Phong trào Thái Bình Thiên Quốc

2010-03-22 17:56:16 cri

Phong trào cách mạng Thái Bình Thiên Quốc là một cuộc chiến tranh nông dân chống phong kiến và chống xâm lược vĩ đại bùng nổ vào giữa thế kỷ 19.

Sau cuộc chiến tranh nha phiến, mâu thuẫn xã hội Trung Quốc càng thêm gay gắt, toàn bộ 70 triệu đồng dùng vào chi phí chiến tranh, hơn 20 triệu đồng bồi thường cho nước ngoài đều rơi vào đầu nông dân và người sản xuất khác. Do tầng tầng áp bức bóc lột của quan lại và giai cấp địa chủ, nên sự gánh vác của nông dân trên thực tế đã vượt quá mức quy định. Thêm vào đó là vật giá gia tăng và nhiều năm liên tục bị thiên tai hạn hán, đông đảo nhân dân đang ngắc ngoải trong tình cảnh không cơm ăn áo mặc, đã dẫn tới nhiều cuộc phản kháng nổi lên trong cả nước, trong đó cuộc đấu tranh ở Lưỡng Quảng và Hồ Nam là mạnh mẽ nhất. Cuộc cách mạng Thái Bình Thiên Quốc đã bùng nổ tại Quảng Tây trong bối cảnh này.

Ngài 11 tháng 1 năm 1851, Hồng Tú Toàn lãnh đạo hơn 20 nghìn quần chúng ở thôn Kim Điền huyện Quế Bình vùng lên khởi nghĩa, đến tháng 9 đánh chiếm Vĩnh An（tức huyện Mông Sơn ngày nay）

Cuộc khởi nghĩa Kim Điền vừa bùng nổ, triều đình nhà Thanh đã lập tức điều quân đến trấn áp. Quân Thái Bình bị vây hãm ở Vĩnh An đến nửa năm, sau đó phá vây chạy về Hồ Nam, được quần chúng nhân dân địa phương nhiệt liệt ủng hộ, khiến số quân tăng lên nhanh chóng. Tháng 9 năm đó, quân Thái Bình tiến vào vây hãm Trường Sa, sau 81 ngày mà vẫn không sao đánh chiếm được, đành phải điều quân tiến lên miền bắc, đã tước đoạt được khá nhiều tàu thuyền và đại pháo ở vùng Ích Dương và Nhạc Châu, sau đó chia hai đạo thủy bộ cùng tiến, tháng 1 năm 1853 đánh chiếm được Võ Xương, sang đến tháng 3 lại chiếm được Nam Kinh, đổi gọi là Thiên Kinh và đặt làm thủ đô. Nhằm củng cố Thiên Kinh, quân Thái Bình đã đánh chiếm Trấn Giang, Dương Châu và Phố Khẩu ở các vùng xung quanh. Sau đó thực thi một loạt chính sách như: Kiên trì chính sách độc lập tự chủ, phủ nhận hiệp ước bất bình đẳng, cấm buôn bán thuốc phiện, phản đối xâm lược v v, đã cổ vũ được ý chí chiến đấu của nhân dân.

Tiếp theo, bắt đầu từ tháng 5 năm 1853, quân Thái Bình tiến hành bắc phạt và tây trinh. Hội Thiên Địa các nơi, cùng các đạo quân của An Huy và Hà Nam cũng lần lượt phát động nhiều cuộc khởi nghĩa vũ trang để phối hợp. Nhưng vì đạo quân bắc phạt tiến quá xa lên miền bắc, nên bị cô lập rồi bị thất bại, còn đạo quân tây trinh do Thạch Đạt Khai chỉ huy đã đánh bại cánh quân Hồ Nam do Tăng Quốc Phan chỉ huy. Đến mùa hè năm 1856, một vùng rộng lớn từ Vũ Hán đến Trấn Giang đều nằm dưới quyền kiểm soát của quân Thái Bình. Nhưng trước tình hình tốt đẹp này lại xảy ra "Sự biến Thiên Kinh" khiến các đạo quân tương tàn lẫn nhau. Ngày 2 tháng 9, Dương Tú Thanh bị ám sát, hơn 5000 thuộc hạ vì mắc mưu cũng bị sát hại. Sau đó, Hồng Tú Toàn lại hạ chiếu cho Thạch Đạt Khai về kinh phụ chính. Tháng 5 năm sau, Thạch Đạt Khai buộc phải bỏ đi, điều này càng khiến lòng dân hoang mang. "Sự biến Thiên Kinh" đã gây nguy hiểm cực kỳ to lớn cho sự nghiệp cách mạng của Thái Bình Thiên Quốc.

Nhằm khắc phục nguy cơ này, Hồng Tú Toàn đã đề bạt một số tướng lĩnh như Trần Ngọc Thành, Lý Tú Thành v v. Tháng 9 năm 1858, hai người này cùng liên hợp tác chiến, đánh chiếm được doanh trại lớn của quân Thanh ở Giang bắc, đến tháng 5 năm 1860, lại đánh chiếm được trại lớn của quân Thanh ở Giang Nam, giải vây cho Thiên Kinh, đồng thời thừa thắng chiếm lĩnh Hàng Châu và Tô Châu, mở ra căn cứ địa Tô Chiết. Còn chiến trường tây bắc do Trần Ngọc Thành chỉ huy đã mở chiến dịch bảo vệ An Khánh, nhưng vì lực lượng quá mỏng manh nên An Khánh bị thất thủ, Thiên Kinh lâm vào tình trạng nguy cấp, khiến Lý Tú Thành buộc phải điều quân về chi viện, nhưng qua kịch chiến với quân Hồ Nam hơn 40 ngày, mà vẫn không sao giải vây được. Điều đáng nói ở đây là trong tình hình nguy khốn như vậy mà quân Thái Bình vẫn kiên quyết đánh trả quân xâm lược nước ngoài ở Thượng Hải và Ninh Ba. Ngày 3 tháng 6 năm 1864, Hồng Tú Toàn bị bệnh qua đời. Ngày 19 tháng 7, Thiên Kinh thất thủ, Thái Bình Thiên Quốc bị thất bại.

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>