Mốt số bài thơ ngắn hiện đại nổi tiếng Trung Quốc

2012-08-01 20:07:14 cri

Xưa nay, nhân dân hai nước Trung -Việt đều có truyền thống làm thơ viết văn, ngày thường trong nhiều bức thư của thính giả gửi đến, chúng tôi cũng nhận được thơ ca của những bạn yêu thơ, bất kể vần điệu của thơ có quy phạm hay không, từ ngữ trong bài thơ ra sao, cũng đều làm chúng tôi hết sức cảm động.

Thơ ca là kết tinh của tâm hồn, hình thức thơ ca khác với các hình thức văn nghệ ở chỗ nó bộc lộ tình cảm chân thật nhất của tác giả, là những gợn sóng tung lên bởi sự va đập của tình cảm và cuộc sống. Nếu không có tình cảm chân thành, thì cho dù câu thơ có vần điệu đến mấy, từ ngữ có văn hoa đến mấy, cũng đều không được coi là bài thơ hay.

Ông Phương Cán Tăng, nhà thơ thời nhà Đường Trung Quốc từng nói: Ngâm bài thơ ngũ ngôn cho hay, phải bỏ ra trái tim suốt đời. Có nghĩa là, một bài thơ tuyệt hay tuy ngắn, nhưng phải bỏ ra tâm huyết và thời gian suốt đời để rèn liệu mới có được.

Xin lần lượt giới thiệu với các bạn ba bài thơ hiện đại Trung Quốc, trong đó có hai bài rất ngắn.

Trước khi giới thiệu, xin mời các bạn thưởng thức bài hát "Hương nước đồng quê trong mơ" do giọng Cung Nguyệt trình bày qua trực tuyến:

Hương nước đồng quê trong mơ

Lời ca có đoạn:

Hoàng hôn trong ngày xuân

Mời bạn về với hương nước đồng quê

Trên bờ có anh chàng trẻ tuổi

Chờ đợi suốt đời trên đó

Sau đây xin giới thiệu với các bạn ba bài thơ hiện đại Trung Quốc.

Trước hết xin giới thiệu bài thơ ngắn "Đoạn chương", đây là bài thơ mang tính đại diện của nhà thơ Biện Chi Lâm thuộc trường phái "Tân nguyệt". Ông Biện Chi Lâm sinh ra tại tỉnh Giang Tô miền Đông Trung Quốc, từng làm Giáo sư chuyên ngành tiếng Tây-ban-nha trường Đại học Bắc Kinh và làm Nghiên cứu viên Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Trung Quốc, ông qua đời năm 2000. Ông viết bài thơ "Đoạn chương" vào tháng 10 năm 1935, là một trong những bài thơ hay được lưu truyền rộng rãi trong lịch sử thơ ca Trung Quốc của thế kỷ 20.

断章

作者：卞之琳

你站在桥上看风景，　　

看风景的人在楼上看你。　　

明月装饰了你的窗子，　　

你装饰了别人的梦。

Đoạn chương

Tác giả Biện Chi Lâm

Em đứng trên cầu ngắm phong cảnh

Người trên lầu trông cảnh ngắm em

Trăng sáng trang trí cửa sổ nhà em

Em trang trí giấc mộng người khác

Bài thơ này rất ngắn gọn xúc tích, chỉ vẻn vẹn có 35 chữ, nhưng rất lạ rằng, tại sao bài thơ này lại có tên là "Đoạn chương"?

Ngọc Ánh cũng có thắc mắc như vậy. Qua tìm hiểu, ông Biện Chi Lâm cho biết rằng: Bài thơ ngắn này vốn là một đoạn trong một bài thơ dài, thế nhưng cả bài thơ dài lại chỉ có bốn câu trên đây làm tác giả cảm thấy hài lòng nhất, thế là ông liền rút bốn câu thơ trên đây ra để thành một chương riêng biệt, đây chính là nguồn gốc tên bài thơ.

Bốn câu thơ nói trên quả là hết sức tuyệt vời, các bạn đọc ai nấy đều có thể nghiệm và cảm nhận riêng của mình từ trong bài thơ ngắn đó. Trên đời này có rất nhiều người rất nhiều sự việc, xem ra rất riêng biệt không có mối quan hệ gì với môi trường xung quanh, ví dụ như bài thơ "Đoạn chương", con người và cảnh vật xung quanh hình thành một hệ thống phong cảnh đan xen nhau, thống nhất và không thể tách rời nhau. "Em đứng trên cầu ngắm phong cảnh" song, "Người trên lầu trông cảnh ngắm em", bản thân em cũng đã trở thành phong cảnh.

Trăng sáng trang trí cửa sổ nhà em

Em trang trí giấc mộng người khác.

Có nghĩa là trong giấc mộng người khác, em cũng lại trở thành vầng trăng trong đó.

Ý nhà thơ muốn thể hiện mối quan hệ đan xen gắn bó giữa con người với con người và giữa cảnh vật với cảnh vật. Hơn nữa đây lại là một bài thơ lãng mạn và êm đẹp.

Tiếp theo, xin mời các bạn thưởng thức bài hát "Hoa sen xanh lam" qua trực tuyến:

Hoa sen xanh lam

Cuộc đời như thiên mã hành không

Cõi lòng em đã không còn vấn vương

Thế giới tự do trong cõi lòng

Cao xa trong vắt là như vậy

Cánh sen xanh lam nở mãi không tàn

Sau đây xin giới thiệu với các bạn bài thơ ngắn nổi tiếng khác, nói đây là bài thơ ngắn là vì cả bài thơ này chỉ vẻn vẹn có mỗi 18 chữ.

Bài thơ này có tên là "Một thế hệ người" , tác giả Cố Thành là một trong những nhà thơ đại diện cho trường phái thơ mông lung Trung Quốc. Ông sinh ra tại Bắc Kinh năm 1956, cha ông là nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc. Ngay từ nhỏ Cố Thành đã có thể sáng tác những bài thơ hay. Năm 1969, cha Cố Thành xuống làm việc tại vùng nông thôn ở tỉnh Sơn Đông, Cố Thành cũng theo cha xuống đó, bắt đầu cuộc sống khó khăn vất vả, và trong hoàn cảnh đó, Cố Thành bắt tay vào việc sáng tác những vần thơ mượt mà. Cho đến năm 1974, Cố Thành theo cả gia đình trở về Bắc kinh.

Năm 1976, Cố Thành tự biên tập thơ mang tên "Những bông hoa nhỏ bé không tên", năm 1980, Cố Thành đã cùng với các nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc Bắc Đảo, Thư Đình cùng cho xuất bản tập san thơ "Hôm nay", đánh dấu một bước nhảy vọt trong dòng thơ mới của Trung Quốc. Năm 1987, ông rời Trung Quốc sang sống tại Niu Di-lân. Năm 1993, Cố Thành đã tự vẫn tại nơi đất khách quê người.

Ánh: Tháng 7 năm 1979 sáng tác bài thơ có tựa đề "Một thế hệ người", rất ngắn nhưng hàm ý sâu xa. Sau đây Ngọc Ánh xin đọc bài thơ này bằng tiếng Phổ thông Trung Quốc:

一代人

作者：顾城

黑夜给了我黑色的眼睛

我却用它寻找光明

Xin dịch thơ như sau:

Một thế hệ người

Tác giả: Cố Thành

Đêm đen cho tôi đôi mắt đen

Nhưng tôi dùng chúng để kiếm tìm ánh sáng

Những vần thơ Cố Thành bất kể là ngắn hay dài cũng đều như thanh kiếm sắc bén và mạnh mẽ. Cho dù chỉ hai câu ngắn ngủi, cũng đủ phác họa hình ảnh kiên định của một cộng đồng người luôn muốn tìm tòi. Cho dù đêm trường dài dằng dặc, không có các vì sao, không có ánh trăng, thậm chí không có đốm lửa le lói, thế nhưng cõi lòng khát vọng tìm kiếm ánh sáng vẫn không thể bị vùi lấp đè nén được.

Bài thơ ngắn "Một thế hệ người" mang tính tượng trưng mạnh mẽ. Bởi vì đắm chìm trong màn đêm, cho nên đôi mắt cũng trở thành màu đen. Trong đêm đen mêng mang, rất có thể chính đôi mắt là hai ngọn đèn duy nhất. "Đôi mắt " ở đây tượng trưng cho sự tìm tòi, khát vọng đôi mắt sáng ngời của cả một thế hệ người, mà chữ "tôi " trong thơ, chính là tượng trưng cho cả một thế hệ con người. Cả bài thơ này đơn giản, rõ ràng tràn đầy niềm tin tất thắng.

Trên đây chúng tôi vừa giới thiệu với các bạn hai bài thơ ngắn nổi tiếng của Trung Quốc Đại lục đó là "Đoạn chương" và "Một thế hệ người", trước khi giới thiệu bài thơ "Hương sầu" của nhà thơ Dư Quang Trung, mời các bạn thưởng thức bài hát "Áng mây quê hương" qua trực tuyến:

Bài hát: Áng mây quê hương

Lời ca có đoạn:

Áng mây bay qua quê hương từ chân trời

Mây không ngừng bay vẫy gọi tôi

Về thôi, về đi thôi

Người con lãng du nơi chân trời

Tôi đã quá mệt mỏi

Nước mắt chua cay đang giàn giụa

Làn gió quê hương áng mây quên hương

Gột sạch vết thương lòng trong tôi

Sau đây chúng tôi xin giới thiệu tiếp với các bạn nhà thơ nổi tiếng Đài Loan Trung Quốc Dư Quang Trung

Dư Quang Trung, nhà thơ nổi tiếng đương đại Trung Quốc, sinh năm 1928 tại thành phố Nam Kinh, quê ông ở huyện Vĩnh Xuân tỉnh Phúc Kiến. Cha ông là quan chức chính quyền Quốc dân Đảng, trong thời kỳ kháng chiến chống Nhật, cả gia đình dọn đến Trùng Khánh, về sau ông Quang Trung thi đỗ trường Đại học Kim Lăng. Năm 1950, ông theo gia đình đến Đài Loan.

Năm 1952, ông tốt nghiệp chuyên ngành ngoại ngữ trường Đại học Đài Loan, năm 1959, ông sang Mỹ du học rồi đỗ học vị thạc sĩ chuyên ngành nghệ thuật, sau đó ông lần lượt đi giảng dạy tại nhiều trường đại học ở Đài Loan. Trong thời gian này, ông hai lần nhận lời mời của Bộ Ngoại giao Mỹ làm giáo sư của nhiều trường đại học Mỹ. Từ năm 1974 đến năm 1985, ông làm Giám đốc chuyên ngành Trung Văn trường Đại học Trung văn Hồng Công. Năm 1985, ông trở về Đài Loan, tiếp tục công tác giảng dạy, trong thời gian 6 năm, ông kiêm chức Giám đốc Học viện Văn học và Giám đốc Viện nghiên cứu ngoại ngữ Đài Loan.

Hương sầu, là chủ đề thể hiện của hàng trăm hàng ngàn bài thơ trong lịch sử thơ ca Trung Quốc. Thế nhưng, có lẽ Dư Quang Trung là người đầu tiên trong lịch sử văn học Trung Quốc coi Hương sầu là chủ đề sáng tác lâu dài của mình. Trong nhiều bài thơ viết về Hương sầu, tức nỗi sầu nhớ quê, bài "Hương sầu" được lưu truyền rộng rãi nhất, rung động lòng người nhất. Ông Dư Quang Trung nói: "Dần dần tôi ý thức được rằng, hương sầu trong lòng tôi đáng lẽ bao gồm cả nỗi niềm quyến luyến đối với địa lý, lịch sử và văn học của toàn Trung Quốc ..."

Hương sầu Tác giả : Dư Quang Trung

Thời ấu thơ

Hương sầu là con tem nho nhỏ

Con ở bên này

Mẹ ở bên kia

Lớn khôn rồi

Hương sầu là tấm vé tàu thủy mong mỏng

Anh ở bên này

Em ở bên kia

Về sau nữa

Hương sầu là nấm mồ thâm thấp

Con đứng bên ngoài

Mẹ nằm bên trong

Cho đến nay

Hương sầu là eo biển nông cạn

Tôi ở bên này

Đại lục ở bên kia

Trong bài thơ "Hương sầu " của mình, ông đã dày công sàng lọc ra mấy thứ rất đơn giản, đó là: con tem, tấm vé tàu thủy, nấm mồ và eo biển. Những thứ đó quyện với hai chữ rất đơn giản "đây" và "kia", đã gắn chặt giữa con người, sự vật, thời gian và không gian, khoảng cách cũng như mối liên hệ thực thực hư hư, khiến cho những người thường xuyên bôn ba giữa nhớ nhung, xa biệt và đoàn tụ có một sự cộng hưởng chung, khiến nỗi niềm ưu sầu và hân hoan của mọi người không bút mực nào tả xiết.

Đến nay, Dư Quang Trung bận rộn trên làng văn học đã hơn nửa thế kỷ, ông chủ yếu là sáng tác thơ ca, tản văn, phê bình văn học, phiên dịch, đề tài rất rộng, được mệnh danh là "Chủ nghĩa đa thê trong nghệ thuật". Cuộc đời văn học của ông lâu dài, xa rộng, trầm lắng, là kiện tướng trong làng thơ ca đương đại, nhà sáng tác tản văn nổi tiếng, nhà phê bình văn học nổi tiếng, nhà phiên dịch xuất sắc. Đến nay, ông đã cho xuất bản 21 tập thơ ca, 11 tập tản văn, 5 tập bình luận văn học và 13 tập phiên dịch.

Trong bài viết của mình, Dư Quang Trung ví mẹ hiền là Đại lục, vợ hiền là Đài Loan, tình nhân là Hồng Công và ngoại tình là châu Âu.

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>