Mối quan hệ giữa các món mì với sức khỏe

Mỗi dịp Tết Nguyên đán, một tập tục lớn của người dân miền Bắc Trung Quốc là ăn "Sủi Cảo". Mọi người vừa đón giao thừa vừa gói Sủi Cảo, lúc giao thừa cả gia đình quây quần bên nhau cùng ăn Sủi Cảo, cầu mong năm mới mọi điều tốt lành và gặp nhiều may mắn. Do hình dạng của Sủi Cảo rất giống đồng tiền thời cổ Trung Quốc, cho nên dịp Tết Nguyên đán ăn Sủi Cảo còn có ngụ ý là "chiêu tài tiến bảo". Sủi Cảo có nhân là để cho mọi người gói những điều tốt lành trong đó và gửi gắm mọi điều may mắn tốt lành trong năm mới. Sở dĩ tập tục ăn Sủi Cảo trong Tết Nguyên đán thời xưa lại được sự hoan nghênh của người thời nay, chủ yếu là do Sủi Cảo ăn rất ngon, mà còn liên quan tới dưỡng sinh, Sủi Cảo vốn có tên gọi là "Kiêu Nhĩ", truyền thuyết rằng "Kiêu Nhĩ" là do danh y Trương Trọng Cảnh thời Đông Hán Trung Quốc phát minh.

Lúc danh y Trương Trọng Cảnh tuổi cao trở về quê hương thì địa phương đang xuất hiện đợt giá lạnh, làm cho tai của rất nhiều người nghèo bị cóng? Vì vậy trong ngày Đông Chí, danh y đã mang thuốc chữa trị miễn phí cho người nghèo, chính đó là vị thuốc "Canh Kiêu Nhĩ khử hàn".

"Canh Kiêu Nhĩ khử hàn" được chế biến trên cơ sở thực tiễn lâm sàng 300 năm của đời Hán theo phương pháp cho thịt cừu, ớt và một số nguyên liệu thuốc khử hàn vào nồi đun, đợi thịt cừu chín thì vớt ra thái vụn, gói trong vỏ bánh được làm bằng bột mì thành hình giống như tai người, đó tức là "Kiêu Nhĩ", luộc chín là có thể ăn. Sau khi ăn "canh Kiêu Nhĩ khử hàn" sẽ cảm thấy trong người nóng lên, mạch máu thông suốt, hai tai ấm áp. Người dân ăn món này từ Đông Chí đến đêm giao thừa, không những chống giá lạnh mà tai bị cóng cũng đã khỏi.

Ngày nay, cho dù Sủi Cảo đã trở thành món ăn bình dân và hấp dẫn của mọi người, song giá trị dinh dưỡng của nó không thể coi thường. Chuyên gia dưỡng sinh Trung y Lý Trí cho biết: "Sủi Cảo đủ các loại nhân, có thể lấy rau làm nhân chính, cũng có thể lấy thịt làm nhân chính. Trong nhân có cả rau và thịt, trong đó vừa chứa chất Hydrat cabon", còn chứa chất xơ và Protein, ăn Sủi Cảo hoàn toàn có thể đáp ứng dinh dưỡng quan trọng nhất cần thiết cho cơ thể con người trong ngày, có thể nói Sủi Cảo không những ngon miệng, mà thành phần dinh dưỡng cũng rất hợp lý".

Đặc điểm lớn nhất của Sủi Cảo là dinh dưỡng đầy đủ, phù hợp nhu cầu của cơ thể con người. Sủi Cảo vừa có thể làm món ăn chính, cũng có thể làm thức ăn; trong nhân Sủi Cảo vừa có thịt, lại có rau, chứa đủ các chất dinh dưỡng, ví dụ các loại rau như cải trắng, củ cải, đỗ v.v, có giá trị dinh dưỡng rất cao, trong khi đó thịt lợn, thịt bò và thịt cừu lại có thể bổ sung Protein chất lượng cao. Hơn nữa khi làm nhân Sủi Cảo, người ta còn cho thêm dầu thực vật, như vậy lại có thể tăng thêm chất béo thực vật cho cơ thể con người.

Một đặc điểm nữa của Sủi Cảo là ngon miệng dễ tiêu. Nhân Sủi Cảo được chế biến bằng các loại thịt động vật, trứng, cá, tôm, rau xanh cộng với gia vị hấp dẫn, ăn rất ngon miệng, đặc biệt đối với những người già và người cao tuổi, chức năng tiêu hóa và nội tiết đã suy giảm, cho nên Sủi Cảo là món ăn lý tưởng.

Thực ra, Sủi Cảo không những dinh dưỡng phong phú, vỏ gói Sủi Cảo cũng rất cầu kỳ. Vỏ Sủi Cảo làm bằng bột mì, thành phần chủ yếu của bột mì là lúa mì. Trong lúa mì chứa tinh bột, chất béo và protein, mà hàm lượng chất protein của lúa mì cao hơn so với các loại thóc lúa khác.

Xưa nay Trung Y đều chủ trương "dược phẩm cùng cội nguồn với thực phẩm", xét về góc độ dinh dưỡng, Trung Y nhận xét giá trị dinh dưỡng của lúa mì như thế nào? Chuyên gia dưỡng sinh học Trung Y Lý Trí cho biết:

"Lúa mì thu hoạch vào tiết Tiểu Mãn hàng năm. Tiết Tiểu Mãn nằm trong mùa dương khí khá thịnh vượng của bốn mùa trong năm, cho nên lúa mì thuộc tính ôn, các món ăn chế biến bằng lúa mì cũng là thực phẩm tính ôn".

Trung Y chủ trương "ôn bổ", qua đó có thể thấy các món ăn tính ôn đều có công hiệu bổ dưỡng. Từ xưa đến nay, lúa mì đã đóng vai trò quan trọng trong bổ dưỡng sức khỏe. Trong cuốn "Bản Thảo Thập Di" viết rằng, "Bột lúa mì bổ hư, khỏe người đẹp da, làm chắc dạ dày và đường ruột, tăng cường sức mạnh". Có nghĩa là các món ăn chế biến từ bột mì có công hiệu bổ hư, cường tráng sức khỏe và tăng cường chức năng của dạ dày và đường ruột. Do vậy có câu nói rằng "các món mì dưỡng dạ dày".

Mặt khác, xét về dinh dưỡng học hiện đại, bột lúa mì chứa các loại vitamin và nguyên tố vi lượng, có thể xúc tiến hoạt động của dạ dày, đường ruột, trợ tiêu, khiến đại tiện thông suốt. Cho nên Sủi Cảo tuy nhỏ, nhưng bất kể là nhân hay là vỏ của nó đều liên quan chặt chẽ tới sức khỏe con người.

Bánh mì hấp và Sủi Cảo là hai món ăn tiêu biểu nhất trong các món mì truyền thống của miền Bắc Trung Quốc. Thực ra còn có rất nhiều món mì chế biến từ ngũ cốc, được gọi là "mì độn", không những ngon miệng, dinh dưỡng cao, mà còn có thể phòng bệnh. Bột mì ngô là "hoa màu vàng" được thế giới công nhận bởi chứa nhiều chất xơ, có thể tăng nhanh hoạt động của đường ruột, loại bỏ thừa số dẫn đến ung thư đường ruột, hạ thấp lượng hấp thụ Côlétxtêrôn và phòng chống bệnh tim mạch vành. Mì lúa mạch không những trợ tiêu, giáng khí thông đường ruột,còn có thể phòng chống xơ cứng động mạch, bệnh tim, cao huyết áp và bệnh tiểu đường.

Qua đó có thể thấy, các món ăn chế biến từ bột mì độn, không những dinh dưỡng phong phú, mà còn có thể đề phòng  huyết áp cao, mỡ máu cao và đường huyết cao.