Phương pháp chẩn đoán và điều dưỡng chứng viêm gan B

Gan là cơ quan trao đổi quan trọng nhất trong cơ thể con người, một khi gan xuất hiện vấn đề, sức khỏe sẽ bị ảnh hưởng rất lớn. Trong chứng gan, viêm gan B là một trong những bệnh truyền nhiễm đe dọa nghiêm trọng tới sức khỏe loài người, hiện nay tỷ lệ phát bệnh tại Trung Quốc khá cao. Viêm gan B là căn bệnh gì, vi rút viêm gan B thực hiện truyền nhiễm bằng kênh nào, người mắc bệnh viêm gan B cần lưu ý như thế nào trong đời sống hàng ngày? Giáo sư Phù Tư, Chủ nhiệm khoa Tiêu Hóa Bệnh viện Hữu nghị Trung-Nhật Bắc Kinh giới thiệu phương pháp chẩn đoán và điều dưỡng  chứng viêm gan B.

Viêm gan B là chứng gan nghiêm trọng nhất ở Trung Quốc hiện nay, tỷ lệ lây nhiễm bệnh rất cao. Kết quả điều tra viêm gan B do Bộ Y tế Trung Quốc công bố năm 2008 cho thấy, trong cộng đồng ở độ tuổi từ 1-59 tuổi, có 7,18% người mang siêu vi trùng viêm gan B kháng nguyên bề mặt, kết quả dự đoán theo đó cho biết, Trung Quốc có 93 triệu người mang siêu vi trùng viêm gan B kháng nguyên bề mặt. Trên toàn cầu, viêm gan B cũng là một trong những căn bệnh truyền nhiễm thường thấy. Tổ chức Y tế Thế giới cho biết, toàn cầu cả thảy có 2 tỷ người từng lây nhiễm viêm gan B, trong đó có 350 triệu người lây nhiễm viêm gan B mãn tính, trung bình mỗi năm có khoảng 1 triệu người chết vì chức năng gan suy kiệt, xơ gan, ung thư tế bào gan nguyên phát bởi lây nhiễm vi trùng viêm gan B gây nên.

Y học hiện đại định nghĩa chứng viêm gan B như thế nào? Bác sĩ Phù Tư cho biết:

"Nói chung, viêm gan chia làm viêm gan cấp tính và mãn tính, chủ yếu phân biệt ở mức độ nặng hay nhẹ của các chứng và thời gian phát bệnh ngắn hay dài. Nhiều triệu chứng của viêm gan B như đuối sức, buồn nôn, trướng bụng đều có sự thể hiện khá rõ rệt ở những người mắc bệnh viêm gan B cấp tính, trái lại trường hợp viêm gan B mãn tính thì những triệu chứng đó không rõ rệt thậm chí không có triệu chứng. Trường hợp chứng viêm gan B nghiêm trọng sẽ xuất hiện triệu chứng buồn nôn và ra máu, là căn bệnh đe dọa nghiêm trọng tới sức khỏe thậm chí tính mạng của loài người".

Chứng viêm gan B trong một số người nhất là trẻ sơ sinh dễ phát triển thành viêm gan B mãn tính hoặc mang vi rút viêm gan B, trong đó phần lớn trường hợp phát triển thành xơ gan và ung thư gan; một số người khác đặc biệt là người thành niên dễ xuất hiện quá trình cấp tính, khỏi bệnh nhanh hoặc trở thành chứng viêm gan B bùng phát tức viêm gan B cấp tính trầm trọng.

Kết quả điều tra cho thấy, khoảng 60% trong tổng số dân Trung Quốc từng lây nhiễm viêm gan B, trong đó phần lớn người đã chiến thắng vi rút bằng sức đề kháng của cơ thể hoặc qua điều trị. Trong số người mang vi trùng viêm gan B mãn tính, khoảng 20% người sẽ mắc chứng viêm gan B trong điều kiện nhất định, 80% người còn lại thì ở vào trạng thái "chung sống hòa bình" với vi rút. Đây có nghĩa là trong 100 người Trung Quốc thì có 60 người từng lây nhiễm vi rút viêm gan B, nhưng chỉ có 10 người lây nhiễm vi rút viêm gan B mãn tính, 50 người còn lại đã khôi phục sức khỏe tức không mang vi rút nữa, trong đó chỉ có 2 người có khả năng lây nhiễm chứng viêm gan B.

Chuyên gia cho biết, mối nguy hại lớn nhất của viêm gan B đối với sức khỏe là tái phát nhiều lần hoặc lâu không khỏi mà dẫn đến xơ gan và ung thư gan. Kết quả điều tra cho thấy, tỷ lệ tử vong của chứng viêm gan B mãn tính 5 năm chỉ có từ 0-2%, song tỷ lệ tử vong của chứng xơ gan và ung thư gan 5 năm lần lượt chiếm từ 14-20% và  từ 70%-86%.

Trên thực tế, chứng viêm gan B mãn tính liên quan chặt chẽ tới ung thư gan, điều tra dịch tễ học cho thấy, tại các khu vực viêm gan B hoành hành thì tỷ lệ ung thư gan cũng cao. Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong máu của người mắc bệnh ung thư gan, có 95% người lây nhiễm vi rút viêm gan B. Trong máu của người mắc bệnh ung thư gan chỉ có 1%-2% người vừa không nhiễm vi rút viêm gan B lại không lây nhiễm vi rút viêm gan D. Theo đó các chuyên gia tin tưởng rằng, nếu đề phòng được chứng viêm gan B mãn tính, nhất định có thể hạ thấp được phần nào xác suất phát bệnh ung thư gan. Nhiều người cho rằng, chứng viêm gan B truyền nhiễm mạnh, tiếp xúc với người mắc bệnh viêm gan B sẽ có thể bị lây nhiễm, trên thực tế đó là sự nhận thức không đúng. Bác sĩ Phù Tư nói, vi rút viêm gan B chủ yếu lây nhiễm qua máu, từ mẹ sang con, qua hoạt động tình dục, tiếp xúc bình thường sẽ không bị lây nhiễm.

"Trước hết là lây nhiễm từ mẹ sang con, được gọi là lây nhiễm phôi thai, có thể lây nhiễm trong và sau khi sinh nở. Hai là lây nhiễm qua tiếp xúc trong sinh hoạt hàng ngày, nước bọt, mồ hôi, tinh dịch, dịch âm đạo thậm chí kinh nguyệt của người mắc bệnh viêm gan B đều có thể truyền nhiễm".

Bắt đầu từ năm 1992, Trung Quốc đã tiêm vắc-xin phòng chống viêm gan B cho trẻ sơ sinh, tại một số khu vực đã bắt đầu tiêm vắc-xin phòng chống chứng viêm gan B cho những người trọng điểm và có nguy cơ lây nhiễm viêm Gan B cao, nhờ đó đã nâng cao sức miễn dịch đối với vi rút viêm gan B của người dân nói chung. Cho dù tiếp xúc với người bệnh viêm gan B, khả năng bị lây nhiễm cũng rất ít.

Tính đến nay, viêm gan B mãn tính vẫn là căn bệnh rất khó chữa, cần phải điều trị và quan sát trong thời gian dài và bền bỉ. Trong quá trình dài lâu đó, dinh dưỡng trong ăn uống là điều hết sức quan trọng. Ăn uống khoa học và dinh dưỡng hợp lý đều có thể phát huy tác dụng nhất định về các mặt như: Hỗ trợ tế bào gan, giảm bớt phương hại đối với mô gan, phòng chống xơ gan, làm dịu xơ gan và ung thư gan. Vậy người mắc bệnh ung thư gan nên lựa chọn ẩm thực như thế nào? Bác sĩ Phù Tư nói:

"Nguyên tắc điều trị chứng viêm gan phải ăn thực phẩm tươi, dễ tiêu, phù hợp thói quen và khẩu vị ăn uống của cá nhân. Các món hấp dẫn và chứa chất Protein lượng vừa phải, chứa các loại vitamin, chứa lượng calo nhất định, tránh sử dụng đồ hộp các loại, nhất là cấm uống rượu và các loại đồ uống chứa rượu cồn. Bên cạnh đó, trong thời kỳ đầu phải ăn uống thanh đạm, uống nhiều nước để lợi cho thông gan".

Bác sĩ Phù Tư đặc biệt nhắc nhở những người mắc bệnh gan phải tránh dùng mì chính, nếu một lần dùng mì chính lượng khá nhiều hoặc thường xuyên dùng mì chính vượt mức có thể xuất hiện các triệu chứng đau đầu, tim đập nhanh, buồn nôn v.v.

Ngoài ra, không nên ăn nhiều thực phẩm ngọt, bởi vì đường là loại chất dễ lên men, làm cho dạ dày và đường ruột bị trướng và đầy hơi, dễ chuyển đổi thành mỡ và tích trữ trong gan, thúc đẩy hình thành mỡ gan, đồng thời phải hạn chế ăn hạt dưa, bởi vì trong hạt dưa chứa Aixít béo không bão hòa, ăn nhiều sẽ tiêu hao một lượng lớn chất kiềm của mật, làm cho mỡ ứ trong gan, ảnh hưởng tới chức năng tế bào gan.

Ngoài ra, người bệnh viêm gan không nên ăn trứng vịt (trứng gà) bắc thảo, bởi vì trong món trứng này chứa lượng chì nhất định, thành phần chì sẽ thay cho canxi trong cơ thể con người, thường ăn món trứng này sẽ làm mất canxi và dẫn đến loãng xương, hơn nữa thực phẩm muối quá mặn, ảnh hưởng tới trao đổi nước và natri của người mắc bệnh viêm gan, đặc biệt là trường hợp xơ gan nên cấm dùng. Trên thực tế, dinh dưỡng hợp lý cũng là một biện pháp điều trị tích cực, vì gan chính là tuyến tiêu hóa lớn nhất trong cơ thể con người.