Vài nét về chữa trị chứng đa xơ cứng

2012-10-10 15:47:28 cri

Mệt mỏi, mắt mờ khi nhìn người và vật, chóng mặt v.v là những triệu chứng thường được coi là "thể bệnh" gây suy giảm sức khỏe do làm việc quá sức, song, chính đây là một tín hiệu gây nên chứng đa xơ cứng, căn bệnh hiếm thấy chưa được nhiều người quen biết mà có thể mất thị lực và bị liệt. Chứng đa xơ cứng là căn bệnh như thế nào? Với những triệu chứng gì, có thể đề phòng và điều trị hay không? Bác sĩ Chủ nhiệm Lý Đào khoa nội thần kinh Bệnh viện Tây Uyển Viện Khoa học Trung Y Trung Quốc cho biết:

Chứng đa xơ cứng thường xảy ra trong những người từ 15-40 tuổi, nữ giới nhiều hơn gấp 3-4 so với nam giới. Người bệnh thường hay xuất hiện các vấn đề như: Mệt mỏi, thị lực suy giảm, đi không vững, tê người, choáng váng, thậm chí tiểu tiện không kiểm soát được, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống hàng ngày. Nếu không điều trị, triệu chứng sẽ ngày càng trầm trọng, tái phát thường xuyên, trường hợp nghiêm trọng sẽ dẫn đến mất thị lực và bị liệt đột ngột.

Hiện nay, Trung Quốc đã chẩn đoán ra khoảng 30 nghìn người mắc chứng đa xơ cứng, nhưng trên thực tế còn rất nhiều người bệnh tiềm ẩn vẫn chưa rõ mình mắc chứng đa xơ cứng, ví dụ như rất nhiều người đi khám nhãn khoa do mắt mờ khi nhìn, song qua kiểm tra lại không tìm ra vấn đề. Đây là do đặc trưng triệu chứng của chứng đa xơ cứng không rõ ràng, rất dễ lầm lẫn với bệnh khác. Cho nên, người bệnh thường phải trải qua nhiều lần chẩn đoán, thậm chí chạy khắp các bệnh viện mới có kết quả chẩn đoán rồi đến kiểm tra tại khoa thần kinh.

"Chứng đa xơ cứng là căn bệnh hệ thần kinh trung ương chủ yếu xảy ra ở người trung niên và thanh niên, thường dẫn đến trở ngại chức năng vận động, trở ngại chức năng cảm giác và trở ngại thị giác. Giai đoạn cuối thường xuất hiện chứng bị liệt, đại tiểu tiện không kiểm soát được".

Bác sĩ Lý Đào cho biết, chứng đa xơ cứng là căn bệnh suốt đời có nhiều biểu hiện, có thể gây ảnh hương tới nhiều bộ phận trong hệ thần kinh trung ương, gây tổn thương não bộ và tủy sống và hình thành sẹo. Hệ thần kinh trung ương trong cơ thể bao gồm não bộ và tủy sống, chẳng khác gì một trung tâm chỉ huy có thể kiểm soát vận động của cơ bắp, thu thập và chỉnh lý những thông tin của thần kinh cảm giác và vận động thuộc hệ thần kinh ngoại vi. Vì vậy, hệ thần kinh có thể khiến các bộ phận trong cơ thể kết nối với nhau.

Trong não bộ và tủy sống của chúng ta, xơ thần kinh được bao bọc trong cách ly được gọi là lớp myelin, có thể gửi tín hiệu điện một cách nhanh chóng. Trong chứng đa xơ cứng, màng myelin bị tổn thương bởi viêm nhiễm. Quá trình viêm nhiễm không những tổn thương màng myelin, mà còn tổn thương tế bào chuyên sản sinh và bảo hộ màng myelin trong hệ thần kinh trung ương.

Khi tế bào bảo vệ myelin bị tiêu diệt, thì trục thần kinh sẽ lộ ra ngoài, không thể tiếp tục gửi tín hiệu thần kinh một cách hữu hiệu nữa, hiện tượng này được gọi là chất myelin bị tụt. Sau khi tiêu viêm và hồi phục mới bắt đầu phát huy tác dụng, cũng có khả năng tái sinh chất myelin.

Sự tổn thương và hồi phục của sợi thần kinh này diễn ra một cách tuần hoàn cùng với hiện tượng viêm nhiễm lặp lại nhiều lần, quá trình phục hồi rất có thể không theo kịp quá trình tái sinh, do đó mà gây tổn thương vĩnh cửu đối với thần kinh. Bác sĩ Lý Đào cho biết:

"Đặc điểm của chứng đa xơ cứng là bao gồm rất nhiều triệu chứng, và luôn luôn thay đổi. Cùng một bệnh nhân có thể bị tổn thương ở các vị trí khác nhau; xét về thời gian, chứng này sẽ tái phát nhiều lần, chính đây là nguyên nhân chủ yếu nhất dẫn đến tàn tật".

Bác sĩ Lý Đào cho biết, chứng đa xơ cứng quyết định bởi vị trí màng myelin trong não bộ và tủy sống bị tụt, cho nên, sẽ có sự chênh lệch rất lớn và khó dự kiến ở người bệnh khác nhau. Ví dụ như có người bệnh trong thời gian dài mà chẳng có bất cứ triệu chứng gì, cho dù một số dây thần kinh bị tổn thương, song não bộ có thể lựa chọn đường dây mới.

Còn một số trường hợp có thể xuất hiện triệu chứng liên quan tới vị trí bị tổn thương, điều này rất quan trọng, bởi vì rất nhiều người bệnh chỉ có một số triệu chứng thường gặp trong chứng đa xơ cứng mà thôi.

Bởi vì phần lớn các triệu chứng đó có thể giảm nhẹ qua điều trị của thuốc, cho nên người bệnh cần phải thường xuyên liên hệ với bác sĩ, để bác sĩ tiến hành điều trị tốt hơn theo tình hình cụ thể. Mặc dù chứng đa xơ cứng hiện nay chưa có biện pháp chữa khỏi, song thông qua phương pháp điều trị đúng đắn, bệnh tình có thể kiểm soát hữu hiệu, xu hướng phát bệnh cũng có phần dịu lại.

Nói chung, chứng đa xơ cứng chia làm hai giai đoạn điều trị. Trường hợp cấp tính chủ yếu nhanh chóng kiềm chế bệnh tình và làm dịu triệu chứng bằng điều trị tấn công của hoóc-môn; sau khi bước vào giai đoạn triệu chứng dịu lại và hết triệu chứng, nhưng chưa khỏi hẳn, nói chung điều trị bằng thuốc Interferon （IFN-thuốc trị viêm, kháng virut và tăng sinh）. Vì vậy, chỉ có phát hiện sớm, điều trị sớm mới là biện pháp tối ưu nhằm ứng phó với căn bệnh hiếm thấy này.

Vậy, ngoài điều trị hữu hiệu ra, người bệnh hoặc người bệnh tiềm ẩn cần lưu ý như thế nào trong đời sống hàng ngày? Bác sĩ Lý Đào cho biết:

"Sau khi mắc chứng đa xơ cứng, không nên tắm nước nóng và xông hơi trong thời gian quá lâu, ngoài tránh ăn đậu đũa và tép ra, cũng không dùng sản phẩm chế biến từ lúa mạch, bởi vì lớp vỏ ngoài của lúa mạch chứa loại chất protein có thể dẫn đến dị ứng".

Bác sĩ Lý Đào nhấn mạnh, chứng đa xơ cứng tái phát nhiều lần là mối đe dọa lớn nhất, mặc dù hiện nay chưa hoàn toàn tìm hiểu nguyên nhân phát bệnh của chứng đa xơ cứng, song theo ghi chép và kinh nghiệm trong lâm sàng cho thấy, trong đời sống hàng ngày cần phải chú trọng tập luyện sức khỏe, tăng cường sức đề kháng bệnh tật.

Những người mắc chứng đa xơ cứng cần phải cố gắng tránh bị chấn thương và bị lạnh, bên cạnh đó, sinh hoạt phải có quy luật, tránh làm việc quá sức. Về mặt ăn uống, ngoài kiêng các món kể trên ra, bác sĩ đề nghị ăn nhiều rau xanh màu sẫm, ví dụ như ớt ngọt, cà-rốt, rau lá, mộc nhĩ, các loại đỗ và thực phẩm chế biến từ đậu phụ, lương thực thô kết hợp với lương thực tinh chế, bên cạnh đó còn phải thường xuyên ăn thực phẩm chứa mỡ không bão hòa như cá, dầu hạt dưa v.v. Mùa đông nên thường xuyên ăn cháo, mùa hè ăn rau là chính, không nên dùng nhiều thực phẩm chứa nhiều chất béo, nhiều dầu mỡ và nhiều đường hoặc thực phẩm cay.

Người già cần phải chú ý tập luyện sức khỏe theo khả năng mình, đừng miễn cưỡng, miễn là cử động chân, tay là được, mỗi lần không nên tập quá lâu, lúc đầu chỉ tập trong 10 phút thôi, về sau có thể dần dần kéo dài thời gian từ 20 phút đến 40 phút. Tốt nhất tập luyện sức khỏe trong môi trường trong lành như công viên có nhiều thảm xanh. Nếu đến nơi công cộng người đông cần phải đeo khẩu trang, lúc chuyển mùa phải bớt giảm quần áo theo thời tiết.

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>