Quan niệm Dưỡng sinh và Điều trị của Y Dược Trung Hoa đã kế thừa tinh hoa của tư tưởng triết học chất phác thời xưa, xuất phát từ quan điểm tổng thể "thiên nhân tương ứng" và "hình thần hợp nhất", cho rằng hoạt động của sự sống là kết quả phối hợp cân đối trong quá trình thống nhất đối lập vĩnh hằng của âm và dương, cho nên nhất định phải chỉ đạo dưỡng sinh, chăm sóc sức khỏe và phòng chống bệnh tật theo quan điểm tổng thể luôn biến động. Quan niệm Dưỡng sinh và Điều trị của Y Dược Trung Hoa luôn lấy duy trì nhịp nhàng cân đối của hoạt động sự sống làm chuẩn tắc cơ bản, nhấn mạnh "đề phòng là chính, chính khí là gốc", chú trọng bảo vệ chức năng tỳ vị, thể hiện toàn diện tư tưởng biện chứng của quan niệm tổng thể. Qua ứng dụng hợp lý thực phẩm và dược phẩm để đạt mục đích hướng dẫn con người phòng chống bệnh tật, thúc đẩy sự phục hồi của cơ thể và giữ gìn sức khỏe. Dưỡng sinh và Điều trị của Y Dược Trung Hoa đã hình thành hệ thống lý luận độc đáo qua thực tiễn lâu dài.
1.Thuyết âm dương-ngũ hành
1. 1.Thuyết âm dương
Thuyết âm dương là thuyết vận dụng quan hệ thống nhất đối lập của âm dương để nghiên cứu và giải thích quy luật đối lập lẫn nhau, nương tựa vào nhau cũng như sự tồn tại và biến hóa của vạn vật và hiện tượng trên thế giới.
Âm dương là sự khái quát đối với thuộc tính của hai bên sự vật và hiện tượng đối lập trong giới thiên nhiên mang tính phổ biến. Bất cứ mọi sự việc gì trên thế giới đều có thể chia làm hai mặt âm dương. Phàm là những thứ sáng sủa, hoạt động, hưng phấn, vươn lên, ấm áp, hướng ngoại, phát tán và mở ra đều được coi là dương; ngược lại, phàm là những thứ ảm đạm, lạnh lùng, yên tĩnh, kiềm chế, úp xuống, hàn lạnh, hướng nội, ngưng tụ, đóng kín đều được coi là âm. Thuộc tính âm dương của sự vật và hiện tượng có đặc điểm phân chia vô hạn. Bất kể sự vật thuộc âm hay là dương, cùng với sự thay đổi về phạm vi và điều kiện phân chia, mỗi bên âm dương vẫn có thể chia ra âm và dương một cách vô tận.
Giữa âm và dương tồn tại bốn quan hệ đối lập kiềm chế lẫn nhau, cùng cội nguồn và sử dụng lẫn nhau, sống còn cân đối nhau, chuyển đổi lẫn nhau. Tất cả mọi sự vật và hiện tượng liên quan trong giới thiên nhiên, hai bên âm dương đều tồn tại quan hệ đấu tranh với nhau và kiềm chế lẫn nhau, đồng thời tồn tại quan hệ lợi dụng lẫn nhau, đó tức là "tương phản tương thành" của âm dương. Âm đối lập với dương, song bất cứ âm hay dương đều không thể tồn tại một mình khi tách rời với đối phương, đó tức là "cô âm bất sinh, độc dương bất trưởng". Hai bên âm dương luôn trong trạng thái biến động-suy giảm hoặc tăng cường, âm suy dương thịnh, dương tàn âm trưởng. Khi âm trong sự vật chiếm ưu thế, thì tổng thể của sự vật này thuộc âm. Thế nhưng cùng với âm diệt dương sinh đến mức nhất định, dương trở nên mạnh, có nghĩa là tính chất của sự vật này đã chuyển sang dương tính. Cho nên có thể nói âm dương có thể chuyển hóa lẫn nhau. Sự tiêu diệt và sinh trưởng của âm dương tồn tại mãi mãi trong quá trình xuất hiện, phát triển và biến hóa của sự vật và hiện tượng.
Thuyết âm dương là một trong những cơ sở triết học và một phần quan trọng của hệ thống lý luận Dưỡng sinh và Điều trị của Y Dược Trung Hoa, thể hiện đặc điểm "luôn biến động" của Dưỡng sinh và Điều trị Y Dược Trung Hoa. Lý luận này đã trình bày rõ quy luật căn bản về chức năng sinh lý, biến đổi bệnh lý và phòng chống bệnh tật của cơ thể, quán xuyến trong các mặt lý luận, phương pháp, bài thuốc (thực phẩm) trong Dưỡng sinh và Điều trị của Y Dược Trung Hoa, luôn đóng vai trò chỉ đạo thực tiễn từ xưa đến nay.
"Tố vấn.Bảo mệnh toàn hình luận" viết: "Nhân sinh hữu hình, bất ly âm dương". Kết cấu của tất cả các mô trong cơ thể vừa độc lập, vừa dựa vào nhau, đều có thể phân chia theo thuộc tính âm dương. Khi chức năng sinh lý của con người bình thường, thì âm dương trong cơ thể con người sẽ thực hiện sự cân bằng âm dương qua các hoạt động đối lập, cùng nguồn, suy giảm, sinh trưởng và chuyển đổi lẫn nhau. Những người âm dương tương đối cân bằng được coi là người khỏe mạnh, cũng có thể gọi là "bình nhân". Trường hợp âm dương mất cân bằng, rối loạn chức năng cơ thể, sẽ khiến cơ thể rơi vào trạng thái "không được khỏe lắm" hoặc mắc bệnh, thậm chí tử vong. Đúng như "Tố vấn. Sinh khí thông thiên luận" viết: "Âm bình dương bí, tinh thần nãi trị; âm dương ly quyết, tinh khí nãi tuyệt".
Vì vậy, đối với "bình nhân" mà nói, phương pháp Dưỡng sinh và Điều trị của Y Dược Trung Hoa sẽ lấy điều hòa âm dương và duy trì sự cân bằng là chính, nhằm đạt mục đích phòng bệnh và giữ gìn sức khỏe. Ví dụ như trong ăn uống tuân theo quy tắc "xuân hạ dưỡng dương, thu đông dưỡng âm", thuận theo bốn mùa, ăn uống hợp lý để hộ dưỡng âm dương. Đối với những người "không được khỏe lắm" hoặc mắc bệnh, thì phương pháp Dưỡng sinh và Điều trị của Y Dược Trung Hoa sẽ tận dụng tính hàn, tính mát, tính ôn, tính nhiệt của thuốc và thực phẩm , bổ dưỡng những gì không có và điều trị bệnh tật đã hình thành. Trong quá trình dinh dưỡng và điều trị, làm rõ sự suy thịnh của âm dương cơ thể qua biện chứng, lựa chọn phương pháp bổ dưỡng và điều trị thích hợp-giảm những gì dư thừa, tẩm bổ những gì đang thiếu để khôi phục trạng thái cân bằng âm dương trong cơ thể, đạt mục đích trị bệnh và thúc đẩy hồi phục sức khỏe. Trường hợp dương nhiệt tăng năng, hao tốn chất dịch và gây phương hại tới âm, có thể ăn cháo rau Cần và cháo đỗ Xanh để thanh nhiệt giữ chất dịch; trường hợp âm hư không kiềm chế nổi âm, âm hàn quá nặng thì ôn âm khử hàn bằng các món ăn như: Đương quy, Gừng tươi nấu canh thịt Cừu, Hồ Đào nhân (hạt óc Chó) xào rau Hẹ, canh thịt Cừu v.v. Qua điều trị của các món ăn, chứng mất cân bằng về âm dương sẽ trở nên cân bằng, cơ thể sẽ từ trạng thái "không được khỏe lắm" hoặc mắc bệnh trở lại khỏe mạnh.
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
