Zhang-ha, hay còn gọi là "Za-ha", là loại hình ca hát cổ truyền của dân tộc Thái, lưu truyền trong các bản làng dân tộc Thái của Châu Tự trị dân tộc Thái Xíp-xoỏng-bản-na và Giang Thành, Mạnh Liên, Cảnh Cốc thành phố Tư Mao biên giới phía nam tỉnh Vân Nam, dân tộc Bu-lang sống giáp với dân tộc Thái cũng có lưu truyền. Zhang-ha vừa là tên gọi cho ca sĩ, cũng là tên gọi cho loại hình nghệ thuật ca hát này.
Hình thức biểu diễn cụ thể của Zhang-ha có thể chia làm hai loại, đó là hát đơn ca và hát đối; trong đó hát đối có tính chất của cuộc thi hát. Nhạc cụ đánh nhạc nền khi biểu diễn cũng chia làm hai loại, một là nhạc nền "Đinh", đệm bằng đàn dây dân tộc Thái, nội dung hát chủ yếu là dân ca, tình ca, thể hiện tình yêu của chàng trai đối với con gái, gọi là "Ha-sai đinh"; loại khác là nhạc nền "Tất", đệm bằng kèn cla-ri-nét, gọi là "Ha-sai Tất". Zhang-ha vừa có biểu diễn ngẫu hứng, cũng có bài hát chúc phúc, cầu phúc mang tính trình tự, còn có trường ca tự sự có văn bản cố định. Làn điệu và ngữ điệu lời hát liên quan chặt với nhau, ngâm nga kết hợp hài hòa với ca hát, mang đặc sắc êm dịu và trữ tình.
1 2