Thời Tống-Kim-Nguyên, kinh tế, văn hóa và khoa học kỹ thuật phát triển nhanh chóng, tạo điều kiện có lợi cho phát triển Trung Y và Trung Dược, đồng thời đón chào sự phồn thịnh toàn diện phương pháp dưỡng sinh và điều trị của Y Dược học Trung Hoa.
Trong cuốn 96 và 97 của "Thái bình Thánh Huệ phương" do chính quyền đời Tống động viên Vương Hoài Ẩn và một số y gia biên soạn đã đưa vào chương"Thực trị môn", tức nội dung trị bệnh bằng các món ăn, lần lượt trình bày trong 160 bài thuốc, trong đó bao gồm các bài thuốc dưỡng sinh và điều trị như các món cháo, canh, bánh, trà v.v, dùng cho chữa trị 28 chứng bệnh, ví dụ như cháo Hạnh nhân trị ho, cháo cá chép chữa trị chứng thủy thũng, canh phổi cừu trị bệnh tiểu đường, nước tiểu nhiều v.v.
Chính quyền Tống Huy Tông đã đích thân chủ trì việc biên soạn cuốn "Thánh tế Tổng lục", trong đó có 285 bài thuốc chữa trị bằng các món ăn, thích hợp dùng cho 29 chứng bệnh. Cuốn "Thánh tế Tổng lục" đã được phát triển hơn nữa cả về phương pháp phối chế lẫn bài thuốc, ngoài các món cháo, canh và bánh ra, còn giới thiệu phương pháp chế biến rượu, thuốc dạng bột, thuốc uống, nước cô đặc, món ăn chiên, mì v.v. Ví dụ khi giới thiệu về phương pháp chế biến bánh Ý dĩ dùng cho chữa trị chứng hư lao, cuốn "Thánh tế Tổng lục" viết: "Dùng nước nóng vo hạt Ý dĩ, giã như giã bột gạo, dùng Táo đỏ bỏ hạt và sữa trộn đều làm thành bánh, hấp chín là được, có thể dùng trong bất cứ lúc nào". Việc nghiên cứu và ứng dụng các món dinh dưỡng và dùng cho trị bệnh kể trên đều đã đẩy mạnh hơn nữa sự phát triển của môn dưỡng sinh và điều trị bằng các món ăn của Y dược học Trung Hoa.
Cuốn "Dưỡng lão Phụng thân thư" chuyên giới thiệu điều trị các chứng bệnh ở người già bằng các món ăn do Trần Trực của đời Tống biên soạn, là cuốn Trung Y giới thiệu bệnh lý người già sớm nhất của Trung Quốc. Cuốn sách này đã giới thiệu 231 bài thuốc, trong đó có 162 bài trị bệnh bằng các món ăn, bài thuốc trị bệnh bằng món ăn chiếm tỷ lệ cao như vậy, chứng tỏ phương pháp trị bệnh bằng các món ăn đã chiếm vị trí ngày càng quan trọng trong Y Dược học Trung Hoa. Trong cuốn "Dưỡng lão Phụng thân thư" đã có nội dung trình bày đặc điểm sinh lý, bệnh lý của người già và phương pháp trị bệnh bằng các món ăn. "Người già suy yếu, không như thiếu niên nguyên khí thịnh vượng, trường hợp ra mồ hôi và nôn mửa có lợi cho sự chuyển biến tốt của sức khỏe và không dẫn đến nguy cơ. Thế nhưng đối với người già, nếu ra nhiều mồ hôi làm mất dương khí, nôn mửa làm cho vị khí chạy ngược lên phía trên, tiêu chảy lại làm thất thoát nguyên khí, đây là điều kiêng kỵ trong dưỡng lão. Nói chung dùng thuốc cho những người ở tuổi già, áp dụng biện pháp chặn giữ là nhằm đạt mục đích nâng đỡ, cần phải dùng thuốc tính ôn dịu, hành khí, bổ hư bằng ăn uống, trị bệnh kết hợp dược phẩm với thực phẩm. Theo phương pháp điều trị bằng các món ăn, luôn luôn ăn uống căn cứ diễn biến của bệnh tình sẽ đạt được hiệu quả chữa trị, chính đây là bài thuốc tốt". Trong cuốn sách này còn giới thiệu 43 món cháo có công hiệu dưỡng sinh diên niên ích thọ cho người già.
Bước sang đời Nguyên, phương pháp dưỡng sinh và điều trị của Y Dược Trung Hoa lại thu được bước tiến rất lớn, thành tựu nổi bật đã được thể hiện trong cuốn "Ẩm Thiện Chính yếu" do Hốt Tư Tuệ, y gia ẩm thực cung đình biên soạn. Cuốn sách này cả thảy gồm ba tập, kế thừa truyền thống kết hợp ba nhân tố thực phẩm, dinh dưỡng và điều trị, chú thích rõ hiệu quả dưỡng sinh và điều trị của mỗi thứ thực phẩm, đồng thời giới thiệu chi tiết về phương pháp chế biến cũng như trình bày quan điểm học thuật rất đặc sắc về mối quan hệ giữa ăn uống, dưỡng sinh và sức khỏe, thói quen ăn uống, an toàn vệ sinh thực phẩm v.v. Bên cạnh đó, đưa ra nhận xét độc đáo trong nội dung trình bày những điều kiêng kỵ khi dùng thuốc, lợi và hại của thực phẩm, tương khắc của thực phẩm và ngộ độc thực phẩm. Cuốn sách này đã đóng góp to lớn cho dưỡng sinh, trị bệnh bằng các món ăn và chăm sóc sức khỏe bằng dinh dưỡng.
Cuốn "Thọ thân Dưỡng lão Tân thư" do Trâu Huyền của đời Nguyên biên soạn cho rằng: "Một khi mắc bệnh, trước hết cần phải tìm hiểu kỹ phương pháp chữa trị bằng các món ăn của y gia, căn cứ tình hình để trị bệnh bằng thực phẩm, trường hợp chưa đạt được hiệu quả bằng các món ăn mới áp dụng liều pháp trị bằng thuốc, điều quan trọng là không để thuốc gây phương hại tới các phủ tạng", "nếu con người tìm hiểu tính chất và phát huy tác dụng của thực phẩm, sẽ đạt được hiệu quả gấp nhiều lần so với thuốc". Qua đó có thể thấy được hiệu quả tốt đẹp của liều pháp trị bệnh bằng các món ăn thời bấy giờ, đồng thời nhận được sự đánh giá cao của mọi người.
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
