Trung Quốc sắp công bố Những quy định chung của Bộ Luật Dân sự

Ngày 5/3, Kỳ họp thứ 5 Quốc hội Trung Quốc khóa 12 đã khai mạc tại Bắc Kinh. Là một trong những chương trình nghị sự của Kỳ họp lần này, việc xem xét dự thảo Những quy định chung của Bộ Luật Dân sự là tiêu điểm được mọi người quan tâm nhất. Vậy thì, dự thảo Những quy định chung của Bộ luật Dân sự đã trải qua nhiều lần sửa đổi có những điểm sáng gì?

Theo chuyên gia về luật dân sự Tôn Hiến Trung, xây dựng Những quy định chung của Bộ Luật Dân sự là công việc cấp bách. Ông nói:

"Những nguyên tắc chung của Luật Dân sự hiện hành ban bố vào năm 1986, Hiến pháp hồi đó xác định rõ ràng Trung Quốc thực thi cơ chế kinh tế kế hoạch. Đến năm 1992, sau khi bắt đầu xây dựng cơ chế kinh tế thị trường, Trung Quốc đã sử dụng rộng rãi cơ chế hợp đồng, tức hoàn toàn do các đương sự tự hiệp thương, chủ yếu dựa vào thị trường. Vậy thì, nhiều quy tắc cốt lõi trong Những nguyên tắc chung của Luật Dân sự đã không thích hợp nữa".

Luật Dân sự được gọi là "Bách khoa toàn thư trong đời sống xã hội", liên quan chặt chẽ với cuộc sống của mỗi người. Từ chế độ sở hữu quốc gia, chế độ đất đai đến tranh chấp giữa hàng xóm, hôn nhân và gia đình, sản xuất và kinh doanh, đều căn cứ vào các đạo luật trong lĩnh vực dân sự.

Dự thảo Những quy định chung của Bộ Luật Dân sự được trình lên Kỳ họp xem xét lần này cả thảy có 11 chương, có những nội dung chính liên quan tới nguyên tắc cơ bản về dân sự, chủ thể dân sự, quyền lợi dân sự, trách nhiệm dân sự, v.v. Trong đó, nhiều "quy định mới" đều liên quan chặt chẽ tới cuộc sống của người dân. Chẳng hạn, tăng thêm quy định về bảo vệ lợi ích của thai nhi; đối với những đặc điểm mới xuất hiện trong xã hội như trẻ em ở lại nông thôn khi cha mẹ vào thành phố làm công, xu thế già hóa dân số, v.v., tiếp tục hoàn thiện cơ chế giám hộ, mở rộng phạm vi giám hộ, đặc biệt quan tâm vấn đề chăm sóc người cao tuổi không còn khả năng tự chăm sóc.

Sau khi xây dựng xong Những quy định chung của Bộ Luật Dân sự, sẽ phát huy vai trò dẫn dắt công tác xây dựng các đạo luật chuyên ngành thuộc Bộ Luật Dân sự.

Điều đáng nói là, dự thảo tăng cường bảo vệ quyền lợi dân sự. Lần đầu tiên xác định quyền nhân phẩm nói chung, có những quy định mang tính mở rộng đối với quyền kế thừa, quyền cổ phần, v.v., và đưa quyền thông tin cá nhân vào phạm vi điều chỉnh của pháp luật,... Theo ông Tôn Hiến Trung, "mở rộng phạm vi" quyền lợi dân sự có lợi cho bảo vệ quyền lợi của người dân, đây là điểm sáng lớn nhất trong dự thảo Những quy định chung của Bộ Luật Dân sự.

Bộ Luật Dân sự từ trước đến nay luôn được coi là "lập pháp về quyền lợi", ông Thạch Hồng, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Luật Dân sự, Ủy ban Công tác pháp chế thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc cho biết, quyền lợi dân sự là cốt lõi trong Những quy định chung của Bộ Luật Dân sự nói riêng và cả Bộ Luật Dân sự nói chung. Ông nói:

"Cả Bộ Luật Dân sự đều xoay quanh quyền lợi dân sự. Chẳng hạn, Luật Hợp đồng xoay quanh quyền chủ nợ, Luật Tài sản xoay quanh quyền tài sản, Luật Kế thừa xoay quanh quyền kế thừa, Luật Hôn nhân xoay quanh quyền nhân thân trong hôn nhân. Những quy định chung của Bộ Luật Dân sự là căn cứ cho xây dựng các đạo luật chuyên ngành trong lĩnh vực dân sự".

Trong thời gian diễn ra Kỳ họp Quốc hội lần này, đại biểu Quốc hội sẽ thảo luận, sửa đổi và tiến hành biểu quyết dự thảo Những quy định chung của Bộ Luật Dân sự. Công tác xây dựng các đạo luật chuyên ngành sẽ được khởi động sau khi thông qua Những quy định chung của Bộ Luật Dân sự, phấn đấu hình thành Bộ Luật Dân sự thống nhất vào tháng 3 năm 2020.