Thực phẩm dùng cho Dưỡng sinh và Điều trị thường ngày và phương pháp chế biến phối hợp

"Bản thảo Cương mục" viết: "Miễn là các loại cây cỏ ăn được đều gọi là rau, gồm năm loại như rau Hẹ, củ Kiệu, Quỳ thái （đông Quỳ）, Hành, Hoắc（rau dại）", các loại thực vật dùng làm thức ăn được gọi chung là rau.

* Mướp đắng

Mướp đắng là quả của cây thực vật thân thảo họ bầu, bí, cây dây leo. Mướp đắng còn có tên gọi là Cẩm lệ chi, Lại qua và Lương qua. Mướp đắng vị đắng, tính hàn. Quy kinh lạc vị, tim và gan.

Công hiệu: thanh nhiệt giải độc, sáng mắt.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp bị sốt, say nắng, buồn bực có thể chế biến Mướp đắng thành món thức ăn xào hoặc đun nước uống, cũng có thể bỏ hết ruột, nhồi lá chè, để hong khô, dùng nó sắc nước hoặc pha trà uống thay nước trà.

--Trường hợp gan nhiệt, đau mắt đỏ, có thể dùng riêng Mướp đắng, cũng có thể phối chế với Hoa cúc hoặc Tang diệp.

--Trường hợp mụn nhọt có thể giã Mướp đắng tươi đắp lên mụn nhọt theo giới thiệu của cuốn "Tuyền Châu Bản thảo".

--Trường hợp vị khí đau, có thể đốt cháy Mướp đắng nghiền thành dạng bột, uống với nước đun sôi theo giới thiệu của cuốn "Điền nam Bản thảo".

Cách dùng và liều lượng: mỗi lần từ 60-120 gam, chế biến bằng các kiểu đun nước hoặc giã nát vắt lấy nước uống; cũng có thể đốt cháy nghiền thành dạng bột uống cùng nước đun sôi.Trường hợp dùng ngoài da có thể giã nát đắp lên chỗ đau.

*Bí đỏ

Bí đỏ là quả của loại thực vật họ bầu, bí, cây dây leo. Bí đỏ còn có tên gọi là Phiên qua, Oải qua, Phục qua, Kim qua, Phạn qua và Oa qua. Bí đỏ vị cam, tính ôn, quy kinh lạc tỳ, vị.

Công hiệu: bổ trung ích khí, tiêu đờm tiêu mủ, tẩy giun.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp tỳ hư khí hư, có thể dùng Bí đỏ và gạo Lốc hấp cơm ăn, cũng có thể chế biến phối hợp với gừng tươi và đường đỏ.

--Trường hợp sưng phổi, bị ho, đờm đặc, có thể dùng Bí đỏ ninh thịt bò theo giới thiệu của cuốn "Lĩnh Nam Thảo dược chí", không những có công hiệu tiêu đờm tiêu mủ, mà còn có công hiệu khá trong bổ hư phù chính.

--Trường hợp tẩy giun có thể nhai hạt Bí đỏ（người thành niên mỗi lần 500 gam, trẻ em mỗi lần 250 gam ）, sau 2 tiếng đồng hồ mới uống thuốc thúc đẩy sự thải phân hoặc dầu vừng để thải giun, cần phải kiên trì trong 2 ngày liền theo giới thiệu của cuốn "Giang Tây Y dược".

Cách dùng và liều lượng: mỗi lần từ 60-120 gam, theo các kiểu hấp chín, ăn sống hoặc giã nước uống; trường hợp dùng ngoài da, có thể giã Bí đỏ thành dạng bột để đắp.

* Bầu hồ lô

Bầu hồ lô là quả của loại thực vật thân thảo họ bầu, bí, cây dây leo. Bầu hồ lô vị cam, vị đạm, tính bình hòa, quy kinh lạc phổi, tỳ và thận.

Công hiệu: thanh phổi nhiệt, lợi thủy thông lậu.

Thích hợp sử dụng:

--Trường hợp táo nhiệt bị ho, buồn bực khát nước, có thể giã nát Bầu hồ lô vắt nước uống

--Trường hợp phổi nhiệt, bị ho, đờm đặc, đờm dính, có thể vắt nước uống hoặc đun nước uống.

--Trường hợp thấp nhiệt tiểu tiện không thông, phù nề, hoàng đảm đều thích hợp sử dụng Bầu hồ lô. Trường hợp điều trị nhiệt lậu có thể cùng đun nước với vỏ Bí đao và vỏ Dưa hấu; trường hợp điều trị chứng phù nề có thể dùng Bầu hồ lô nấu cá Chép theo giới thiệu của cuốn "Hồ Nam Dược vật chí".

Cách dùng và liều lượng: mỗi lần từ 60-120 gam, theo các kiểu đun nước và vắt nước uống hoặc nấu chín ăn.