Mới đây Chính phủ Nhật triển khai hoạt động ngoại giao dồn dập, từ tháng 9 đến nay đã có lãnh đạo nhiều nước thăm Nhật, trong đó chuyến thăm của các nhà lãnh đạo Đông Nam Á như Tổng thống Phi-li-pin Đu-téc-tê, Cố vấn Quốc gia kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Mi-an-ma A-ung Xan Xu-ki, Thủ tướng Ma-lai-xi-a Na-gíp v.v. đặc biệt thu hút ánh mắt của mọi người.
Các nhà phân tích nêu rõ, Nhật lôi kéo các nước Đông Nam Á bằng viện trợ kinh tế và cái gọi là "giá trị quan chung" trong các hoạt động ngoại giao này, mưu toan kiềm chế Trung Quốc về mặt chiến lược, giảm bớt sức ảnh hưởng của Trung Quốc.
Ngoài viện trợ kinh tế và cái gọi là "giá trị quan chung" ra, vấn đề Nam Hải là một chủ đề quan trọng trong hoạt động ngoại giao của Nhật đối với các nước Đông Nam Á. Trong thời gian Tổng thống Phi-li-pin Đu-téc-tê thăm Nhật, Nhật cam kết giúp Phi-li-pin nâng cao năng lực đảm bảo an ninh trên biển, đồng thời đã ký văn bản với Phi-li-pin về bàn giao hai tàu tuần tra cỡ lớn và máy bay huấn luyện TC-90S của Lực lượng phòng vệ trên biển Nhật cho Phi-li-pin. Khi Thủ tướng Ma-lai-xi-a Na-gíp thăm Nhật, Thủ tướng A-bê đề xuất cung cấp hai tàu tuần tra cỡ lớn cho Ma-lai-xi-a, coi đó là một trong những biện pháp tăng cường viện trợ các nước ven biển Nam Hải.
Các nhà phân tích cho rằng, Nhật cố gắng lôi kéo các nước Đông Nam Á, trước hết là cân nhắc từ mặt chiến lược. Thủ tướng A-bê tháng 8 năm nay đề xuất "chiến lược Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương tự do mở cửa" làm phương châm đối ngoại mới của mình, nhấn mạnh "giữ gìn an ninh biển của Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương", hòng lợi dụng vấn đề biển kiềm chế Trung Quốc, trong khi đó các nước Đông Nam Á trong đó có Phi-li-pin, Mi-an-ma, Ma-lai-xi-a v.v. không nghi ngờ gì chỉ là một quân cờ quan trọng của Nhật.
Dưới sự xúi giục của Mỹ và Nhật, trong những năm qua Chính phủ Phi-li-pin khóa trước không ngừng gây chuyện với Trung Quốc trong vấn đề Nam Hải, nhưng kể từ khi nhậm chức cuối tháng 6 năm nay, Tổng thống Đu-téc-tê đã điều chỉnh chính sách đối với Trung Quốc và Mỹ, vấn đề Nam Hải nhanh chóng giảm nhiệt. Điều này đã làm rối loạn bố cục chiến lược của Nhật tại Nam Hải, do vậy Thủ tướng A-bê đã cố gắng hết sức lôi kéo khi Tổng thống Đu-téc-tê thăm Nhật, mưu toan kéo Phi-li-pin vào liên minh Nhật-Mỹ.
Mi-an-ma được Nhật coi là "cửa ngõ quan trọng của Trung Quốc đi vào Ấn Độ Dương và Trung Đông", do vậy Thủ tướng A-bê luôn muốn lôi kéo Mi-an-ma để giảm bớt sức ảnh hưởng của Trung Quốc, khiến "sự tăng cường của quan hệ giữa Nhật và Mi-an-ma" trở thành một con bài kiềm chế Trung Quốc.
Có báo chí phân tích rằng, sau khi lên nắm quyền vào tháng 1 sang năm, Tổng thống đắc cử Mỹ Trump dự kiến sẽ ưu tiên xử lý công việc trong nước mà ít chiếu cố đến khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Nhật mong thông qua tăng cường đầu tư ngoại giao để tăng cường sự có mặt tại khu vực này trong bối cảnh nước đồng minh Mỹ "vô tích sự".
Trong khi mưu cầu lợi ích chiến lược, Nhật cũng mong muốn tìm kiếm cơ hội thương mại trong sự phát triển nhanh chóng của kinh tế các nước Đông Nam Á. Đối với ý đồ của Nhật, các nước Đông Nam Á hiển nhiên hiểu rất rõ. Trong khi tích cực tranh thủ viện trợ kinh tế và công nghệ của Nhật, các nước không muốn làm quân cờ nhằm vào Trung Quốc trước sự xúi giục của Nhật trong các vấn đề như Nam Hải, v.v.
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
