![]() |
|
![]() |
![]() |
Thuyết tinh-khí-huyết-chất dịch là học thuyết nghiên cứu sự sản sinh, phân bố và chức năng sinh lý của các chất có sự sống trong cơ thể con người. Từ góc độ tổng thể tiến hành nghiên cứu đối với các chất cơ bản cấu thành cơ thể và duy trì sự sống của cơ thể con người, chú trọng giới thiệu cơ sở vật chất trong hoạt động sinh lý và biến đổi bệnh lý của các phủ tạng và kinh lạc trên cơ thể con người. Tinh, khí, huyết và chất dịch là chất cơ bản cấu thành cơ thể và duy trì hoạt động sự sống của cơ thể, là cơ sở vật chất tiến hành hoạt động sinh lý của các mô phủ tạng, kinh lạc v.v, cũng là con đẻ hoạt động sinh lý của phủ tạng. Các chất đó không ngừng bổ sung dưới sự hỗ trợ của các chất thủy, cốc và tinh vi được chuyển hóa từ tỳ vị, hội nhập với nhau, thúc đẩy lẫn nhau và chuyển hóa cho nhau.
2.1. Tinh
Tinh là chỉ chất tinh vi cấu thành cơ thể và duy trì hoạt động sự sống của cơ thể, gồm hàm ý nghĩa rộng và nghĩa hẹp. Về nghĩa rộng tinh là tất cả mọi chất tinh vi cấu thành cơ thể và duy trì hoạt động sự sống của cơ thể, ví dụ như khí, huyết, chất dịch trong cơ thể cũng như các chất "thủy cốc tinh vi" hấp thụ qua thực phẩm đều thuộc về phạm trù "tinh". Về nghĩa hẹp tinh là chỉ tinh tàng trong thận, tức tinh sinh nở, là chất cơ bản thúc đẩy sự sinh trưởng, phát triển và chức năng sinh sản của cơ thể con người. Tinh của con người có từ bẩm sinh và được nuôi dưỡng sau khi ra đời. Cuốn "Cảnh nhạc Toàn thư. Tỳ vị" viết: "Con người vốn bắt nguồn từ tinh huyết; sau khi ra đời được nuôi dưỡng bằng thủy cốc". Nếu không có tinh huyết sẽ không có cơ sở hình thành cơ thể; nếu không có thủy cốc sẽ không thể làm cho cơ thể khỏe mạnh", chức năng sinh lý của tinh huyết chủ yếu là sinh sôi nẩy nở, tưới nhuận phủ tạng.
2.2. Khí
Khí là chất cơ bản nhất cấu thành cơ thể và duy trì hoạt động sự sống của cơ thể. Các chất cơ bản như huyết, tân dịch (chất dịch ) và tinh đều sản sinh từ khí. Cuốn "Loại kinh.Tạng tượng loại" viết: "tinh, khí, tân, dịch, huyết, mạch đều sản sinh từ khí". Khí bắt nguồn từ tinh khí bẩm sinh và tinh khí sau khi ra đời. Tinh khí bẩm sinh có từ trước khi ra đời, là chất cơ bản của sự sống, kế thừa từ bố mẹ, cho nên gọi là tinh khí bẩm sinh; khác với tinh khí bẩm sinh là tinh khí có được sau khi ra đời bao gồm thành phần dinh dưỡng qua ăn uống và thanh khí tồn tại trong giới thiên nhiên. Khí gồm có các chức năng như thúc đẩy, ôn ấm, phòng chống, củng cố, tụ tập, dinh dưỡng và khí hóa, có thể chia làm nguyên khí, tôn khí, doanh khí, vệ khí. Nguyên khí giai đoạn đầu của sự sống bắt nguồn từ tinh khí của bố mẹ, đó là khí ở cấp độ cao nhất và căn bản nhất của hệ thống vật chất sự sống, đóng vai trò thúc đẩy và điều tiết đối với trao đổi chất và chức năng của cơ thể; tôn khí, doanh khí và vệ khí đều đến từ tinh khí thủy cốc và thanh khí sau khi ra đời, với tên gọi khác nhau theo thành phần chủ yếu, vị trí phân bố và đặc điểm chức năng. Chúng là khí ở cấp độ tương đối thấp, có thể cung cấp dinh dưỡng và nguồn động lực cho con người.
2.3. Huyết
Huyết tức là máu, là chất dịch màu đỏ giàu thành phần dinh dưỡng trong mạch, là một trong những chất cơ bản cấu thành cơ thể và duy trì hoạt động sự sống con người. Thủy cốc tinh vi, doanh khí, chất dịch và tinh tủy đều là cơ sở vật chất tạo nên máu. Máu chủ tim, tàng trong gan, quy về tỳ, chảy đến phổi, gốc tại thận, tuần hoàn một cách quy luật và vận hành không ngừng trong mạch, phát huy hiệu quả sinh lý tưới nhuận bổ dưỡng các phủ tạng và mô trên cơ thể.
![]() |
![]() |
Xem tiếp>> |
v Phương tiện truyền thông Triều Tiên chứng thực cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều sẽ diễn ra tại Bình Nhưỡng vào tháng 9 2018/08/15 |
v Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho biết có năng lực chống lại "sự tấn công" đối với nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ 2018/08/14 |
v FedEx mở đường bay mới liên kết Trung Quốc và Việt Nam 2018/08/14 |
v Số người gặp nạn trong trận động đất xảy ra ở đảo Lôm-bốc In-đô-nê-xi-a tăng lên 436 2018/08/14 |
Xem tiếp>> |
© China Radio International.CRI. All Rights Reserved. 16A Shijingshan Road, Beijing, China. 100040 |