Gê-sa là một bộ sử thi tập trung trí tuệ của tập thể nhân dân dân tộc Tạng Trung Quốc, đại diện cho thành tựu cao nhất của văn hóa dân gian và truyền thống tự sự truyền khẩu của dân tộc Tạng thời cổ. Châu Tự trị dân tộc Tạng Guo-luo Thanh Hải, nơi bắt nguồn sông Hoàng Hà là một trong những khu vực sử thi Gê-sa lưu truyền rộng rãi nhất. Tại đây, câu chuyện Gê-sa được truyền từ đời này qua đời khác, từ thời cổ xa xưa cho đến đến ngày nay.
Chuyện kể rằng: Gê-sa là con trai của thiên thần vua Bạch Phạn, Gê-sa thấy trần gian có rất nhiều bất công bèn đầu thai xuống trần gian, sau khi lớn lên, Gê-sa rất giỏi cưỡi ngựa, có võ nghệ cao cường, về sau Gê-sa giành được thắng lợi trong cuộc thi đua ngựa và được tôn làm vua "Lĩnh Quốc". Từ đó, Gê-sa dẫn đại tướng của mình sát yêu khử ma, chinh chiến đông tây, giúp đỡ người yếu thế và người nghèo, trở thành anh hùng được dân tộc Tạng tôn kính.
Guo-luo nằm ở đầu nguồn sông Hoàng Hà có vai trò đặc thù trong sử thi Gê-sa, nơi đây là nơi Gê-sa giành thắng lợi trong cuộc thi đua ngựa và xưng vua, là cái nôi của sử thi Gê-sa lưu truyền hàng ngàn năm. Vì vậy, người dân tộc Tạng ở Guo-luo tin chắc mình chính là hậu duệ của anh hùng vua Gê-sa, tin chắc rằng mảnh đất họ sinh sống có quan hệ chặt chẽ với anh hùng Gê-sa.
Làng Đe-er-wen của thị trấn Ke-qu huyện Cam Đức châu Guo-luo được tôn vinh là nơi kế thừa sống của sử thi Gê-sa, già trẻ gái trai ở đây đều tin chắc rằng mình có quan hệ đặc thù với vua Gê-sa, với tấm lòng thành kính, họ coi việc kế thừa hát nói sử thi Gê-sa là sứ mệnh trời phú của mình, truyền từ đời này sang đời khác, không hề đổi thay.
Tại làng Đe-er-wen, có rất nhiều người biết hát trích đoạn Gê-sa, thậm chí có người hát được nửa bộ, hoặc cả một bộ. Năm 2006, làng Đe-er-wen được Phòng Nghiên cứu văn học dân tộc Viện Khoa học xã hội Trung Quốc và Văn phòng tiểu ban lãnh đạo công tác Gê-sa toàn quốc đặt tên là làng sử thi văn hóa Gê-sa bộ lạc Đe-er-wen, làng sử thi là một trong những bộ lạc mang tính tiêu biểu nhất của văn hóa Gê-sa Guo-luo, làng này đã nuôi dưỡng rất nhiều nghệ nhân hát nói Gê-sa.
Cụ Ang-wang-ren-zeng-đô-chê là nghệ nhân hát nói Gê-sa cấp quốc gia, bố cụ Xi-rơ-gia-cuo là nghệ nhân hát nói sử thi Gê-sa rất tài hoa. Cụ Ang-wang-ren-zeng-đô-chê đã kế thừa tài năng của bố, từ bé có trí nhớ và năng lực kể truyện phi thường.
Cụ Ang-wang nói, khi cụ 8 tuổi, trong đầu óc cụ luôn luôn xuất hiện những tình cảnh thời "Lĩnh Quốc" Gê-sa, khi lên 9 tuổi, một trụ trì của chùa Bạch Ngọc nghe nói có một em bé có linh cảm bẩm sinh về hát nói Gê-sa bèn mời cụ hát nói cho các nhà sư trong chùa nghe mấy ngày đêm, từ đó, cụ trở nên nổi tiếng và bắt đầu cuộc đời hát nói.
Theo thống kê, cụ Ang-wang có thể hát nói 44 bộ Gê-sa, nội dung phong phú và số lượng nhiều đến mức khiến mợi người phải kinh ngạc.
Điểm quý của sử thi Gê-sa là phương thức kế thừa sống truyền khẩu được giữ gìn hàng trăm nghìn năm; giá trị của sử thi là sự phong phú đã vượt xa tưởng tượng, là một bộ lịch sử dân tộc Tạng cổ sống động. Sử thi này thể hiện sự nhìn nhận lại truyền thống và lịch sử của một dân tộc. Nghệ nhân nói hát dân gian tài hoa chính là người sáng tác, kế thừa và truyền bá trực tiếp của sử thi. Để cứu vãn, bảo tồn nghệ thuật văn hóa dân tộc quý giá này, châu tự trị dân tộc Tạng Guo-luo tỉnh Thanh Hải đã thành lập Trung tâm nghiên cứu Gê-sa sớm nhất toàn quốc, hiện nay, Guo-luo đã phát hiện 52 nghệ nhân nói hát, sáng tác Gê-sa, cứu vãn 27 tác phẩm truyền khẩu. Chính quyền địa phương còn sắp xếp việc làm trong các cơ quan nhà nước cho một số nghệ nhân nói hát Gê-sa tài hoa, rất nhiều nghệ nhân còn được tặng danh hiệu "Nghệ sĩ hát nói văn học dân tộc", "Nghệ sĩ hát nói Gê-sa", nhận được sự kính trọng của toàn xã hội.
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
