Thực phẩm dùng cho dưỡng sinh và điều trị trong thường ngày và phương pháp chế biến phối hợp

"Bản thảo Cương mục" viết: "Miễn là các loại cây cỏ ăn được đều gọi là rau, gồm năm loại như rau Hẹ, củ Kiệu, Quỳ thái （đông Quỳ）, Hành, Hoắc（rau dại）",các loại thực vật dùng làm thức ăn được gọi chung là rau.

* Rau Kim châm

Rau Kim châm là nụ của hoa Kim châm, loài thực vật thân thảo họ Bách hợp. Hoa Kim châm còn có tên gọi là Hoàng Hoa thái, Tuyên Thảo hoa. Hoa Kim châm vị cam, tính hơi hàn, quy kinh lạc tim và gan.

Công hiệu: thanh nhiệt mát máu, lợi thấp, an thần, sáng mắt.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp táo bón bởi huyết nhiệt, trĩ ra máu, có thể dùng rau Kim châm sắc nước uống; cũng có thể cho thêm nước Ngó sen và pha mật Ong uống.

--Trường hợp tiểu ít, tiểu đau, tiểu buốt, tiểu vàng có thể ăn rau Kim châm hoặc dùng rau Kim châm đun nước uống.

--Trường hợp buồn bã không vui, buồn bực bất an, có thể dùng rau Kim châm phối chế với thuốc an thần như hoa Hợp Hoan và Phục Thần theo giới thiệu của "Y thuần Thừa nghĩa".

Cách dùng và liều lượng: mỗi lần dùng từ 15-30 gam, chế biến theo các kiểu đun nước, luộc, xào v.v.

* Rau Thìa là（ Anethum Graveolens）

Rau Thìa là（ Anethum Graveolens）là mầm non của loài cây thân thảo họ hoa tán. Rau Thìa là còn có tên gọi là Hồi Hương thái và Hương Tơ thái. Rau Thìa là vị cam, vị cay, tính ôn nhẹ, quy kinh lạc gan, tỳ và vị.

Công hiệu: hành khí giảm đau, kiện vị hòa trung.

Thích hợp sư dụng:

--Trường hợp bệnh sa đì, trướng bụng đau bụng, có thể dùng rau Thìa là vắt nước uống cùng rượu nóng theo giới thiệu của "Thực liệu Bản thảo".

--Trường hợp khí tỳ vị ứ trệ dẫn đến đầy bụng trướng bụng, bị ợ ngược, có thể dùng rau Thìa là làm nhân, gói bánh bao và Sủi cảo ăn.

--Trường hợp thận hư ù tai, có thể giã nước rau Thìa là nhỏ vào tai theo giới thiệu của "Quý Châu Thảo dược", điều cần phải lưu ý là, ù tai phải nhỏ tai trái, ù tai trái nhỏ tai phải.

Cách dùng và liều lượng: mỗi lần dùng từ 60-120 gam, chế biến theo các kiểu ngâm rượu, làm nhân hoặc đun nước; trường hợp dùng ngoài da có thể ép nước dạng nhỏ.

*Rau sam

Rau sam là thân và lá của loài cây thân thảo họ Rau sam. Rau sam còn có tên gọi là Mã hiện, Trường Mệnh thái, Trường Thọ thái, Địa Mã thái. Rau sam vị chua, tính hàn, quy kinh lạc đại tràng, gan và tỳ.

Công hiệu: thanh nhiệt giải độc, tan huyết tiêu sưng.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp kiết lỵ phân có chất nhầy lẫn máu, mủ , có thể dùng rau Sam và gạo Lốc cùng nấu cháo trắng, （ không cho muối và dấm）, ăn lúc đói bụng theo giới thiệu của "Thánh Tuệ Phương". Hiện nay, giới y học thường dùng món cháo này trong dự phòng chứng kiết lỵ do vi khuẩn gây nên.

--Trường hợp bạch đới phụ nữ, có thể vắt nước rau Sam pha chế với lòng trứng trắng, hong nóng ăn một lần cho hết theo giới thiệu của "Hải Thượng tập Nghiệm phương".

Cách dùng và liều lượng: mỗi lần dùng từ 60-120 gam, chế biến theo các kiểu đun nước, nấu cháo, ép nước uống; trường hợp dùng ngoài da có thể đun nước rửa hoặc giã nát đắp ngoài da.