Dự án cải tạo, chỉnh trang thành cổ Ca-chê đã mang lại lợi ích cho người dân địa phương

Thành cổ Ca-chê nằm ở phía tây nam Khu Tự trị Uây-ua Tân Cương, đã có hơn 2100 năm lịch sử. Những khu phố lịch sử hiện được bảo tồn cơ bản giữ nguyên diện mạo trước thế kỷ 17, rất nhiều kiến trúc đã có hơn 400 năm lịch sử. Học giả Trung Quốc đánh giá thành cổ Ca-chê là thành cổ mang đậm đặc sắc văn hóa tây vực cổ duy nhất còn lại ở Trung Quốc, chuyên gia Liên Hợp Quốc đánh giá đây là thành cổ quan trọng nhất còn giữ lại được trên "con đường tơ lụa". Làm thế nào để bảo tồn diện mạo kiến trúc thành cổ có ngàn năm lịch sử này đã trở thành mối quan tâm của nhân sĩ trong và ngoài nước.

"Cây dâu này có lẽ đã được khoảng một, hai trăm tuổi, việc cải tạo ngôi nhà này cần phải giữ lại toàn bộ cây dâu, không được động đến một cành cây, một chiếc lá."

Tại "Hoa-pen Ba-da", khu phố cổ Ca-chê, Phó Trưởng ban tuyên truyền thành ủy Ca-chê A-bli-mít Xô-pi Ha-xi chỉ vào ngọn cây dâu sát cạnh một ngôi nhà cổ và giới thiệu cho phóng viên về phương thức cải tạo, nâng cấp thí điểm nhà cấp bốn ở khu phố cổ. Ông nói, diện tích nhà cửa của bà con trước kia rộng bao nhiêu, ở tầng thứ mấy vẫn sẽ giữ nguyên, ngay cả một ngọn cây cũng sẽ giữ nguyên.

Phó Trưởng Ban Chỉ đạo nâng cấp nhà cấp bốn khu phố cổ, ủy viên thường trực thành ủy thành phố Ca-chê Ê-xa-can Ê-hét giới thiệu về mục đích nâng cấp nhà cấp bốn. Ông nói:

"Năm 2008, qua điều tra tìm hiểu toàn diện, chúng tôi nắm được là có trên 80% nhà cửa khu phố cổ không có khả năng chống động đất, phần lớn là nhà cấp bốn. Căn cứ theo tình hình này, mục đích thứ nhất là phải tăng cường khả năng chống động đất của nhà cửa, qua cải tạo nâng cấp, khả năng chống động đất của những ngôi nhà này sẽ được tăng cường; mục đích thứ hai là hoàn thiện cơ sở hạ tầng, cải thiện điều kiện sinh hoạt của cư dân; mục đích thứ ba là kế thừa và bảo tồn phong cách và văn hóa lịch sử của kiến trúc dân tộc Uây-ua."

Tại khu thí điểm "Hoa-pen Ba-da", Phó Ban Tuyên truyền thành phố Ca-chê A-bli-mít Xô-pi Ha-xi nói, nhà xây bằng đất trước đây sẽ được nâng cấp thành nhà bê-tông cốt thép có khả năng chống động đất với tiền đề là giữ nguyên vẹn bề ngoài của nhà. Cư dân trước đây có nhà với diện tích dưới 50 mét vuông có thể dùng nhà cũ đổi lấy căn hộ 50 mét vuông do chính quyền xây ở chỗ khác. Tháo dỡ nhà cấp bốn diện tích nhỏ dành không gian cho mở rộng đường. những hành lang có mái che trên các con đường ngõ trước kia cũng được nâng cao thêm một tầng, như vậy xe cứu hỏa có thể đi vào khu phố cổ một cách dễ dàng. Đường thoát nước, khí ga, dây cáp truyền hình, đường điện vv đều được kết nối, bà con trong khu phố cổ có thể hưởng tiện lợi cuộc sống hiện đại. Trong khi đó, phong cách kiến trúc của dân tộc Uây-ua cũng được bảo tồn một cách hữu hiệu.

Cư dân "Hoa-pen Ba-da" rất hài lòng đối với ngôi nhà mới của mình. Cụ Ha-va-han Mê-mét, 83 tuổi đứng trước nhà mới của mình, không nén nổi xúc động nói:

"Trước kia nhà tôi rất cũ nát, hiện nay chính quyền đã xây giúp tôi nhà mới, còn có đường thoát nước. Trước kia nhà rất tối, hiện nay nhà rất sáng. Tôi rất phấn khởi."

Khu chung cư Vườn hoa Hạnh phúc là công trình của chính quyền thành phố dành cho các hộ tái định cư thuộc dự án cải tạo khu phố cổ, kể từ tháng 2 năm 2009, đã có 710 hộ gia đình với 2443 người lần lượt dọn vào nhà mới.

Thím Ta-xi-ni-xa Ê-min-tu-ran đã dọn vào khu chung cư Vườn hoa Hạnh phúc hơn nửa năm, hiện nay căn hộ của thím rộng 50 mét vuông. Nhà thím trước kia không có đường ống thoát nước, cũng không có nhà vệ sinh. Muốn đi vệ sinh thì phải đi nhờ nhà vệ sinh của hàng xóm. Thím rất ủng hộ chính sách nâng cấp khu phố cổ của chính quyền, bởi vì chính sách này đã cải thiện rất nhiều điều kiện cư trú của gia đình thím, hơn nữa thím cũng tìm được việc làm sau khi dọn vào khu chung cư mới. Thím nói:

"Chính quyền không những đã giải quyết vấn đề nhà ở cho gia đình tôi, mà còn xếp gia đình tôi vào diện chính sách đảm bảo mức sống tối thiểu, mỗi tháng cả nhà được cấp 800 nhân dân tệ, ngoài ra mỗi người còn được trợ cấp thêm 30 nhân dân tệ, chính quyền còn tặng ti-vi cho chúng tôi. So với trước kia, tôi thấy cuộc sống của gia đình tôi rất hạnh phúc, rất sung sướng."

Nâng cấp khu phố cổ Ca-chê chủ yếu nhằm vào nhà cấp bốn, cũng có khá nhiều gia đình nghèo khó và gia đình thuộc diện chính sách đảm bảo mức sống tối thiểu. Để tránh việc dọn nhà gây khó khăn cho những nhóm người thế yếu, chính quyền Ca-chê đã nghĩ ra nhiều cách giúp đỡ và trợ cấp những gia đình đó. Những cư dân dọn vào khu chung cư Vườn hoa Hạnh phúc có thể hưởng chính sách ưu đãi như sau, ông Ê-sa-can Ê-hét nói:

"Một là cư dân dọn sang bên đó, chính quyền gánh vác 50% tiền sưởi ấm trong 5 năm; hai là mỗi một gia đình thuộc diện chính sách đảm bảo mức sống tối thiểu đều được tăng tiền trợ cấp 30 tệ một người/một tháng; ba là mở một chợ trong khu chung cư nhằm cung cấp công ăn việc làm cho những gia đình đó, cung cấp miễn phí một gian hàng cho mỗi một gia đình thuộc diện chính sách đảm bảo mức sống tối thiểu. Ngoài ra, chúng tôi còn cung cấp miễn phí thẻ đi xe buýt cho những gia đình thuộc diện chính sách đảm bảo mức sống tối thiểu, tạo điều kiện thuận lợi cho họ đi lại."