam Bản Thảo".

Cách dùng và liều lượng: mỗi lần dùng từ 3-10 gam dưới dạng sắc nước; trường hợp dùng ngoài da dưới dạng hong khô cánh hoa, nghiền thành dạng vụn để hít.