Trung Quốc triển khai công tác khai quật lần thứ hai khu hầm mộ Binh mã dõng số 2 Lăng mộ Tần Thủy Hoàng sau hơn 20 năm; 3 tỉnh ở Trung Quốc sẽ phối hợp xin công nhận di chỉ Thổ Ty là Di sản Thế giới

2015-05-21 16:12:25 cri

D/H: Xin chào quý vị và các bạn, hoan nghênh quý vị và các bạn đến với tiết mục "Tuần san Văn hoá", tôi là Duy Hoa.

H/A: Xin chào quý vị và các bạn, tôi là Hùng Anh.

D/H: Thưa quý vị và các bạn, Lăng mộ Tần Thủy Hoàng của Trung Quốc được tôn vinh là "Kỳ quan thứ 8 của thế giới". Ngày 30/4, Trung Quốc bắt đầu triển khai công tác khai quật lần thứ 2 khu hầm mộ Binh mã dõng số 2 Lăng mộ Tần Thủy Hoàng sau hơn 20 năm.

H/A: Được biết, khu hầm mộ Binh mã dõng số 2 là "tinh hoa trong tinh hoa" của Binh mã dõng, công tác khai quật lần này có triển vọng sẽ tiếp tục khám phá bí mật khảo cổ Binh mã dõng.

D/H: Thưa quý vị và các bạn, trong phần đầu của tiết mục "Tuần san Văn hoá" hôm nay, Hùng Anh và Duy Hoa xin giới thiệu với quý vị và các bạn về công tác khai quật lần này.

H/A: Trong phần hai của tiết mục hôm nay, Duy Hoa và Hùng Anh xin giới thiệu với quý vị và các bạn: Ba tỉnh Hồ Nam, Hồ Bắc và Quý Châu sẽ phối hợp xin công nhận di chỉ Thổ Ty là Di sản Thế giới.

D/H: Sau đây chúng ta cùng bắt đầu nội dung phần đầu hôm nay.

H/A: Thưa quý vị và các bạn, trong Lăng mộ Tần Thủy Hoàng cả thảy có 3 khu hầm mộ Binh mã dõng, trong đó, khu hầm số 1 có quy mô hoành tráng nhất, có thể là lực lượng bộ binh của Tần Thủy Hoàng.

D/H: Khu hầm số 3 tuy diện tích nhỏ, nhưng có cấp bậc cao nhất, chuyên gia khảo cổ cho rằng đây là cơ quan chỉ huy quân sự.

H/A: Khu hầm số 2 nằm ở phía đông-bắc khu hầm số 1, rộng khoảng 6.000 mét vuông. Khu hầm số 2 được phát hiện vào tháng 4 năm 1976, tháng 3 năm 1994 chính thức triển khai công tác khai quật.

D/H: Sau khi hoàn thành công tác khai quật, khu hầm số 2 đã mở cửa đón khách tham quan. Khu hầm số 2 là khu hầm mộ được khai quật muộn nhất trong 3 khu hầm mộ của Lăng mộ Tần Thủy Hoàng.

H/A: Những thành quả khai quật và khảo cổ cho thấy, khu hầm số 2 là kiến trúc dưới đất có kết cấu thổ mộc, hình thước vuông.

D/H: Khu hầm số 2 có khoảng 1.400 tượng lính và tượng ngựa, 89 tượng xe ngựa, 116 tượng kỵ binh, là thế trận quy mô lớn gồm tượng xe ngựa, kỵ binh và bộ binh với mặt quay về hướng đông.

H/A: Về mặt bố cục kiến trúc, thế trận các binh chủng và nét mặt của tượng lính, khu hầm số 2 phức tạp hơn nhiều so với khu hầm số 1 và số 3.

D/H: Khu hầm số 2 đã cung cấp tư liệu hiện vật quý báu cho nghiên cứu chế độ quân sự đời nhà Tần và nghệ thuật điêu khắc.

H/A: Ngày 30/4, sự yên tĩnh của khu hầm số 2 đã bị phá vỡ, nhân viên khảo cổ của Viện Bảo tàng Lăng mộ Tần Thủy Hoàng với đồng phục màu xanh nhạt đã triển khai công tác khai quật khảo cổ vòng mới dưới ánh đèn.

D/H: Công tác khai quật khảo cổ lần này diễn ra trong phạm vi rộng 200 mét vuông, sẽ kéo dài đến tháng 11 năm nay.

H/A: Tiến sĩ Chu Tư Hồng đứng ở chỗ tập trung các tượng lính bắn cung nằm ở góc đông-bắc khu hầm số 2, nét mặt đăm chiêu, vì 21 năm trước, khi vừa tốt nghiệp đại học chưa được bao lâu ông đã tham gia công tác khai quật khảo cổ lần đầu tiên khu hầm mộ số 2 dưới sự lãnh đạo của ông Viên Trọng Nhất, nguyên Giám đốc Viện Bảo tàng Binh mã dõng.

D/H: Tiến sĩ Chu Tư Hồng cho biết ông đối mặt với sức ép rất lớn, ông sẽ dốc sức, mong làm tốt công tác khai quật khảo cổ đạt chất lượng cao.

H/A: Theo đánh giá của du khách, khu hầm số 2 không có nhiều thứ để xem, vì không có tượng lính và tượng ngựa có khí thế hoành tránh như khu hầm số 1, chỉ có di chỉ kiến trúc nhấp nhô màu xám.

D/H: Nhưng, theo quan điểm của các nhà khảo cổ, khu hầm số 2 là "tinh hoa trong tinh hoa" của Binh mã dõng. Năm 1994, ông Viên Trọng Nhất đã chủ trì công tác khai quật lần đầu tiên khu hầm mộ Binh mã dõng số 2, ông nói:

"Trong khu hầm mộ Binh mã dõng số 2 có nhiều loại tượng lính, có tượng lính đứng bắn cung, có tượng lính quỳ gối xuống đất giương cung lắp tên, hai loại tượng lính này không phát hiện ở hai khu hầm khác. Ngoài ra, ở khu hầm số 2 có tượng kỵ binh, có thế trận kỵ binh, ở khu hầm số 1 và số 3 thì không có. Ở khu hầm số 2 có thế trận quân đội khá phức tạp, theo binh pháp, thế trận này được gọi là 'Trong thế trận lớn có thế trận nhỏ', 'Trong doanh trại lớn có doanh trại nhỏ'".

H/A: Công tác khai quật giai đoạn 1 khu hầm số 2 đã được trao Giải nhất về khảo cổ dã ngoại, đây là vinh dự tối cao dành cho công tác khảo cổ dã ngoại của Trung Quốc.

D/H: Ở khu hầm số 2 từng khai quật được tượng lính màu được bảo tồn khá hoàn hảo, từng khai quật được tượng lính với khuôn mặt màu xanh rất hiếm thấy.

H/A: Vì khuôn mặt của đa số tượng lính đều có màu hồng nhạt, cho đến nay giới học thuật vẫn bàn tán xôn xao về tính chất của tượng lính có khuôn mặt màu xanh.

D/H: Những điều nói trên đã khiến công chúng tràn đầy mong đợi đối với công tác khai quật khảo cổ lần này, theo các nhà khảo cổ đây chỉ là một lần khai quật khảo cổ bình thường.

H/A: Tuy người dân đều đang chờ đợi công tác khai quật lần này sẽ mang lại những điều bất ngờ mới, nhưng ông Chu Tư Hồng, Viên Trọng Nhất vẫn giữ thái độ dè dặt, thận trọng đối với việc dự kiến thành quả đợt khai quật lần này.

D/H: Tiến sĩ Chu Tư Hồng nói:

"Theo cách nghĩ của người bình thường, cho rằng khảo cổ phải là khai quật được đồ gì quý báu, thực ra thu hoạch quan trọng hơn của công tác khai quật khảo cổ là giải quyết vấn đề, giải thích hiện tượng, đây là ý nghĩa về mặt học thuật".

D/H: Ông Viên Trọng Nhất nói:

"Nhân viên khảo cổ sẽ không phát biểu nếu chưa phát hiện được thứ gì mới. Chúng tôi mong sẽ khai quật được càng nhiều đồ, phát hiện thêm màu vẽ mới, mong màu vẽ được bảo tồn tốt hơn, để chúng ta có thể chứng kiến vẻ đẹp thời xưa".

H/A: Được biết, công tác khai quật lần này sẽ kéo dài đến tháng 11 năm nay, du khách đến tham quan Lăng mộ Tần Thủy Hoàng sẽ được quan sát quá trình khai quật khu hầm số 2 ở cự ly gần.

D/H: Trên đây, Hùng Anh và Duy Hoa đã giới thiệu với quý vị và các bạn: Trung Quốc triển khai công tác khai quật lần thứ hai khu hầm mộ Binh mã dõng số 2 Lăng mộ Tần Thủy Hoàng sau hơn 20 năm.

H/A: Tiếp theo Duy Hoa và Hùng Anh xin giới thiệu với quý vị và các bạn: 3 tỉnh ở Trung Quốc sẽ phối hợp xin công nhận di chỉ Thổ Ty là Di sản Thế giới.

D/H: Thưa quý vị và các bạn, Hội nghị lần thứ 39 của Ủy ban Di sản Thế giới sẽ diễn ra tại Bonn, Đức vào tháng 6 năm nay. Đến lúc đó, hội nghị sẽ tiến hành bỏ phiếu biểu quyết đối với toàn bộ dự án xin công nhận là Di sản Thế giới năm 2015.

H/A: Được biết, dự án xin công nhận Di sản Thế giới của Trung Quốc năm nay là di chỉ Thổ Ty có lịch sử hơn 800 năm.

D/H: Chế độ Thổ Ty là chế độ chính trị đặc biệt do các vương triều phong kiến Trung Quốc đặt ra ở khu vực dân tộc thiểu số, thông qua bổ nhiệm quan chức thế tập cho thủ lĩnh địa phương, cai quản nhân dân địa phương.

H/A: Từ thế kỷ 13 đến thế kỷ 20, chế độ Thổ Ty phân bố ở Cao nguyên Vân Quý và vùng rìa phía đông-bắc Cao nguyên Thanh Tạng, thời gian kéo dài hơn 800 năm.

D/H: Hiện nay, Trung Quốc có 101 di chỉ Thổ Ty được ghi trong hồ sơ. Do di chỉ Thổ Ty phân bố rộng khắp ở Trung Quốc, nên Trung Quốc phải "thu gom" các di chỉ để xin công nhận Di sản Thế giới.

H/A: Dự án xin công nhận Di sản Thế giới lần này bao gồm di chỉ Thổ Ty ở ba tỉnh Hồ Nam, Hồ Bắc và Quý Châu.

D/H: Ông Trần Đồng Tân là Giám đốc Sở Nghiên cứu Lịch sử Kiến trúc thuộc Viện Nghiên cứu Thiết kế Kiến trúc Trung Quốc, ông cho biết, những di chỉ Thổ Ty đã bảo tồn bố cục thôn xóm và môi trường địa lý hoàn chỉnh, là thể tải văn minh và văn hoá nhân loại mang tính tiêu biểu dưới chế độ Thổ Ty. Ông nói: (tiếng động)

"Chế độ Thổ Ty là một phương thức quản lý ở vùng dân tộc thiểu số, bản thân nó đã thể hiện tính đa dạng về văn hoá. Dù đa số kiến trúc với kết cấu thổ mộc trên mặt đất đã không còn nữa, nhưng di chỉ thường được bảo tồn khá hoàn hảo, có ý nghĩa quan trọng đối với việc bảo tồn tính đa dạng của văn hoá dân tộc Trung Hoa".

H/A: Chuyên gia văn vật cho biết, so với các di sản văn hoá khác trên thế giới, di sản Thổ Ty có ưu thế về lịch sử văn hoá đa dạng và bảo tồn nhiều di chỉ.

D/H: Cho đến nay, ở di chỉ thành Thổ Ty bị hư hỏng vẫn có thể phân biệt rõ 8 khu vực có chức năng khác nhau như khu cung điện, khu nha môn, khu cơ quan tư pháp, khu chôn cất, v.v.

H/A: Trong đó, dưới khu cung điện vẫn còn các cống ngầm ngang dọc thời cổ đại, các cống ngầm này vẫn phát huy tác dụng khi bị nước lũ tấn công trong hàng trăm năm qua.

D/H: Hiện nay, Trung Quốc có 45 Di sản Thế giới, đứng thứ 2 trên thế giới. Nếu Di chỉ Thổ Ty được xem xét công nhận là Di sản Thế giới, tỉnh Hồ Nam và tỉnh Quý Châu sẽ có được Di sản Văn hoá Thế giới đầu tiên của tỉnh.

H/A: Trên đây Duy Hoa và Hùng Anh đã giới thiệu với quý vị và các bạn: Di chỉ Thổ Ty ở 3 tỉnh Trung Quốc sẽ phối hợp xin công nhận là Di sản Thế giới.

D/H: Quý vị và các bạn thân mến, tiết mục "Tuần san Văn hóa" hôm nay đến đây là hết, Duy Hoa cảm ơn sự quan tâm theo dõi của quý vị và các bạn.

H/A: Hùng Anh xin hẹn gặp lại quý vị và các bạn vào tiết mục "Tuần san Văn hoá" tuần tới.

D/H: Duy Hoa xin chào tạm biệt quý vị và các bạn.

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>