Tinh giản cơ cấu và nới lỏng quyền hạn là một trong những thành quả cải cách đang được "phóng thích"

Có người nói rằng, trong hơn 30 năm tiến hành cải cách mở cửa, sự phát triển nhanh chóng của Trung Quốc chính là thành quả do cải cách mang lại, nhà nước thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội thông qua chuyển đổi thể chế và sáng tạo cơ chế. Thế nhưng, những năm qua, cùng với sự tăng lên của tổng lượng kinh tế Trung Quốc và sự xấu đi của môi trường bên ngoài, một số mô hình phát triển dựa vào lao động giá rẻ, tiêu hao tài nguyên trước đây đã gặp phải khó khăn, làm thế nào để "phóng thích" hoa hồng của cải cách trở thành tiêu điểm quan tâm của Trung Quốc nói riêng và thế giới nói chung.

Vi Thụy Bân là một cá nhân tự lập nghiệp, đến Thâm Quyến vào năm 2010, hiện đang kinh doanh một công ty công nghệ thông tin. Trong quá trình lập nghiệp, thủ tục xét duyệt hành trình phiền phức khiến ông bận túi bụi. Số người lập nghiệp gặp phải khó khăn như ông Bân không phải ít, doanh nghiệp thực hiện dự án mới cần phải thông qua cửa xét duyệt của 27 bộ ngành với hơn 50 khâu, thời gian kéo dài tới 6-10 tháng, đến khi dự án được phê chuẩn, cơ hội thương mại đã mất từ bao giờ.

Trung tuần tháng 5 năm nay, Quốc vụ viện Trung Quốc tuyên bố hủy bỏ và nới lỏng 117 hạng mục xét duyệt hành chính, ngoài ra còn dự định hủy bỏ hoặc nới lỏng 16 hạng mục xét duyệt hành chính, cả thảy 133 hạng mục, trong đó có 107 hạng mục được hủy bỏ, chiếm hơn 80% tổng số hạng mục. Cộng thêm 6 lần cải cách chế độ xét duyệt hành chính trước đây, 11 năm qua, Trung Quốc đã có hơn 2,600 hạng mục xét duyệt hành chính bị phế bỏ hoặc điều chỉnh, chiếm khoảng 70% tổng số hạng mục trước đây.

Tinh giản cơ cấu và nới lỏng quyền hạn, là một thành quả mà Trung Quốc đang "phóng thích" thông qua cải cách với mục đích sớm hạ thấp ngưỡng cửa cho phép thâm nhập thị trường, nới lỏng chủ thể thị trường từ cơ chế và thể chế, kích thích hơn nữa tính tích cực của doanh nghiệp và các cá nhân lập nghiệp. Từ đó khiến càng nhiều người, doanh nghiệp và ngành nghề phá bỏ mọi trở lực, trút bỏ gánh nặng xung trận với hành trang nhẹ, cuối cùng mang lại lợi ích cho người dân, thúc đẩy kinh tế phát triển.

Tháng 3 năm nay, Thâm Quyến khởi động cải cách đăng ký công thương, nới lỏng điều kiện đăng ký công thương, thực hiện cấp phép dễ quản lý nghiêm, các biện pháp mới lập tức mang lại sự thay đổi mới. Trong sảnh đăng ký công thương địa phương, Lý Trí Dũng vừa rời ghế nhà trường dự định mở công ty lập nghiệp, anh cho biết ngưỡng cửa đăng ký thành lập công ty hiện đã được hạ thấp, trước đây muốn đăng ký thành lập công ty rất khó, công ty một thành viên như anh, ít nhất cũng cần nộp hàng trăm nghìn Nhân dân tệ vốn điều lệ đăng ký.

Sau khi cải cách, vốn điều lệ đăng ký từ giao nộp tại chỗ đổi thành cam kết giao nộp, hiện nay, anh Lý Trí Dũng chỉ cần ghi rõ số vốn cam kết giao nộp, rồi nộp dần là được. Sau hai tháng cải cách, cả thành phố Thâm Quyến đã tăng thêm hơn 68 nghìn doanh nghiệp và cửa hiệu cá nhân, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong các hạng mục tinh giản cơ cấu và nới lỏng quyền hạn đã công bố lần này, Ủy ban Phát triển và Cải cách Trung Quốc hủy bỏ và nới lỏng cả thảy 25 hạng mục đầu tư, bao gồm hạng mục doanh nghiệp đầu tư, mở rộng xây dựng sân bay dân dụng, phương tiện giao thông đường ray trong thành phố, bột giấy, khai thác mỏ dầu khí mới, đầu thu truyền hình vệ tinh v.v. Từ đó có thể thấy, tư duy và ý đồ cải cách để hạ thấp ngưỡng cửa cho phép thâm nhập thị trường, cởi trói vốn đầu tư xã hội của Trung Quốc là rất rõ ràng. Về điều này, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khai thác tổng hợp khoa học xã hội tỉnh Quảng Đông Lê Hữu Hoán cho biết, nếu cuộc cải cách hủy bỏ quyền hạn xét duyệt này được thực hiện đến nơi đến chốn, tất sẽ kích thích càng nhiều doanh nghiệp và cá nhân có ý định đầu tư trong lĩnh vực này, thậm chí sẽ thúc đẩy lĩnh vực này phát triển nhanh chóng, phồn thịnh, hình thành sức cạnh tranh.

Vốn đầu tư xã hội hiện đang đóng một vai trò như thế nào trong kinh tế Trung Quốc? Số liệu của Cục Thống kê Nhà nước Trung Quốc cho thấy, từ tháng 1 đến tháng 4/2013, vốn đầu tư xã hội vào tài sản cố định của cả nước Trung Quốc đạt 5 nghìn 796 tỷ 300 triệu Nhân dân tệ, chiếm 63,5% tổng vốn đầu tư tài sản cố định. Thế nhưng, ông Lê Hữu Hoán cho rằng, tỷ lệ này vẫn còn chưa đủ, nguyên nhân là các kênh đầu tư hiện nay chưa được thông suốt lắm.

Từ ôm đồm tất cả mọi việc, ôm đồm công tác quản lý đến để cho thị trường giữ vai trò chủ đạo, điều này có nghĩa là tiếp tục giảm sự can thiệp của chính phủ, chính phủ cần đóng vai trò như thế nào trong thị trường, nếu ví như một cuộc thi đấu bóng đá, thì chính phủ là trọng tài, doanh nghiệp là cầu thủ, hai bên tranh bóng bằng thực lực, chính phủ không thể vừa đá bóng vừa thổi còi. Tinh giản cơ cấu và nới lỏng quyền hạn tức là chính phủ tìm đúng vị trí của mình, xác định rõ mình cần quản cái gì và nới lỏng cái gì. Phó Chủ tịch Hội Nghiên cứu Cải cách thể chế hành chính Trung Quốc, Giáo sư Học viện Hành chính quốc gia Uông Ngọc Khải cho rằng, một ý nghĩa khác của việc chính phủ nới lỏng quyền hạn là tăng cường quản lý trong một số lĩnh vực quan trọng, giữa việc quản lý và nới lỏng nhất định phải cân bằng. Một mặt, Quốc vụ viện cần nới lỏng một lượng lớn quyền hạn cho địa phương, chính phủ giao quyền cho thị trường và xã hội, nhất định cần phải giao những lĩnh vực mà chính phủ không nên quản lý, quản lý không tốt và quản lý không được cho thị trường và xã hội; mặt khác, cần phải tăng cường quản lý tốt những lĩnh vực mà chính phủ nên quản lý, và nhất định phải quản lý tốt và quản lý chặt, bao gồm các lĩnh vực mà người dân quan tâm như an toàn thực phẩm, dược phẩm, môi trường v.v; điều kiện tiền đề cân bằng giữa nới lỏng và quản lý là phải nới lỏng, chỉ có như vậy chính phủ mới có thể tập trung quản lý tốt các lĩnh vực cần quản lý; cuối cùng, cần tăng cường kiềm chế hiệu quả quyền lực công, chỉ có quyền lực công được kiềm chế và ràng buộc hiệu quả, để quyền lực vận hành hữu hiệu trong khuôn khổ pháp lý, như vậy mới có thể thực hiện cân bằng giữa nới lỏng và quản lý.

Nghiên cứu viên Phòng Tham sự Quốc vụ viện Trung Quốc Diêu Cảnh Nguyên cho biết, sự phát triển bền vững của Trung Quốc đòi hỏi thúc đẩy cải cách một cách kiên định bất di bất dịch, tìm kiếm hoa hồng trong cải cách, thúc đẩy phát triển.