Thực phẩm và dược phẩm đều có tính năng của Tứ tính, Ngũ vị và Quy kinh. Áp dụng phương pháp điều trị bằng các món ăn có nghĩa là vận dụng tính thiên lệch của thực phẩm để uốn nắn sự suy thịnh của âm dương trong cơ thể con người, phát huy tác dụng của Ngũ vị và sự hòa hợp của thực phẩm đối với cơ thể, tiến hành điều hòa các cơ quan phủ tạng và điều phối âm dương, khiến cơ thể phục hồi lại trạng thái ngũ tạng an hòa, âm bình dương bí. Lý luận Tứ tính, Ngũ vị và Quy kinh là căn cứ quan trọng về lựa chọn thực phẩm trong dưỡng sinh và điều trị của Y dược Trung Hoa.
5.2. Ngũ vị
"Ngũ vị" là chỉ 5 vị khác nhau gồm tân(cay), cam(đạm), toan (chua, chát), khổ (đắng), hàm( mặn). Lúc đầu phương pháp xác định vị chủ yếu căn cứ vào nguyên vị của các thực phẩm dùng cho dưỡng sinh và điều trị, về sau do kết hợp vị với tác dụng của các thực phẩm dùng cho dưỡng sinh và điều trị, cho nên Trung Y mới giải thích và tổng kết tác dụng các món ăn dưỡng sinh và điều trị căn cứ vào vị của các món ăn.
Trong cuốn "Tố vấn. Chí chân yếu đại luận" nêu rõ: "Tân cam phát tán vi dương, toan khổ dõng tiết vi âm, hàm vị dõng tiết vi âm, đạm vị sâm tiết vi dương". Đây có nghĩa là căn cứ mỗi vị một công hiệu khác nhau để chia thuộc tính âm dương làm hai loại lớn, tức các vị tân, vị cam và vị đạm thuộc dương, vị toan, vị khổ và vị hàm thuộc âm.
"Tố vấn. Tạng khí pháp thời luận" viết, tân, toan, cam, khổ, hàm, mỗi vị một lợi, lần lượt có tác dụng tán, thu, hoãn, cấp, cứng, mềm, tứ thời ngũ tạng, khám chữa bệnh bằng lý luận Ngũ vị là thích hợp". Trung Y phổ biến cho rằng, vị tân(cay)có tác dụng tuyên, tán, hành khí huyết và nhuận, thích hợp dùng cho chứng biểu; vị cam bổ ích, hợp trung, hoãn cấp, thích hợp dùng cho chứng hư...; vị toan có tác dụng thu liễm (co rút), cố xát( củng cố và chặn giữ ), thích hợp dùng cho các chứng khí hư, dương hư...; vị khổ(đắng)có tác dụng tiết, táo (khô), kiên (cứng), thích hợp dùng cho các chứng nhiệt, chứng thấp...; vị hàm (mặn)có tác dụng làm mềm, tan hạch tan cục, tiết hạ, thích hợp dùng cho các chứng nhiệt kết tụ, đờm hạch....