"Mười năm – một giấc mộng điện ảnh" của Đạo diễn Lý An

Trích đoạn "Hai lần thi trượt đại học " trong cuốn tự thuật của Lý An nhan đề:

Lý An và cô vợ trẻ trong lễ cưới tại Mỹ cách đây 30 năm

"Mười năm – một giấc mộng điện ảnh"

Trong giai đoạn trung học cơ sở, thành tích học tập của tôi tương đối khá, cho nên tôi đã thi lên trường trung học phổ thông số một Đài Nam theo đúng nguyện vọng của mình. Trường trung học phổ thông số một Đài Nam tập trung nhiều học sinh xuất sắc của khu vực miền trung và miền nam Đài Loan, cho nên thành tích của tôi không ra sao cả, lại thêm ba tôi là hiệu trưởng trường này, tôi cảm thấy rất khó xử, cho nên ở trường là tôi lại tránh gặp ba. Trong giai đoạn độ tuổi dậy thì, tuy tôi không có hành vi phản nghịch, nhưng lại cứ thích nghĩ vẩn vơ, không để tâm vào việc học hành, lại thêm lưng hơi bị gù dễ cảm thấy xấu hổ, cho đến học kỳ hai lớp mười, hiện tượng này lại trở nên càng rõ rệt hơn. Ấn tượng của tôi đối với thời trung học phổ thông là, ngoài lên lớp ra, cứ phải đi bổ túc phụ đạo thêm. Một tuần tôi phải học thêm những 10 tiết, các giáo viên phụ đạo cho tôi toàn là những giáo viên nổi tiếng ở khu vực trung nam bộ, thế nhưng thành tích của tôi lại không mấy tiến bộ.

Tại khu vực trung nam bộ, thường động viên học các môn khoa học tự nhiên như vật lý, công nghiệp, y khoa, nông nghiệp, còn môn khoa học xã hội rất ít học sinh theo học, cho mãi đến nay vẫn cứ vậy. Cái năm tôi còn học, trường này có 20 lớp, mà chỉ có 3 lớp học môn khoa học xã hội, trong đó một nửa là vì thị hiếu rất rõ rệt, cho nên không học môn khoa học tự nhiên; còn một nửa học sinh là vì thành tích kém quá không theo kịp.

Trong kỳ nghỉ hè năm học đầu tiên sau khi tôi thi lên trường trung học phổ thông số một Đài Nam, ba tôi đưa cho tôi tờ đăng ký nguyện vọng thi đại học, đại khái ba biết tôi thuộc loại học sinh như thế nào, để mà sớm bố trí đội ngũ giáo viên giỏi nhất hướng dẫn tôi. Thông thường thì sau khi học xong rồi mới điền tờ đăng ký này, tôi xem qua liền biết ngay mình không thuộc loại học sinh chuyên ngành khoa học tự nhiên, thế nhưng các chuyên ngành như ngoại giao, báo chí, ngoại ngữ, luật và thương mại, thì tôi lại cảm thấy không ý nghĩa gì.

Lúc bấy giờ tôi nói với ba rằng: "Tất cả các môn con đều không thích, con chỉ muốn làm đạo diễn". Mọi người nghe xong chỉ cười rồi lờ đi, không coi đây là việc gì cả, thế nhưng tôi lại nói thật, hơn nữa lại rất muốn làm đạo diễn điện ảnh. Lúc bấy giờ, tôi không biết đạo diễn là làm công việc gì, chỉ biết làm đạo diễn sẽ có thể quay thành phim trên màn ảnh.

Sau khi thành lập gia đình Lý An thất nghiệp 6 năm ở nhà trông con

Năm đầu tiên tham gia thi đại học, tôi đã bị trượt chỉ vì thiếu 6 điểm. Năm thứ hai thi, vì quá khẩn trương, hôm đầu tiên thi môn toán, vừa làm bài thi mới có một tiếng đồng hồ, mà tôi đã cảm thấy đau bụng nhức đầu, từng hạt mồ hôi to như hạt đỗ chảy xuống dòng dòng, tôi không còn trông rõ một chữ nào cả, chỉ thi được có 0,67 môn toán, thế là lại bị trượt đại học. Hôm công bố kết quả điểm thi, ở nhà chỉ mỗi mình tôi, người lớn đều đi làm cả rồi, thế là tôi liền chạy ra khỏi nhà.

Ba má về nhà tưởng tôi bị lạc ở đâu, đều hết sức lo lắng, chỉ có Lý Cương em trai tôi mới biết tôi rất có thể đã đi đâu, thế là nó phóng xe đạp suốt hơn một tiếng đồng hồ, ra đến bãi biển Bình An, nó phát hiện ngay chiếc xe đạp của tôi. Nó ra hẳn bãi cát vẫn không thấy bóng dáng anh trai đâu, trong lòng hồi hộp lo lắng hết sức, cho mãi đến khi nó thấy tôi cúi đầu bước đên gần, hai anh em chúng tôi không ai nói với nhau câu nào, chỉ lặng lẽ rảo bước trên bãi cát, cho mãi đến khi trời tối hẳn mới đạp xe về nhà.

Lần thứ hai bị trượt đại học, cả gia đình tôi cứ như đứng trước ngày tận thế vậy, tôi không hề nghĩ rằng việc này lại xảy ra đối với tôi. Hôm đó tôi lại ra bãi biển cho lòng khuây khỏa, dạo đó tôi rất thích cùng bạn bè đi bơi ở ven biển Bình An, trên bờ biển có rừng cây, phong cảnh rất đẹp. Thực ra cửa biển ở đây rất nguy hiểm, thường có người bị chết đuối tại đây, nhưng tôi lại không hề biết gì cả.

Sau khi về nhà, không một ai trong nhà dám gợi chuyện với tôi, thằng em Lý Vương nghe lời mẹ cứ rình tôi, sợ tôi lỡ bất ngờ xảy ra chuyện gì.

Cái năm tôi thi lại, người bạn thân nhất của tôi là thầy Hoàng Trọng Giai, năm đó thầy mới có hăm mấy tuổi, thầy phụ đạo môn toán giúp tôi, chúng tôi cùng nghe nhạc cổ điển, cùng bàn luận về văn học về nghệ thuật, có thể nói thầy là người bạn tri kỷ của tôi. Tôi thi môn toán bị điểm không, tôi không còn mặt mũi nào gặp thầy. Sau hai ngày công bố kết quả điểm thi, thầy đến nhà giúp tôi chuẩn bị ôn tập để thi chuyên khoa, không ngờ, tôi bỗng quăng chiếc đèn bàn ,quăng hết cả sách vở xuống đất, rồi chạy hộc tốc ra ngoài.

Thầy Giai an ủi tôi: "Không học thì thôi vậy, cứ yên tâm mà đi thi chuyên khoa đi". Thế là tôi cảm thấy các môn chuyên khoa tôi thi khá tốt, môn toán hôm sau mới thi, cho nên không hồi hộp nữa, thế là tôi được 68 điểm, đi đỗ vào chuyên ngành điện ảnh sân khấu trường Đại học Nghệ thuật Đài Loan.