Lò nung Đồng Quan - Trường Sa

Đã nói đến đồ sứ xuất khẩu của Trung Quốc thì người ta sẽ liên tưởng đến việc khi Trịnh Hòa triều nhà Minh đi sang các nước Âu Mỹ, đã coi đồ sứ xanh của thị trấn Cảnh Đức sản xuất là dải lụa tăng cường kinh tế và liên hệ thương mại giữa nhân dân các nước châu Á và châu Phi. Nhưng lò nung Đồng Quan Trường Sa hiện nay còn ra đời sớm hơn lúc Trịnh Hòa sang các nước Âu Mỹ trên 700 năm. Trong thời kỳ giữa và cuối triều nhà Đường Trung Quốc năm 800 công nguyên, một chiếc tàu buôn xuất phát từ bến sông Tương Giang của Vọng Thành, thành phố Trường Sa tỉnh Hồ Nam, đi qua Tương Giang, hồ Động Đình rồi xuống Trường Giang ra biển, cũng là một sự tích đầy kỳ diệu.

Di chỉ lò nung Đồng Quan này nằm ở thôn Tái Đào Nguyên, thị trấn Đinh Tự, khu Vọng Thành, thành phố Trường Sa, tỉnh lỵ Hồ Nam, lịch sử sản xuất đồ sứ của Vọng Thành Trường Sa có thể đi ngược dòng thời gian vào thời kỳ Nghiêu Thuẫn hơn 4000 năm trước.

Những ai tiếp xúc với đồ sứ đều hiểu rất rõ, nghề sản xuất đồ sứ triều nhà Đường rất phát triển, có thể nói là lò nung nổi tiếng mọc lên như nấm. Thí dụ như đồ sứ xanh miền nam lấy lò Việt tỉnh Chiết Giang làm đại diện, đồ sứ trắng miền bắc lấy lò Hình tỉnh Hà Bắc làm đại diện. Thời bấy giờ đã hình thành một bố cục sản xuất "Nam xanh Bắc trắng".

Nhưng bắt đầu từ thời kỳ giữa triều nhà Đường, lò nung Đồng Quan Trường Sa đã trở thành lò nung đồ sứ màu độc nhất vô nhị của Trung Quốc thời bấy giờ, các đồ sứ với bảy gam màu xanh, trắng, đen, nâu, lục, lam và màu đỏ óng ả trang nhã, đã tạo thành một hệ sản phẩm sứ màu đặc sắc của lò nung Đồng Quan Trường Sa.

Nếu bạn đặt chân vào Công viên di chỉ khảo cổ quốc gia lò nung Đồng Quan Trường Sa, thì sẽ nhìn thấy trên bề mặt của các đồ sứ khai quật được có khá nhiều loại hình phản ánh về nghệ thuật văn hóa truyền thống Trung Quốc như: Thư pháp, hội họa, điêu khắc, thơ ca, ngạn ngữ, lời quảng cáo..., đã mở ra tiền lệ cho nghệ thuật trang trí đồ sứ thế giới.

Tính đến nay, trên các đồ sứ Đồng Quan sản xuất đã khắc họa hơn 100 bài thơ từ, đã bù đắp sự bất cập của toàn bộ thơ Đường, có giá trị cực kỳ quan trọng đối với việc nghiên cứu văn hóa thơ từ triều nhà Đường. Ngoài ra, trong nhiều đồ sứ được khai quật này còn có khá nhiều đồ chơi tạo hình động vật rất ngộ nghĩnh đẹp mắt.

Trong thời kỳ giữa và cuối triều nhà Đường, đồ sứ Đồng Quan Trường Sa xuất phát từ bờ sông Tương Giang của Vọng Thành Trường Sa, đi qua hồ Động Đình Trường Giang, Dương Châu, Ninh Ba, Quảng Châu rồi ra biển, men theo con đường tơ lụa trên biển tiêu thụ tại các nước đông Á, nam Á, lưu vực lưỡng hà bắc Phi và tây Á, chẳng khác nào một sứ giả văn hóa, đem nền văn hóa Đại Đường phương đông truyền bá sang thập phương tứ xứ.

Ngày 5 tháng 6 năm 2012, Công viên di chỉ khảo cổ quốc gia lò Đồng Quan Trường Sa chính thức mở cửa đón khách, dân chúng có thể miễn phí thăm quan đồ sứ và đích thân trải nghiệm toàn bộ quá trình sản xuất đồ sứ.