Cư dân thành phố Bắc Kinh thảo luận sôi nổi về trợ cấp giao thông công cộng

Từ ngày 2 đến ngày 4 tháng 12 năm 2013, Ban Tài chính Kinh tế Hội đồng Nhân dân thành phố Bắc Kinh tiến hành xét duyệt sơ bộ dự toán ngân sách của thành phố Bắc Kinh năm 2014. Trước khoản tiền trợ cấp giao thông công cộng của thành phố Bắc Kinh hàng năm tăng lên, Hội đồng Nhân dân thành phố Bắc Kinh đề nghị Chính quyền thành phố điều chỉnh cơ chế định giá giao thông công cộng. Thế là vấn đề có nên tiếp tục bỏ khoản tiền lớn hỗ trợ chính sách giá vé giao thông công cộng siêu rẻ hiện nay hay không, lại một lần nữa trở thành điểm nóng quan tâm của mọi người.

1-Tiếp tục thực hiện giao thông công cộng giá rẻ, gánh nặng tài chính tiếp tục tăng mạnh.

Là đô thị lớn quốc tế hóa, thành phố Bắc Kinh với dân số hơn 20 triệu người có hệ thống giao thông công cộng khổng lồ, lấy ví dụ về tàu điện ngầm, tàu điện ngầm Bắc Kinh đã đưa vào sử dụng 17 tuyến đường, tổng chiều dài đạt hơn 400 km, còn có nhiều tuyến tàu điện ngầm đang xây dựng. Để tiện lợi cho cư dân đi lại, thành phố Bắc Kinh bắt đầu từ năm 2007 thực thi chính sách giao thông công cộng giá rẻ, đáp xe buýt quẹt thẻ được hưởng ưu đãi giảm 60% trên cơ sở giá vé thấp, còn đáp tàu điện ngầm bất kể bao xa, đều chỉ với giá vé 2 Nhân dân tệ, có nghĩa là đáp tàu điện ngầm tuyến số 1 và tuyến Bát Thông, từ ngoại ô phía Tây đến ngoại ô phía Đông Bắc Kinh, ngồi tàu điện ngầm tuyến số 5 và tuyến Diệc Trang từ ngoại ô phía Bắc đến ngoại ô phía Nam Bắc Kinh đều có khoảng cách 50 km cũng chỉ mất 2 Nhân dân tệ, rõ ràng giá vé này ít hơn nhiều so với giá thành kinh doanh vận tải.

Phát triển giao thông công cộng giá rẻ có lợi cho sự đi lại của mọi người, vùng ngoại thành xa đã mọc lên nhiều khu nhà ở, hàng ngày nhiều người đi làm ùn ùn thông qua tàu điện ngầm đến nơi làm việc ở trung tâm thành phố. Vì thế mà trợ cấp ngân sách cho giao thông công cộng hàng năm liên tục tăng : Năm 2010 trợ cấp 12 tỉ 800 triệu Nhân dân tệ, năm 2011 trợ cấp 15 tỉ 690 triệu, năm 2012 trợ cấp 17 tỉ 500 triệu, năm 2013 dự tính trên 18 tỉ Nhân dân tệ. Ủy ban Xây dựng đô thị và Bảo vệ môi trường Hội đồng Nhân dân thành phố Bắc Kinh đề xuất, trước tình hình thu ngân sách hiện nay tăng lên với mức thấp, áp lực tài chính chi tiêu tương đối lớn, nếu duy trì giá vé thấp và trợ cấp tài chính như hiện nay, thì gánh nặng sẽ không ngừng tăng lên, khó mà tiếp tục duy trì.

2- Trợ cấp giao thông công cộng năm 2011 chiếm 11 % ngân sách.

Thực ra, từ năm 2007 Bắc Kinh thực hiện chính sách giao thông công cộng giá rẻ, vấn đề có nên tiếp tục giá vé thấp hay không luôn được quan tâm. Chính sách ưu đãi giá vé giao thông công cộng hiện nay đã gây áp lực không nhỏ đối với tài chính công cộng. Ví dụ lấy số liệu năm 2011, trợ cấp vận hành giao thông công cộng năm 2011 là 15 tỉ 690 triệu Nhân dân tệ, chiếm khoảng 11 % chi tiêu tài chính công của toàn thành phố Bắc Kinh, trong khi đó chi phí Bảo đảm xã hội và công ăn việc làm chỉ chiếm 7,2 %.

Trong phiên họp Hội đồng Nhân dân và Hội nghị Chính hiệp của thành phố đầu năm nay, Ủy viên Chính hiệp Cao Dương cho rằng, năm 2011, một tấm vé xe buýt lỗ vốn khoáng 1,7 Nhân dân tệ, một tấm vé giao thông đường sắt lỗ vốn khoảng 5 Nhân dân tệ, có xu thế tăng lên hàng năm, áp lực trợ cấp tài chính tương đối lớn. Phó Thị trưởng Bắc Kinh Trương Công cho rằng, chính quyền địa phương vừa hướng dẫn đi lại, vừa cân nhắc phát triển bền vững. Theo đà mạng lưới tàu điện ngầm từng bước tăng lên, tuyến đường giao thông công cộng tăng lên, ý thức đi lại xanh được tăng cường, cần nghiên cứu lại vấn đề này.

3- Chuyên gia cho rằng, giá vé thấp với hình thức phổ biến ưu đãi có thể chuyển thành trợ cấp định hướng.

Ông Từ Khang Minh chuyên gia về giao thông cho rằng, tàu điện ngầm và xe buýt công cộng của thành phố Bắc Kinh đã thực hiện giá vé thấp 6 năm. Hình thức kinh doanh vận hành giao thông công cộng giá vé thấp này không thể phát triển tiếp tục, nay mai có thể thay đổi từ hình thức phổ biến ưu đãi giá vé thấp chuyển thành trợ cấp định hướng, từng bước giảm bớt trợ cấp ngân sách đối với giao thông công cộng.

Chuyên gia giao thông Từ Khang Minh cho rằng, giá vé giao thông công cộng có điều chỉnh hay không là sự cân bằng của nhiều mặt lợi ích, vừa phải cân nhắc khả năng chịu đựng của tài chính địa phương liệu có thể phát triển tiếp tục hay không, lại phải suy xét đến phí tổn liệu có thể trở thành gánh nặng đi lại của cư dân thu nhập thấp hay không. Tính theo thông lệ, phí tổn giao thông của mỗi người mỗi tháng khoảng 10 % trở lại thu nhập là hợp lý. Ông kiến nghị, nếu cần suy xét điều chỉnh giá vé giao thông công cộng, ngoài trở lại điều tiết thị trường ra, đồng thời cần phải chiếu cố trợ cấp định hướng cho người thu nhập thấp, người già, học sinh. Đồng thời còn phải cung cấp phục vụ đi lại giao thông công cộng nhanh gọn cho quần thể ở ngoại thành, cần trợ cấp định hướng cho đơn vị kinh doanh vận tải về mặt này.