--Căn cứ tình hình cụ thể về thời gian-địa điểm-con người
Về thời gian có sự thay đổi về bốn mùa và ngày đêm, về địa điểm có sự phân bố tại Đông, Tây, Nam, Bắc, Trung, về con người có sự khác biệt về giới tính, tuổi tác và thể chất, vì vậy, Dưỡng sinh và Điều trị trong Y Dược Trung Hoa cần phải tuân thủ nguyên tắc căn cứ vào tình hình cụ thể cả về thời gian, địa điểm và con người.
--Căn cứ địa điểm cụ thể
Căn cứ địa điểm cụ thể là chỉ lựa chọn thực phẩm hợp lý theo môi trường địa lý của các địa phương khác nhau. Tại khu vực khác nhau, địa thế có cao có thấp, khí hậu, chất nước và chất thổ nhưỡng đều khác nhau. Vì vậy, những người sinh sống lâu năm tại khu vực khác nhau, môi trường sinh hoạt và công tác cũng như thói quen và phương thức sinh hoạt đều khác nhau, hoạt động sinh lý và diễn biến bệnh lý cũng không giống nhau, cho nên cần phải căn cứ địa điểm cụ thể để lựa chọn thực phẩm trong dưỡng sinh và điều trị. Ví dụ như miền Nam địa thế thấp, độ ẩm cao, chức năng tỳ dễ bị ám ảnh bởi thấp tà, trong thực phẩm nên lựa chọn các món ăn cay; miền Bắc địa thế cao gió nhiều khô hanh, dễ gây tổn thương phổi, do vậy nên ăn nhiều thực phẩm tư âm nhuận khô. Những người cư trú tại khu vực duyên hải hoặc tác nghiệp trên nước, phần lớn bị tà thấp thâm nhập, cho nên trong ăn uống hàng ngày cần phải bổ sung những thực phẩm kiện tỳ thấm thấp. Do thói quen khẩu vị của mỗi khu vực một khác, cho nên trong khi lựa chọn nguyên liệu thực phẩm hoặc gia vị cần phải xem xét và chiếu cố đến điểm này. Ví dụ như khu vực Đông Bắc và Hoa Bắc thích ăn mặn và cay; khu vực tỉnh Giang Tô và Chiết Giang thích món ăn mặn ngọt; tỉnh Sơn Tây và Thiểm Tây thích món chua; các tỉnh Vân Nam, Quý Châu, Tứ Xuyên và Hồ Nam thích ăn cay; vùng duyên hải thích đồ biển; cư dân miền Tây Bắc thích thực phẩm sữa bơ. Điều trị bệnh giống nhau cũng phải căn cứ khu vực khác nhau để lựa chọn bài thuốc thích hợp. Ví dụ như cùng là chứng cảm gió dẫn đến ho, người bệnh ở khu vực Tây Bắc có thể dùng gừng tươi và thân hành đun nước uống để ra mồ hôi, không những phải dùng với lượng lớn, mà còn phải dùng rau mùi đun nước ngâm tắm để ra mồ hôi, trong khi đó ăn lê sống để thanh nhiệt tiêu đờm, sản sinh tân dịch nhuận khô; người bệnh ở khu vực Đông Nam cũng có thể dùng gừng tươi và thân hành đun nước uống, nhưng nên dùng liều lượng nhỏ để tránh ra mồ hôi quá nhiều, bên cạnh đó có thể điều trị bằng món cá mè nấu với gừng và dấm, cá mè có công hiệu ôn trung ích khí, lợi thủy trị ho.