Kết quả kiểm phiếu sơ bộ do báo giới Mỹ công bố vào ngày 9/11 cho thấy, ứng viên Tổng thống đảng Cộng hòa Đô-nan Trăm đánh bại đối thủ đảng Dân chủ Hi-la-ri Clin-tơn, giành thắng lợi trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016. Cuộc bầu cử đã khép lại, để lại một nước Mỹ đầy "thương tích" và chia rẽ. Nhà phân tích chỉ rõ, đây là sự kiện "Thiên nga đen" phiên bản Mỹ gây ảnh hưởng sâu xa hơn cuộc trưng cầu ý dân của Anh về ở lại hay rời khỏi Liên minh châu Âu. Sự kiện này không những gây chấn động ở Mỹ nói riêng và thế giới nói chung, mà còn để lại nhiều ẩn số, nguyên nhân đằng sau đáng để suy ngẫm.
Trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ lần này đã xuất hiện tình huống tương tự cuộc trưng cầu ý dân của Anh về ở lại hay rời khỏi Liên minh châu Âu, tuyệt đại đa số cuộc thăm dò dư luận trước bỏ phiếu đều dự đoán sai kết quả.
Báo giới Mỹ cho rằng, tỷ lệ bỏ phiếu cao bất thường của người da trắng, đặc biệt là người da trắng thuộc nhóm người "cổ cồn xanh" đã góp phần to lớn cho ông Trăm đắc cử Tổng thống. Kết quả của một cuộc thăm dò dư luận cho thấy, tỷ lệ ủng hộ ông Trăm trong nhóm người da trắng không có bằng cấp đại học lên tới 65%, bên cạnh đó, tỷ lệ ủng hộ bà Hi-la-ri trong nhóm người này chỉ là 29%.
Một số nhà phân tích cho rằng, nhiều người da trắng ủng hộ ông Trăm không muốn cho biết khuynh hướng bỏ phiếu thực sự của mình, trong khi đó, ê-kíp tranh cử và những người ủng hộ bà Hi-la-ri lại quá tự tin, cộng thêm giới chính trị, giới học thuật, giới kinh doanh và các phương tiện truyền thông dòng chính của Mỹ dường như đều phản đối ông Trăm, đây có lẽ là nguyên nhân quan trọng khiến các cuộc thăm dò dư luận trước bỏ phiếu ở Mỹ đều dự đoán sai kết quả.
Điều đáng chú ý là, xu hướng biến đổi cơ cấu dân số Mỹ cho thấy, sau giữa thế kỷ 21, Mỹ có khả năng trở thành nước mà người da trắng không còn chiếm đa số. Chủ trương cứng rắn của ông Trăm về phản đối người di cư trái phép, tăng cường pháp chế đảm bảo trật tự, v.v. đã xoáy đúng vào "mối lo ngại về thân phận" của cả nhóm người da trắng. Sau khi ông Trăm đắc cử, có phương tiện truyền thông Mỹ cho rằng, thắng lợi của ông Trăm có thể được coi là thắng lợi của sắc tộc người da trắng Mỹ ở mức rất lớn.
Nhà quan sát chỉ rõ, ngoài vấn đề sắc tộc ra, ông Trăm sở dĩ đắc cử còn có nhiều nhân tố khác.
Trước tiên, ở chừng mực nào đó, thắng lợi của ông Trăm "có công" rất lớn của tin tặc và Wikileaks. Có thể nói họ đã góp sức một cách hiệu quả và đắc lực nhất cho ông Trăm tranh cử Tổng thống Mỹ hầu như chỉ dựa vào sức mình. Thứ hai, bà Hi-la-ri bản thân có nhiều nhược điểm, luôn không thể rũ bỏ sự hoài nghi của bên ngoài về sự thành thật của bà, đồng thời cũng luôn không thoát khỏi sự định vị rằng bà sẽ là "nhiệm kỳ thứ 3 của ông Ô-ba-ma", không đưa ra tầm nhìn cải cách để khơi dậy niềm nhiệt tình bỏ phiếu của cử tri. Thứ ba, cuối tháng 10, khi chỉ còn 2 tuần nữa là đến ngày bỏ phiếu, Giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ Gia-mét Cô-mây bất ngờ tuyên bố triển khai điều tra những bức thư điện tử mới phát hiện, chính sự kiện này là bước ngoặt then chốt xoay chuyển tỷ lệ ủng hộ ông Trăm. Cuộc thăm dò dư luận cho thấy, nhiều người bỏ phiếu cho ông Trăm là nhằm phản đối bà Hi-la-ri.
Nhà phân tích cho rằng, cuộc bầu cử lần này đã chứng kiến phong trào người dân bình thường Mỹ chống lại các thiết chế xã hội, phản đối tầng lớp tinh anh, cũng như chủ nghĩa dân túy và chủ nghĩa bài ngoại dâng cao. Các chương trình nghị sự về chính sách mà nhiều người quan tâm đã bị coi nhẹ ở mức rất lớn. Họ bất mãn tầng lớp tinh anh và phe ủng hộ các thiết chế xã hội, khát khao một nước Mỹ thay đổi và cải cách.
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
