Một số phương pháp dưỡng sinh trong ngày tết

Trong dịp Tết Nguyên Đán, mọi người đều vui vẻ sum họp với nhau, vì vậy rất nhiều người đã thay đổi thói quen sinh hoạt, ví dụ như ăn uống không chế độ và uống rượu quá chén, thâu đêm chơi mạt chược; có người để cho mình hoàn toàn thư giãn, ngủ cả ngày lẫn đêm, hoặc suốt ngày xem phim, xem phim truyền hình v.v, tất cả những điều đó đều có thể dẫn đến các triệu chứng như người mệt, mất ngủ hay nằm mơ, hư hỏa thăng bốc. Trong ngày tết, chúng ta nên chăm sóc sức khỏe và dưỡng sinhh như thế nào? Bác sĩ chủ nhiệm của Bệnh viện Tây Uyển Viện Khoa học Trung Y Trung Quốc Lý Trí nói.

Trong ngày tết, yến tiệc thịnh soạn, chủng loại thực phẩm hết sức phong phú, nào các món chiên, chả, kho , nướng, thật là hấp dẫn. Ăn uống hợp lý sẽ bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, song nếu ăn uống không chế độ sẽ gây phương hại tới sức khỏe, thậm chí gây bệnh. Vì vậy, ăn uống phải có chế độ, các loại thịt kết hợp rau xanh củ quả, thực phẩm chả, rán và đồ ngọt với lượng vừa phải, để tránh trút thêm gánh nặng cho chức năng đường ruột và dạ dày, dẫn đến các chứng không tiêu, trướng bụng, đau bụng....

Trong dịp tết, hoạt động vốn đã ít hơn so với thời gian đi làm thường ngày, nhiều người lại ham ngủ, cho nên tăng cân sau những ngày nghỉ tết là rất thường thấy. Vì vậy cần phải lưu ý điều chỉnh ăn uống, tốt nhất lựa chọn thực phẩm thanh đạm hơn thường ngày. Lượng hấp thụ thực phẩm nhiều dầu của mỗi người có tiêu chuẩn gì không? Bác sĩ Lý Trí cho biết:

"Dùng dầu ăn phải khoa học. Bộ Y tế Trung Quốc đã đưa ra một chỉ tiêu, tức tổng lượng dầu ăn của mỗi người mỗi ngày không vượt quá 20 gam trong ba bữa cơm".

Xét vì rất nhiều người chưa có khái niệm trực tiếp đối với 20 gam dầu ăn trong ngày, bác sĩ Lý Trí cho biết, thực ra đây là vấn đề dễ giải quyết, hẳn nhiều người chúng ta đều từng uống sữa chua, lượng tịnh của hộp sữa chua khoảng 120 gam, 1/6 hộp sữa chua tức là 20 gam, lượng dầu của mỗi người không nên vượt 20 gam/ngày.

Trong những ngày tết, thức ăn phong phú hơn nhiều so với thường ngày, bữa nào cũng thịt cá. Thế nhưng nhiều người vẫn cảm thấy mệt mỏi, trướng bụng, tức dạ dày. Trường hợp này, bác sĩ đề nghị giảm ăn thực phẩm chứa nhiều dầu, ăn nhiều rau để giải tỏa nguy cơ rất có thể xảy ra. Rau xanh tươi là thực phẩm chứa chất kiềm, không những chứa nhiều vitamin, ăn không ngấy, duy trì đường ruột và dạ dày hoạt động bình thường để tránh táo bón, hơn nữa có thể trung hòa với thành phần Axít dư thừa trong cơ thể, đáp ứng nhu cầu về trao đổi chất trong cơ thể.

Bên cạnh đó, hoa quả không thể thiếu được trong ăn uống của ngày tết, nói chung trong dịp tết mọi người ăn nhiều thứ, dễ bị nhiệt và bị táo bón, ăn hoa quả vừa có công hiệu thanh nhiệt, giải độc và nhuận tràng, mà còn có thể điều tiết và cải thiện chức năng trao đổi của cơ thể. Song điều cần phải lưu ý là thời gian và quá trình tiêu hoa quả và rau xanh khác nhau, vì vậy không nên ăn cùng lúc, bằng không chất men trong hoa quả sẽ làm phân hủy chất xơ trong rau xanh, không thể hấp thụ qua đường ruột và dạ dày.

Bác sĩ Lý Trí còn nói, trong dịp tết khá nhiều người chỉ ăn rau, ít ăn thậm chí không ăn cơm, đây là quan niệm sai lầm. Lương thực là nguồn cung cấp Hydrat cac-bon chủ yếu, tham gia quá trình trao đổi của chất mỡ và protein, giúp các chất đó hoàn toàn ô-xy hóa, giảm bớt sự hình thành của độc tố, đồng thời cung cấp chất xơ cho cơ thể con người. Để giữ gìn sức khỏe, có người hoàn toàn không ăn thịt trong ngày tết, đây không phải là chủ trương của bác sĩ. Bởi vì trong thịt gà, thịt cá, thịt lợn nạc, thịt bò v.v đều chứa chất protein.Mỗi người mỗi ngày ăn một quả trứng, 50-100 gam thịt nạc và một số thực phẩm chế biến từ các loại đậu là đủ.

Tục ngữ có câu rằng: "Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu". Nâng chén chúc rượu là tập tục có từ xưa, Nhà Dược học nổi tiếng thời xưa Lý Thời Trân chỉ rõ "uống rượu một vài chén hòa khí hành huyết, uống rượu quá chén sẽ thương thần hao huyết...".Đây là câu danh ngôn chí lý.

Nâng chén chúc rượu quả là điều hào hứng, nhưng một khi quá chén sẽ gây nên phương hại. Đã là rượu thì chứa rượu cồn, rượu cồn gây tác hại đối với tinh hoàn của nam giới và buồng trứng của phụ nữ, phá hoại tế bào sinh sản. Cho nên, sau khi uống rượu không nên giao hợp thụ thai, bằng không sẽ dẫn đến thai dị dạng. Phụ nữ mang thai càng phải tránh xa rượu cồn.

Ngoài mối nguy hại kể trên ra, uống rượu còn sẽ làm tổn thương chức năng gan, phủ tạng, não bộ, dây thần kinh, hệ thống tiêu hóa v.v, bên cạnh đó mối tác hại của rượu cồn đối với xã hội cũng rất nổi cộm. Cho nên, hạn chế lượng rượu trong ngày tết là nguyên tắc hàng đầu cần phải tuân thủ.

Mặc dù rất nhiều người hiểu biết về nguy hại của hành vi quá chén, nhưng khó mà từ chối trước sự niềm nở hiếu khách của bạn bè và người thân, uống quá chén so với thường ngày là rất phổ biến. Trường hợp này có thể phân giải rượu cồn bằng thực phẩm khác hay không? Trên thực tế, những thực phẩm chứa nhiều chất xơ như: Đậu nành, rau xanh, hoa quả, lương thực thô (ngô khoai sắn) có công hiệu tăng cường sức miễn dịch, thể chất và chống say rượu. Ngoài ra, nên ăn nhiều thực phẩm chứa vitamin C trong đó có Sơn tra, súp lơ, ớt ngọt v.v, có tác dụng quan trọng tỉnh rượu chống độc tố.

Bác sĩ Lý Trí còn đề nghị, trong thực đơn của ngày tết nên tăng thêm các món ăn như gạo cẩm, lúa mạch đen, đỗ đen, vừng đen, mộc nhĩ, những thực phẩm này không những chứa nhiều vitamin, nguyên tố vi lượng, hơn nữa hắc sắc tố trong đó còn có tác dụng loại bỏ gốc tự do trong cơ thể, chống ô-xy hóa, giảm lượng mỡ trong máu, chống ung thư v.v, đồng thời có tác dụng tỉnh rượu và chăm sóc sức khỏe rất tốt.

Cuối cùng, bác sĩ Lý Trí giới thiệu hai bài thuốc tỉnh rượu hiệu quả tốt. Bài thuốc một được phối chế gồm Thanh bì, Bạch truật, vỏ Quýt, Phục linh, Chư linh, Trạch tiết, Nhân sâm, gừng khô, Thần khúc, Mộc hương, Bạch Đậu khấu, Cát hoa và Sa nhân, thích hợp dùng cho chứng rượu cồn phương hại tới tạng khí. Bài thuốc hai rất đơn giản, dùng 20 gam hoa Cát căn đun nước uống là được. Công hiệu tỉnh rượu của hoa Cát căn đã được ghi chép trong các cuốn Bản Thảo của các thời đại trước đây.