Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết sẽ bảo vệ quyền lợi theo quy tắc WTO, một số ít thành viên WTO không thể biến tướng kéo dài cách làm "nước thay thế"

Ngày 11/12 là kỷ niệm 15 năm Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Theo Điều 15 "Nghị định thư về Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới", các thành viên Tổ chức Thương mại thế giới áp dụng cách làm "nước thay thế" khi điều tra chống bán phá giá đối với Trung Quốc sẽ hết hạn vào ngày 11/12, cũng có nghĩa là từ nay về sau, các thành viên Tổ chức Thương mại thế giới không được dùng giá của nước thứ ba để tính mức bán phá giá trong điều tra chống bán phá giá đối với Trung Quốc.

Theo quy định Điều 15 của Nghị định thư, trong một số tình hình, thành viên nào đó của Tổ chức Thương mại thế giới có thể dùng tiêu chuẩn "nước thay thế", để phán đoán nhà sản xuất Trung Quốc có tồn tại hành vi bán phá giá hay không. Bởi vậy, trong thời kỳ quá độ 15 năm sau khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới, các thành viên Tổ chức Thương mại thế giới có thể áp dụng điều khoản này tùy theo tình hình, để quyết định có áp dụng biện pháp chống bán phá giá tương ứng đối với doanh nghiệp Trung Quốc bị điều tra hay không.

15 năm qua, đã có hơn 80 thành viên Tổ chức Thương mại thế giới từ bỏ cách làm "nước thay thế" trong vấn đề liên quan đến thương mại đối với Trung Quốc, nhưng Mỹ, Liên minh châu Âu và Nhật lại luôn áp dụng biện pháp thương mại mang tính kỳ thị này. Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật ngày 8/12 cho biết, về vị thế của Trung Quốc trong Tổ chức Thương mại Thế giới, quyết định tiếp tục không công nhận Trung Quốc là "nền kinh tế thị trường", sẽ duy trì cơ chế "thuế chống bán phá giá" áp mức thuế cao đối với việc bán phá giá. Trước đó, Mỹ và Liên minh châu Âu giữ thái độ mập mờ trong việc công nhận Trung Quốc là "nền kinh tế thị trường". Trong buổi họp báo ngày 9/12, khi phản hồi về vấn đề này, Người Phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc Thẩm Đan Dương nhấn mạnh, Trung Quốc sẽ bảo vệ quyền lợi theo thành viên Tổ chức Thương mại thế giới, một số ít nước Tổ chức Thương mại thế giới không thể biến tướng kéo dài cách làm "nước thay thế".

Ông Thẩm Đan Dương cho biết, "nền kinh tế thị trường" và thi hành nghĩa vụ Điều 15 "Nghị định thư về Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới" là hai khái niệm khác nhau, không có mối liên hệ nào giữa hai việc này. Một số nước làm mờ nhạt việc thi hành nghĩa vụ này sẽ không đứng vững được trước Luật Quốc tế. Ông nói:

"Khái niệm 'nền kinh tế thị trường' bắt nguồn và tồn tại trong luật trong nước của cá biệt thành viên như Mỹ, Liên minh châu Âu, v.v, bắt đầu có từ thời kỳ Chiến tranh Lạnh, mang đậm màu sắc chính trị trong thương mại giữa phương Đông và phương Tây trong thời đại lúc bấy giờ. Điều cần nêu ra là, quy tắc Tổ chức Thương mại thế giới không có định nghĩa và tiêu chuẩn xác định về 'nền kinh tế thị trường'. Hiện nay, một số người trong dư luận phương Tây làm xáo trộn hai khái niệm khác nhau 'nền kinh tế thị trường' với thi hành nghĩa vụ Điều 15, phiến diện nhấn mạnh tiêu chuẩn luật trong nước của một số ít thành viên về nền kinh tế thị trường, cố ý làm mờ nhạt việc thi hành nghĩa vụ quốc tế Điều 15 Nghị định thư, quan điểm này không thể đứng vững được trước Luật Quốc tế. Cần tuân theo nghĩa vụ Hiệp ước là nguyên tắc cơ bản của Luật Quốc tế.

Ông Thẩm Đan Dương nói rằng, một số ít thành viên Tổ chức Thương mại thế giới có thái độ mập mờ trong vấn đề thi hành nghĩa vụ Điều 15 đúng thời hạn, mưu toan tiếp tục áp dụng cách làm "nước thay thế" trong điều tra chống bán phá giá đối với Trung Quốc, Trung Quốc bày tỏ cực lực bất bình và kiên quyết phản đối điều này. Ông nói:

"Sau ngày 11/12, tất cả các thành viên Tổ chức Thương mại thế giới đều cần thi hành triệt để nghĩa vụ Điều 15, chấm dứt toàn diện cách làm 'nước thay thế'. Trung Quốc sẽ áp dụng biện pháp cần thiết theo quy tắc Tổ chức Thương mại thế giới, kiên quyết bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình đối với một số ít thành viên tiếp tục áp dụng cách làm 'nước thay thế' trong điều tra chống bán phá giá đối với Trung Quốc".