Ⅰ.Thuốc trọng chấn an thần

Thuốc trọng chấn an thần chủ yếu được bào chế từ các loại quặng và hóa thạch, chất nặng trầm xuống. Do chất nặng có dược hiệu chấn và trị chứng hoảng sợ, cho nên có tác dụng chấn tâm an thần, tĩnh chí làm dịu chứng hoảng sợ. Chủ yếu dùng để chữa trị chứng tâm thần bất định, tim đập nhanh, mất ngủ bởi tâm hỏa ứ trệ quá nghiêm trọng, đờm hỏa nhiễu tâm, gan uất sinh hỏa và hoảng sợ gây nên.

Chu Sa: Vị cam, tính hơi hàn, chứa độc tố, quy kinh lạc tim. Chu Sa có hai công hiệu chữa trị chủ yếu: Một là thanh tâm trị hoảng sợ an thần với các triệu chứng như: Tâm thần bất định, tim đập nhanh, mất ngủ, sợ gió và bệnh động kinh, trường hợp này thường phối chế với Ngưu Hoàng, Xạ Hương và Từ Thạch. Hai là giải độc, thích hợp điều trị các chứng như viêm loét, mụn nhọt, đau họng, sưng họng, lở mồm, viêm lưỡi.

Cách dùng và liều lượng: Chu Sa là thuốc uống làm thành dạng viên và dạng bột, mỗi lần từ 0,1-0,5 gam; không nên sắc. Trường hợp dùng ngoài da nên dùng với lượng vừa phải.

Điều cần phải lưu ý là: Chu Sa chứa độc tố, không dùng Chu Sa quá liều và trong thời gian dài, phụ nữ có thai và những người chức năng gan không khỏe cấm dùng. Trường hợp dùng Chu Sa phối chế với thuốc khác nên dùng Chu Sa sống, kiêng bào chế qua lửa.

Từ Thạch: Vị mặn, tính hàn, quy kinh lạc tim, gan và thận. Từ Thạch gồm bốn công hiệu chữa trị chủ yếu: Một là trị hoảng sợ an thần với các triệu trứng như tâm thần bất định, hoảng hốt, mất ngủ, bệnh động kinh, trường hợp này thường hay phối chế với Chu Sa và Thần Khúc. Hai là bình gan tàng dương, chữa trị chứng hoa mắt chóng mặt. Ba là sáng mắt thính tai, thích hợp điều trị chứng ù tai, hoa mắt khi nhìn người và vật. Bốn là dễ thở làm dịu chứng hen xuyễn, thích hợp bệnh nhân thận hư dẫn đến hen xuyễn.

Cách dùng và liều lượng: Dùng Từ Thạch sắc nước uống, mỗi lần từ 15-30 gam, nên đập nát sắc trước các vị thuốc khác. Trường hợp làm thành dạng viên và dạng bột, mỗi lần dùng từ 1-3 gam.

Điều cần phải lưu ý là: Vì Từ Thạch khó tiêu, cho nên trường hợp dùng thuốc viên và thuốc bột không nên dùng quá liều, bệnh nhân tỳ vị suy yếu nên thận trọng khi sử dụng.

Long Cốt: Vị cam, vị chát, tính bình hòa, quy kinh lạc tim, gan và thận, gồm có bốn công hiệu chữa trị chủ yếu: Một là trọng chấn an thần, thích hợp điều trị các chứng tâm thần bất định, sợ hãi, mất ngủ, bệnh động kinh. Hai là bình gan tàng dương, chữa trị chứng hoa mắt chóng mặt, thường phối chế với Đại Chư Thạch, Sò sống và sinh Bạch Thược. Ba là co rút chặn giữ, thích hợp chữa trị các chứng di hoạt như: Di tinh, hoạt tinh, đái dầm, băng huyết phụ nữ v.v. Bốn là liền sẹo, thích hợp chữa trị các chứng mụn nhọt lở loét, chảy mủ lâu ngày không lành.

Cách dùng và liều lượng: Dùng Long Cốt sắc nước uống, mỗi lần từ 15-30 gam, nên sắc trước các vị thuốc khác. Trường hợp dùng ngoài da nên dùng với lượng vừa phải. Trường hợp trọng chấn an thần bình gan tàng dương phần lớn dùng Long Cốt sống. Trường hợp làm liền sẹo nên dùng Long Cốt sao.

Điều cần phải lưu ý là: Chứng thấp nhiệt ứ trệ không nên dùng.

Bên cạnh Long Cốt còn có vị thuốc Long Xỉ, có công hiệu trị hoảng sợ an thần, chủ yếu dùng để chữa trị các chứng co giật, động kinh, tim đập nhanh, mất ngủ, hay nằm mơ. Long Xỉ sống có công hiệu an thần trị hoảng sợ, Long Xỉ sao có công hiệu liền sẹo.

Hổ Phách: Vị cam, tính bình hòa, quy kinh lạc tim, gan và bàng quang, gồm bốn công hiệu chữa trị chủ yếu: Một là trị hoảng sợ an thần, thích hợp điều trị các chứng như tâm thần bất định, tim đập nhanh, mất ngủ, sợ gió, bệnh động kinh. Hai là hoạt huyết phá ứ , thích hợp chữa trị các chứng đau bụng hành kinh, tắc kinh, đau tim, đau bụng, chứng ứ trệ hình thành cục. Ba là lợi tiểu thông lậu, thích hợp điều trị chứng tiểu tiện không thông. Bốn là tiêu viêm sưng, liền sẹo vết thương, thích hợp điều trị chứng viêm loét, mụn nhọt.

Cách dùng và liều lượng: Nghiền Hổ Phách thành dạng bột uống với nước, hoặc chế biến thành dạng viên và dạng bột, mỗi lần từ 1,5-3 gam.Trường hợp dùng ngoài da nên dùng với lượng vừa phải. Không nên sắc, kiêng sao và đốt.