"Niềm tin khiến tôi trở về Trung Quốc"—10 năm trong phát triển kinh tế của một cá nhân và Trung Quốc

Trong 10 năm qua, một từ thường được nhắc đi nhắc lại, đó là "niềm tin". 10 năm qua, sự phát triển của kinh tế Trung Quốc trải qua nhiều thách thức, nhưng luôn chuyển nguy thành an, niềm tin đã phát huy vai trò hết sức quan trọng trong quá trình này. Hiện nay, là nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới, kinh tế Trung Quốc tiếp tục đi lên phía trước một cách vững chắc, dù là lãnh đạo quốc gia hay là người dân bình thường ai cũng tràn đầy niềm tin đối với tương lai.

Ở nơi tập trung nhiều công ty công nghệ thông tin của Bắc Kinh, một công ty nhỏ mang tên "Điểm Tinh Sáng Khoa" "ẩn mình" trong các toà nhà văn phòng lớn nhỏ. Công ty này nổi tiếng bằng khai thác và phổ biến công nghệ 3D mới nhất, do anh Trần Bằng Phi cùng bạn sáng lập. Là Tổng Giám đốc, anh Phi vừa tròn 30 tuổi hàng ngày đều hết sức bận rộn. Nếu kim đồng hồ quay ngược lại năm 2004, anh Phi lúc đó không phải là hình ảnh hiện nay. Hồi đó, anh Phi vừa tốt nghiệp cử nhân Đại học Khoa học Kỹ thuật Trung Quốc, anh đang chuẩn bị đi lưu học ở Mỹ, giống như nhiều bạn học cùng lớp, anh đã chọn Mỹ là nơi thực hiện lý tưởng của mình.

Anh Phi thực hiện ước mơ của mình, thi đỗ trường Đại học California Mỹ, học chuyên ngành kỹ thuật điện tử. Anh vừa học tập vừa suy nghĩ mình đi đâu làm việc sau khi tốt nghiệp. Sau khi so sánh tổng hợp môi trường kinh tế của Mỹ và Trung Quốc, anh quyết định ở lại Mỹ có ngành công nghiệp điện tử khá phát triển sau khi tốt nghiệp. Anh nói:

"Sau khi đến Mỹ và làm quen với môi trường ở đó, tôi quyết định ở lại Mỹ làm việc. Đối với ngành công nghiệp điện tử mà nói, các công ty vừa và nhỏ của Mỹ có tình hình phát triển rất tốt, rất sôi động. Trong tình hình kinh tế khá tốt, những người mạnh dạn lập nghiệp. Nếu làm trong công ty lớn, khá ổn định, được hưởng các đãi ngộ tốt".

Sau khi tốt nghiệp, anh Phi đến làm việc ở một công ty khoa học-công nghệ tiên tiến của Mỹ được xếp vào 500 công ty mạnh nhất thế giới, ít lâu sau anh đã đảm nhiệm chức vụ Giám đốc dự án. Tuy làm việc ở Mỹ, nhưng anh Phi luôn rất quan tâm sự phát triển của Trung Quốc. Anh phát hiện, cùng với nhịp bước mở cửa đối ngoại của Trung Quốc tiếp tục tăng nhanh, ngày càng nhiều công ty lớn của Mỹ và châu Âu quan tâm đến thị trường Trung Quốc. Một số công ty tăng cường đầu tư vào Trung Quốc, một số công ty thành lập trung tâm nghiên cứu và phát triển tại Bắc Kinh hoặc Thượng Hải. Ông William Rhodes, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Citibank từng miêu tả tiềm năng thị trường Trung Quốc trong con mắt nhà đầu tư nước ngoài như sau:

"Tôi phát hiện cả nước Trung Quốc đã xuất hiện sự thay đổi to lớn, không những ở khu vực vùng duyên hải, mà còn ở tất cả các khu vực bao gồm khu vực miền tây, đặc biệt là ngành chế tạo tăng trưởng nhanh chóng, mức sống bình quân của người dân bình thường cũng được nâng cao rất nhanh, vì vậy chúng tôi nhận thức đến tầm quan trọng của sự phát triển của Trung Quốc, phát hiện Trung Quốc thật sự đã thu được tiến bộ mang tính thực chất".

Vốn đầu tư nước ngoài đồng loạt đánh giá kinh tế Trung Quốc có triển vọng tốt, anh Phi cũng đang suy nghĩ, tương lai có nên về nước phát triển hay không? Lúc đó anh chưa hề nghĩ đến, sự bùng nổ của một khủng hoảng đã đẩy nhanh tốc độ về nước của anh.

Sáu tháng cuối năm 2007, khủng hoảng tài chính do khủng hoảng tín dụng thứ cấp gây nên đã lan ra nhanh chóng ở Mỹ nói riêng, toàn cầu nói chung. Nhiều tổ chức tài chính và kinh tế thực thể của nhiều nước trong đó có Mỹ liên tiếp bị giáng đòn nặng nề, nhiều doanh nghiệp lớn tuyên bố phá sản hoặc đóng cửa, rất nhiều doanh nghiệp may mắn tồn tại cũng đồng loạt cắt giảm nhân viên nhằm hạ giá thành. Anh Phi đã tận mắt chứng kiến sự phá hoại của khủng hoảng tài chính đối với kinh tế Mỹ. Anh nói:

"Chẳng hạn, bên cạnh công ty tôi là công ty Cisco, tình trạng rất ảm đạm. Công ty Cisco nằm ở một thị trấn, có 100 nghìn nhân viên, đa số nhân viên làm công việc nghiên cứu công nghệ, năm đó đã cắt giảm rất nhiều nhân viên. Những đàn em cùng trường của tôi tìm việc làm rất khó, mọi người đều cảm thấy thị trường việc làm rất ảm đạm".

Anh Phi luôn ấp ủ ước mơ lập nghiệp cũng khó thực hiện ước mơ của mình do khủng hoảng tài chính. Anh nói:

"Lúc đó, môi trường lập nghiệp ở Mỹ rất xấu, nguyên nhân chủ yếu nhất là thị trường bị tác động mạnh, hơn nữa, đối với lập nghiệp, nhà đầu tư không có vốn, khách hàng không có tiền, không thể làm được".

Thực ra, kinh tế Trung Quốc lúc đó cũng cảm nhận sâu sắc sự tác động do khủng hoảng tài chính mang lại, tốc độ phát triển xuất hiện dấu hiệu chậm lại. Để ứng phó khủng hoảng, đảm bảo kinh tế phát triển ổn định và khá nhanh, Chính phủ Trung Quốc đề xuất gói kích thích kinh tế trong đó bao gồm 4000 tỷ vốn đầu tư. Ngoài vốn đầu tư khổng lồ ra, các nhà lãnh đạo Trung Quốc tại nhiều trường hợp còn nhiều lần bày tỏ Chính phủ và nhân dân Trung Quốc có niềm tin, có khả năng ứng đối khủng hoảng tài chính. Điều này rất hiếm thấy trong nhà lãnh đạo các nước trên thế giới. Tại nhiều trường hợp công khai, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo từng nhiều lần nhấn mạnh, niềm tin quan trọng hơn vàng. Thủ tướng nói:

"Kể từ khủng hoảng bắt đầu, tôi đã nói, niềm tin quan trọng hơn vàng và tiền tệ. Tôi cho rằng, khủng hoảng tài chính là khủng hoảng niềm tin và khủng hoảng tín nhiệm ở mức nhất định. Vào giờ phút then chốt này, nâng cao niềm tin là điều quan trọng nhất. Chỉ có người tiêu dùng có niềm tin, mới mạnh dạn tiêu dùng; chỉ có nhà kinh doanh xí nghiệp có niềm tin, mới mạnh dạn đầu tư; chỉ có nhà lãnh đạo quốc gia có niềm tin, mới nghĩ cách áp dụng biện pháp kịp thời và quả quyết để ứng đối khủng hoảng; chỉ có có niềm tin, quốc gia chúng ta mới có hy vọng mới".

Thái độ của các nhà lãnh đạo Trung Quốc không những làm ổn định lòng người, mà còn khiến kinh tế thế giới ảm đạm nhìn thấy hy vọng. Đồng thời, điều này cũng khiến anh Trần Bằng Phi kiên định quyết tâm về nước phát triển. Năm 2008, khi khủng hoảng tài chính lan rộng mạnh nhất, anh Phi về tới Trung Quốc và bắt đầu tìm cơ hội lập nghiệp. Anh nói:

"Khủng hoảng kinh tế thật sự gây ảnh hưởng rất lớn, dù làm ngành nào, đều chịu sự tác động của kinh tế vĩ mô. Cơ hội trong nước Trung Quốc đúng là tốt hơn trước kia, nhất là đối với chúng tôi học chuyên ngành kỹ thuật điện tử, mỗi khâu đều khá tốt, vì chúng tôi đều tìm ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao, những ngành công nghiệp này đều là ngành công nghiệp mới nổi, được Chính phủ hỗ trợ và ra sức phát triển".

Năm 2010, phim "Avatar" 3D công chiếu ở Trung Quốc, không những đã thu hút vô số khán giả, mà còn khiến công nghệ 3D rất được hoan nghênh. Qua đó, anh Phi đã phát hiện triển vọng phát triển và cơ hội thương mại của công nghệ 3D, coi công nghệ 3D là phương hướng lập nghiệp của mình. Năm 2010, anh Phi cùng bạn thành lập công ty "Điểm Tinh Sáng Khoa". Anh nói:

"Lúc đó, tôi cùng bạn suy nghĩ và đánh giá nhiều dự án, sau đó quyết định làm nghề này, một là vì công nghệ này có ưu thế, hai là vì hai năm qua Trung Quốc luôn nhấn mạnh tăng cường phát triển lĩnh vực này, dù nhấn mạnh phải có bản quyền sở hữu trí tuệ của Trung Quốc, phải có công nghệ cốt lõi của Trung Quốc, hay vì ngành này là vật tải sản phẩm văn hoá, xét từ hai góc độ này, Trung Quốc đều có chính sách liên quan thúc đẩy phát triển".

Tuy công ty của anh Phi vẫn là một công ty nhỏ chỉ có hơn chục nhân viên, nhưng có công nghệ cốt lõi tự nghiên cứu và phát triển. Đối với sự phát triển của công ty trong tương lai, anh Phi tràn đầy niềm tin.

Niềm tin của anh Phi cũng đến từ niềm tin của anh đối với kinh tế Trung Quốc trong tương lai. Thực ra, không chỉ bản thân anh Phi tràn đầy niềm tin đối với kinh tế Trung Quốc trong tương lai, ông Dư Bân, Trưởng Phòng Nghiên cứu Kinh tế thuộc Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Quốc vụ viện Trung Quốc cũng tràn đầy niềm tin. Ông cho rằng, tuy trong tương lai kinh tế Trung Quốc sẽ càng chú trọng chất lượng phát triển, giảm bớt tốc độ phát triển, nhưng sự ảnh hưởng của kinh tế Trung Quốc đối với kinh tế toàn cầu sẽ không hề giảm thiểu. Ông nói:

"Trong 10 năm qua, khủng hoảng tài chính quốc tế bùng nổ, khủng hoảng nợ công Mỹ và châu Âu bùng nổ, môi trường bên ngoài của kinh tế Trung Quốc xảy ra những biến đổi quan trọng. Trong tình hình này, Trung Quốc duy trì tốc độ tăng trưởng bình quân 10% mỗi năm, đây là điều không dễ dàng. Trong tương lai liệu Trung Quốc vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng nhanh 10% hay không? Đáp án là phủ định. Trong giai đoạn phát triển hiện nay, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc xuất hiện mức giảm nhất định, đây là điều bình thường và hợp lý, cũng là điều khó mà tránh được. Nhưng nếu kinh tế Trung Quốc sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng 7%-8% trong 10 năm tới, so với kinh tế thế giới ảm đạm mà nói, nó vẫn sẽ là một tốc độ tăng trưởng khá nhanh. Nếu chúng tôi vẫn sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng 7%-8% trong 10 năm, thậm chí thời gian dài hơn, sức ảnh hưởng của tổng lượng kinh tế Trung Quốc và kinh tế Trung Quốc đối với toàn cầu sẽ được nâng lên tầm cao mới".