Khi đèn vàng bật sáng, nên dừng hay là đi ?

"Luật giao thông nghiêm khắc nhất trong lịch sử" của Trung Quốc đã bắt đầu thực thi từ ngày 1 tháng 1 năm 2013. Qui định mới về vượt vàng cũng như vượt đèn đỏ, đồng thời bị phạt 6 điểm đã dấy nên cuộc tranh luận rộng rãi. Chúng ta phải biết, lái xe chỉ có 12 điểm trong một năm. Cư dân mạng "Tucao" cho rằng, qui định mới này đưa ra không suy xét đến nhân tố thao tác lái xe thực tế của người lái xe và khoảng cách phanh xe..., rút cuộc nhìn thấy đèn vàng nên đi hay là dừng đã khiến không ít người lái xe cảm thấy khó xử. Sau một cuộc tranh cãi ầm ĩ đúng sai về vượt đèn vàng bật sáng cơ quan chức năng cho biết sẽ tạm hoãn việc xử phạt.

Tạm hoãn việc phạt không có nghĩa là không phạt, quy phạm trật tự giao thông, đưa ra phương hướng cải cách qui tắc an toàn không vì vậy mà thay đổi, qui tắc là một quá trình uốn nắn thói quen. Thực ra, để chặn đứng hiện tượng "Cướp đường khi đèn chuyển sang vàng", rất nhiều nước đã ban hành luật giao thông nghiêm khắc, thông qua biện pháp trừ điểm, phạt tiền v.v., tăng cường ý thức "Đèn vàng đợi" của người lái xe và người qua đường. Ngoài biện pháp trừng phạt ra, một số nước còn tăng cường giáo dục an toàn giao thông đối với dân chúng, hình thành thói quen "Đèn xanh đi, đèn đỏ đèn vàng dừng lại". Hôm nay, chúng tôi giới thiệu cách làm của một số quốc gia để các bạn tham khảo.

Xin-ga-po : Đèn vàng bật sáng, dừng được thì phải dừng.

Tại Xin-ga-po, qui định đèn vàng về giao thông đường bộ là dừng được thì phải dừng lại, nếu cách vạch dừng quá gần nhưng không thể dừng lại một cách an toàn thì có thể không dừng lại. Nhưng khi đến gần đèn tín hiệu giao thông thì trên đường lần lượt có dấu hiệu ba mũi tên chỉ chuyển phương hướng, ba mũi tên này thực tế rất tế nhị : Nếu xe chưa đi vào phạm vi mũi tên mà vẫn tiếp tục phóng lên cướp đèn vàng, thì phần lớn dẫn đến vượt đèn đỏ.

Ba mũi tên này, giữa các mũi tên cách nhau khoảng 10 mét, có một số đoạn đường do hạn chế tốc độ khác nhau, khoảng cách giữa các mũi tên cũng thay đổi tương ứng. Lái xe có thể căn cứ khoảng cách này dự đoán thời gian cần thiết đi qua nút giao thông, có tác dụng hỗ trợ nhắc nhở khoảng cách, có thể trở thành căn cứ khi xác định lái xe có vi phạm luật lệ giao thông không ?

Tại Xin-ga-po, theo lý thuyết về điều khiển giao thông đường bộ, với tốc độ bình thường, xe chạy đến mũi tên thứ nhất hoặc thứ hai cách vạch dừng gần nhất, nếu xác định có thể chạy qua đường trước khi đèn vàng chuyển sang đèn đỏ thì có thể chạy qua. Còn nếu đến mũi tên cách vạch dừng xa nhất hoặc chưa đến mũi tên, nhìn thấy đèn vàng thì phải giảm tốc độ và phanh xe, dừng xe trước vạch dừng để nhường đường. Thông thường, nếu xe đã chạy đến mũi tên thứ hai, thì vẫn có đủ thời gian để chạy qua nút giao thông, còn nếu chưa đến thì cũng có đủ khoảng cách để dừng lại tại vạch dừng .

Trước cảnh báo "Kép" của đèn vàng và ba mũi tên, nếu vẫn vượt đèn đỏ qua đường thì sẽ bị phạt nặng. Qui định xử phạt của Xin-ga-po không những phạt 12 điểm, mà còn có thể bị truy tố. Nếu bị đưa ra tòa án, khép tội lần thứ nhất cao nhất phạt 1000 đô la Xin-ga-po tức khoảng 5100 Nhân dân tệ, tù giam 6 tháng. Tái phạm phạt cao nhất 2000 đô la Xin-ga-po, tù giam 1 năm.

Một chu kỳ trừ điểm bằng lái xe ở Xin-ga-po là 24 điểm, trong thời gian 2 năm. Hai lần vượt đèn đỏ sẽ bị thu bằng lái xe như đinh đóng cột. Chu kỳ trừ điểm đầu tiên của lái xe mới là 12 điểm, thời gian là 1 năm. Tại Xin-ga-po, thi lấy bằng lái xe phải thi mấy lần luật giao thông và thi lái xe, tổng cộng thời gian tối thiểu 1 năm.

Xin-ga-po còn có một quy định chi tiết rất quan trọng đối với việc quản lý tại các nút giao thông : Nếu đèn xanh chuyển sang đèn đỏ mà xe cộ vẫn chưa rời khỏi ngã đường, mà bị mắc kẹt trong khu vực giao cắt thì sẽ bị phạt. Lái xe Xin-ga-po thường phải phán đoán, nếu cảm thấy mình không qua được nút giao thông trước khi đèn tín hiệu chuyển sang đèn đỏ, thì dù là đèn xanh cũng không chạy vượt qua.

Xin-ga-po cũng xử phạt rất nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm luật lệ giao thông khác. Ví dụ : Tài xế lái xe gọi điện thoại trừ 12 điểm, đồng thời còn có thể bị truy tố ra tòa. Dừng xe trên vạch dành cho người đi bộ bị trừ 3 điểm. Người ngồi hàng ghế phía trước không thắt dây an toàn bị trừ 3 điểm. Không nhường đường cho người đi bộ tại vạch dành cho người đi bộ hoặc không dừng xe trước vạch dành cho người đi bộ bị trừ 6 điểm. Vượt tốc độ 20 km bị trừ 4 điểm. Vượt tốc độ 40 – 50 km bị trừ 12 điểm. Vượt tốc độ từ 60 km trở lên bị thu bằng lái xe ngay lập tức và bị truy tố ra tòa.

Đối với người đi bộ vượt bừa đèn đỏ, cảnh sát có thể xem tình hình phạt tại chỗ 20 đô la Xin-ga-po. Người đi bộ đi lại bừa bãi trong khu vực bến xe buýt bị phạt tới 500 đô la Xin-ga-po. Nếu tình tiết nghiêm trọng bị truy tố ra tòa và định tội, nặng nhất phạt 1000 đô la Xin-ga-po, 3 tháng tù giam. Tái phạm nếu bị định tội, cao nhất phạt 2000 đô la Xin-ga-po, 6 tháng tù giam.

Mặc dù luật lệ giao thông của Xin-ga-po nghiêm ngặt, hệ thống giao thông thiết kế cặn kẽ tỉ mỉ, cơ quan quản lý vẫn thường xuyên kiểm tra tìm "Điểm bất cập" trong thiết kế đèn tín hiệu giao thông .v.v..., cải thiện nhiều mặt để được toàn diện. Sửa đổi luật giao thông như qui định chi tiết về người vị thành niên sử dụng ghế an toàn và dây an toàn.v.v... từng gây nên tranh luận. Nhưng thông thường, biện pháp cải tiến đều cần phải trải qua luận chứng nghiêm ngặt và trưng cầu ý kiến trong thời gian dài. Ví dụ để tránh xe cộ có độ cao hơn 4,5 mét đâm vào gầm cầu phía trước, đã có kế hoạch lắp hệ thống dự báo đường quốc lộ, năm nay sẽ tiến hành thí điểm trong thời gian một năm.

Thái Lan : "Vượt đèn vàng" cũng như "Vượt đèn đỏ".

Tại Thái Lan, lái xe vượt đèn vàng thuộc hành vi vi phạm luật lệ giao thông, nhưng do vấn đề ùn tắc giao thông tại các thành phố như thủ đô Băng Cốc.v.v... nghiêm trọng, nên xử phạt vượt đèn vàng trong khi tham gia giao thông khá nhẹ, giải quyết vấn đề vượt đèn vàng phần lớn là dựa vào sự tự giác của người lái xe.

Theo điều 22 của Luật giao thông Thái Lan qui định về đèn tín hiệu giao thông, đèn vàng là đèn tín hiệu cảnh báo người lái xe chuẩn bị dừng xe trước vạch dừng. Khi đèn vàng bật sáng, xe cộ đã chạy vượt qua vạch dừng, thì có thể tiếp tục đi qua, nếu không sẽ vi phạm luật giao thông.

Tại Cục Giao thông đường bộ thuộc Bộ Giao thông Thái Lan phụ trách về thẩm duyệt và cấp phát Bằng lại xe hàng ngày đều có nhiều người xếp hàng đợi khám sức khỏe, trong đó có một nội dung quan trọng là kiểm tra năng lực ứng phó với đèn tín hiệu giao thông. Đèn tín hiệu giao thông không ngừng biến đổi màu sắc, người thi phải đạp chân phanh mô phỏng trong thời gian qui định khi đèn xanh chuyển sang đèn vàng, nếu không kịp thời sẽ nhận định là sức khỏe không đạt yêu cầu.

Một thượng tá cảnh sát giao thông cho biết, Luật giao thông mới nhất của Thái Lan coi việc xe cộ vượt đèn vàng là vi phạm luật giao thông như vượt đèn đỏ, vượt đèn vàng bị phạt cao nhất 300 bạt Thái tức khoảng 61 Nhân dân tệ, vượt đèn đỏ phạt cao nhất 500 bạt Thái tức khoảng 102 Nhân dân tệ.

"Điều lệ về xử phạt giao thông" của Bỉ qui định : "Vượt đèn vàng" một lần phạt 100 Ơ-rô. Nếu do "Vượt đèn vàng" gây nên sự cố giao thông, người lái xe còn bị cơ quan tư pháp xử lý. Trong quá trình này gây nên tổn thất, Công ty Bảo hiểm không chịu trách nhiệm bồi thường, thỏa thuận bảo hiểm xe hơi tự động xóa bỏ. Tình hình của "Vương quốc xe đạp" Hà Lan tương tự như Bỉ, trên đường thường là xe điện, xe đạp và cơ giới cùng đi qua nút giao thông. Đèn vàng bật sáng khoảng 4 giây, phóng viên từng nhìn thấy xe tắc-xi nhấn ga vượt đèn vàng, nhưng tỉ lệ cực thấp. Vả lại, bất kể là đèn xanh hay là đèn vàng, cứ có người đi bộ đi qua phía trước xe cơ giới là tuyệt đối ưu tiên người đi bộ.