Kỹ thuật nhuộm vải bằng phương pháp buộc chỉ của dân tộc Bạch Trung Quốc

Nhuộm vải bằng phương pháp buộc chỉ là một kỹ thuật nhuộm màu cho đồ dệt may cổ truyền của Trung Quốc. Các địa phương như Thôn Chu Thành thành phố Đại Lý, Châu tự trị dân tộc Bạch và Đại Thương, Miếu Giai Huyện tự trị dân tộc Di, dân tộc Hồi Ngụy Sơn Đại Lý đến nay vẫn lưu giữ kỹ thuật truyền thống này, trong đó ngành nhuộm vải bằng phương pháp buộc chỉ của dân tộc Bạch Chu Thành nổi tiếng nhất, được Bộ Văn hóa Trung Quốc tôn vinh là "quê hương nhuộm vải bằng phương pháp buộc chỉ dân tộc".

Nhuộm vải bằng phương pháp buộc chỉ thường lấy vải cô-tông trắng hoặc vải cô-tông hỗn hợp đay trắng làm nguyên liệu, nguyên liệu nhuộm chủ yếu là cây chàm. Công đoạn nhuộm vải chính gồm vẽ và tô hoa văn, buộc chỉ, ngâm vải, nhuộm vải, hấp nấu, phơi khô, gỡ chỉ, cán vải..., then chốt của kỹ thuật này là thủ pháp buộc chỉ và kỹ thuật nhuộm màu, vạc nhuộm, cột nhuộm, khung phơi, nghiền đá... là công cụ chính để nhuộm vải. Sản phẩm vải nhuộm dân tộc Bạch chủng loại đa dạng, hoa văn họa tiết thường là tạo hình tự nhiên, bố cục hài hòa, mang ý nghĩa tốt lành, có giá trị nghệ thuật và chức năng thực dụng quan trọng, nhận được sự hoan nghênh và đánh giá cao của người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Nhuộm vải bằng phương pháp buộc chỉ dân tộc Bạch Đại Lý thể hiện phong cách nghệ thuật dân gian nồng đậm, hơn một nghìn loại hoa văn là hình ảnh thu nhỏ của lịch sử văn hóa dân tộc Bạch hàng ngàn năm qua, phản ánh bản sắc dân tộc và quan niệm thẩm mỹ của dân tộc Bạch, cùng các tay nghề thủ công khác tạo nên văn hóa dệt may nhuộm vải dân tộc Bạch Đại Lý hết sức độc đáo.

Tuy nhiên, xu thế công nghiệp hóa hiện nay khiến một số kỹ thuật nhuộm vải truyền thống có xu hướng bị mai một, đặc sắc dân gian vốn có bắt đầu suy thoái, vấn đề ô nhiễm ngày càng nổi cộm, kinh tế thị trường đã nảy sinh sự theo đuổi quá mức đối với lợi ích kinh tế, cây chàm, nguyên liệu nhuộm thực vật cung không đủ cầu. Trước tình hình này, việc kế thừa kỹ thuật nhuộm vải bằng phương pháp buộc chỉ dân tộc Bạch gặp nhiều khó khăn. Chỉ có giải quyết tốt những vấn đề trên mới có thể thúc đẩy việc kế thừa và phát triển kỹ thuật nhuộm vải bằng phương pháp buộc chỉ dân tộc Bạch truyền thống của Đại Lý.