Ngoại trưởng Trung Quốc và ASEAN ra tuyên bố chung là sự phủ định đối với cái gọi là vụ trọng tài Nam Hải

Tọa đàm với chuyên gia về vụ trọng tài Nam Hải do Viện Nghiên cứu các vấn đề quốc tế Trung Quốc tổ chức ngày 26/7 diễn ra tại Bắc Kinh, Trung Quốc, cùng ngày, trả lời phỏng vấn riêng của phóng viên Đài chúng tôi, Phó Giám đốc Thường trực Viện Nghiên cứu các vấn đề quốc tế Trung Quốc Nguyễn Tông Trạch cho biết, Ngày 25/7, tại Viêng Chăn, Ngoại trưởng Trung Quốc và các nước ASEAN đã ra tuyên bố chung về thực hiện toàn diện và hiệu quả "Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Nam Hải", trên thực tế đã phủ định vụ trọng tài Nam Hải do chính quyền Phi-li-pin khóa trước đơn phương nêu ra, hành động này có ý nghĩa quan trọng và sâu xa.

Tại Hội nghị Ngoại trưởng Trung Quốc – ASEAN, Trung Quốc và ASEAN thông qua tuyên bố chung cam kết trở lại quỹ đạo đúng đắn do nước đương sự trực tiếp hiệp thương giải quyết các tranh chấp cụ thể, truyền đi thông điệp tích cực về Trung Quốc và ASEAN cùng giữ gìn ổn định của Nam Hải. Hội nghị lần này được tổ chức sau gần hai tuần vụ trọng tài Nam Hải đưa ra phán quyết. Ông Nguyễn Tông Trạch nói:

"Trên thực tế, Trung Quốc và ASEAN đã vượt qua vụ trọng tài, trở lại 'Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Nam Hải'. Bởi vì Điều 2 của Tuyến bố chung hoàn toàn nhất trí và ăn khớp với Điều 4 của 'Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Nam Hải', tức các tranh chấp liên quan cần được giải quyết bằng phương thức đàm phán song phương, đây cũng là điều mà Trung Quốc luôn kiên trì. Trung Quốc và ASEAN một lần nữa xác nhận và đồng ý giải quyết tranh chấp trên Nam Hải thông qua phương thức đàm phán song phương, trên thực tế cũng đã phủ định vụ trọng tài này từ một góc độ khác".

Trong thời gian diễn ra Hội nghị Ngoại trưởng Hợp tác Đông Á và các hội nghị liên quan tại Thủ đô Viêng Chăn, Lào, Ngoại trưởng ba nước Mỹ, Nhật Bản và Ô-xtrây-li-a ngày 25/7 tổ chức "Đối thoại Chiến lược cấp bộ trưởng" và tung ra tuyên bố chung, yêu cầu vô lý Trung Quốc "tuân thủ" phán quyết phi pháp của Tòa trọng tài lâm thời. Ông Nguyễn Tông Trạch cho rằng, vụ trọng tài Nam Hải là do một số nước ngoài khu vực nào đó thao túng, mưu toan quấy rối khu vực này. Ông nói:

"Hiện có một hiện tượng hết sức kỳ lạ là, thái độ đối với cái gọi là vụ trọng tài của Trung Quốc và ASEAN, thậm chí kể cả Phi-li-pin đến nay đều khá kiềm chế. Các nước trong khu vực vẫn giữ bình tĩnh, trong khi các nước ngoài khu vực lại cuống cuồng xúi bẩy, điều này nói lên họ thực ra có dụng ý riêng, đó là mưu toan gây chuyện tại khu vực Nam Hải, muốn làm rối loạn khu vực này, cắm cái gai cho quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN. Nếu để mặc cho họ quấy rối Nam Hải, người phải trả giá cuối cùng chỉ có thể là bản thân các nước trong khu vực".

Ông Nguyễn Tông Trạch cho rằng, từ cái gọi là vụ trọng tài Nam Hải có thể nhận thấy, có người mưu toan kiềm chế và chèn ép Trung Quốc bằng quy tắc quốc tế và pháp lý. Trung Quốc hiện rất thiếu nhân tài tinh thông luật pháp quốc tế, cần tăng cường đào tạo nhân tài. Ông nói:

"Địa bàn bảo vệ quyền lợi của Trung Quốc sau này đã dịch chuyển mạnh lên phía trước, không còn là những công việc trong đường biên giới của mình, sau này chúng ta cần bảo vệ lợi ích của Trung Quốc trong hệ thống cơ quan Liên Hơp Quốc cũng như nhiều cơ quan quốc tế và khu vực, chúng ta trước tiên cần đưa nhân tài ra thế giới".