Định nghĩa về khỏe mạnh của Tổ chức Y tế thế giới

Định nghĩa về khỏe mạnh của Tổ chức Y tế thế giới là: Khỏe mạnh không những có nghĩa là không mắc bệnh, không ốm yếu, mà còn có nghĩa là sức khỏe, tâm trạng và đời sống xã hội hoàn toàn ở trong trạng thái lành mạnh, muốn đạt tiêu chuẩn khỏe mạnh, nói chung cần có đủ các điều kiện dưới đây:

Một là chức năng tim phổi tốt. Tim và phổi là cơ quan nội tạng chủ yếu trong cơ thể con người. Tiêu chí về trái tim khỏe mạnh là cơ tim khỏe khoắn, chứa lượng máu lớn, mỗi nhịp đập có thể bơm ra từ 80-100 mi-li-lít máu, nhiều hơn từ 20-30 mi-li-lít so với người bình thường. Lượng máu cần thiết cho cơ thể trong thời gian nhất định là có định lượng, nếu lượng bơm máu của mỗi nhịp đập tăng lên, thì số nhịp tim sẽ giảm thiểu, nói chung nhịp tim chậm là hiện tượng tốt, có thể khiến tim nghỉ lâu hơn sau mỗi nhịp đập, khiến tim không dễ bị mệt, có thể dự trữ năng lượng cho tham gia lao động thể lực, cho dù gánh nặng lao động thể lực quá mức cũng không đến nỗi dẫn đến các triệu chứng khó chịu như hồi hộp, chóng mặt, v.v. bởi tim đập quá nhanh gây nên. Chức năng phổi khỏe mạnh sẽ có tổng dung lượng phổi lớn hơn so với người bình thường, nếu phổi thông khí tốt thì lồng ngực sẽ phát triển tốt, cơ hít thở khỏe mạnh, hít thở sâu, đều đặn, trung bình mỗi phút hít thở khoảng 10 lần thì có thể đáp ứng lượng ô-xy cần thiết cho cơ thể, cách hít thở hiệu suất cao, đỡ tốn sức này có thể đề phòng cơ quan hít thở làm việc quá sức, xảy ra bệnh đường hô hấp. Trường hợp chức năng tim và sự tuần hoàn máu của các cơ quan nội tạng như gan, đường ruột, dạ dày v.v. luôn luôn dồi dào, dinh dưỡng cung cấp đầy đủ, thì chứng tỏ sức khỏe của con người ở trong trạng thái khỏe mạnh.

Hai là cơ thể phát triển tốt. Những người khỏe mạnh cơ thể đều phát triển tốt, với những biểu hiện là tầm vóc cao, cân đối, cơ bắp chắc khỏe, chân tay rắn rỏi. Hai người cùng lứa tuổi, nếu các chỉ số như chiều cao, cân nặng, vòng ngực, dung lượng phổi, sức nắm, sức bật đều cao, thì chứng tỏ người đó khỏe mạnh. Dĩ nhiên, cơ thể phát triển tốt hay không, còn liên quan tới các nhân tố như khu vực, di truyền, giống nòi, dinh dưỡng, v.v..

Ba là tố chất cơ thể tốt. Lao động, vận động và các động tác trong đời sống hàng ngày của con người đều là sự vận động của cơ bắp với hình thức khác nhau dưới sự chi phối của hệ thần kinh. Sự chênh lệnh giữa các tố chất như sức mạnh, tốc độ, sức bền, tính linh hoạt, sức dẻo dai v.v. được biểu hiện qua cơ bắp có thể phản ánh chức năng hệ thần kinh và nội tạng của cơ thể con người. Do vậy, nó cũng là tiêu chí quan trọng về khỏe mạnh. Những người khỏe mạnh sẽ có diện cơ bắp rộng, giàu sức mạnh, diện tích cơ bắp chiếm từ 40%-50% của cân nặng.

Bốn là chức năng hệ thần kinh tốt. Não bộ là phần chủ chốt của cơ thể, chỉ huy tất cả mọi hoạt động của cơ thể. Bất cứ là công tác, học tập, tư duy, phán đoán, hay là hành động về các mặt trong đời sống hàng ngày đều chịu sự chi phối của bộ óc. Ăn ngon miệng, ngủ ngon giấc, không đau đầu, không mất ngủ, hiệu suất làm việc cao, chắc chắn là những biểu hiện của sự khỏe mạnh.

Năm là thích ứng với môi trường bên ngoài và có khả năng phòng bệnh mạnh. Môi trường bên ngoài luôn thay đổi, cơ thể con người chúng ta cần phải thích ứng với mọi đổi thay của môi trường bên ngoài. Khi nhiệt độ ngoài trời tăng cao, cơ thể sẽ tản nhiệt thông qua quá trình giãn mao mạch dưới da; khi nhiệt độ ngoài trời hạ xuống, cơ thể sẽ sinh nhiệt thông qua cơ bắp, mạch máu da co lại để giảm lượng tỏa nhiệt, nhằm duy trì sự cân bằng của thân nhiệt. Những người khỏe mạnh sẽ không dễ say nắng trong mùa hè và không dễ cảm cúm trong mùa đông. Chính ra, sức đề kháng bệnh truyền nhiễm của cơ thể con người cũng vậy, những người khỏe mạnh thì kháng thể trong máu sẽ nhiều, cho nên không dễ lây bệnh truyền nhiễm trong môi trường như nhau.

Kết quả nghiên cứu khoa học chứng tỏ, tuy cơ thể con người khỏe mạnh hay không liên quan chặt chẽ tới các nhân tố di truyền bẩm sinh, song điều quan trọng vẫn quyết định bởi liệu có tập thể dục hay không. Không ít người thời thanh niên rất khỏe mạnh, nhưng do không tập thể dục, sức khỏe sẽ yếu dần; có người trước đây sức khỏe yếu, song qua tập dục lại khỏe lên dần. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng, bất kể trước mắt khỏe hay yếu, miễn là kiên trì tập thể dục, thì sẽ dần dần có một sức khỏe tốt.