Thời gian qua đến nay, Mỹ thổi phồng cái gọi là vấn đề "tự do hàng hải" tại các trường hợp, đồng thời lấy đó làm cái cớ tăng cường sự hiện diện quân sự của mình tại Nam Hải. Song, cái gọi là "tự do hàng hải" của Mỹ, thực ra là cậy thực lực quân sự của mình thách thức "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển" và trật tự hàng hải quốc tế, khiêu khích và gây phương hại đến chủ quyền và an ninh của mấy chục nước ven biển kể cả Trung Quốc, phá hoại hòa bình và ổn định trong khu vực.
Luật pháp quốc tế kể cả "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển" nhận định, một nước được hưởng quyền tự do hàng hải và hàng không bao gồm hai loại, một là trong vùng lãnh hải và không phận của nước khác, một nước thực hiện quyền tự do hàng hải và hàng không phải phù hợp tiêu chuẩn "đi qua vô hại", cũng phải được nước ven biển cho phép và cần chiếu cố đến chủ quyền, an ninh và uy nghiêm của nước đó; hai là, ở bên ngoài lãnh hải, một nước được hưởng quyền tự do hàng hải và hàng không nhưng cũng phải chiếu cố đến chủ quyền, an ninh và uy nghiêm của nước khác.
Song, theo quy định hữu quan của "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển", nước ven biển có thể áp dụng biện pháp cần thiết trong lãnh hải của mình, để phòng ngừa tàu chiến nước ngoài "phi đi qua vô hại" trong lãnh hải của mình, tàu chiến nước ngoài khi thực hiện "đi qua vô hại" cần tuân thủ luật pháp và các quy định liên quan của các nước ven biển.
Hiển nhiên, "kế hoạch tự do hàng hải" của Mỹ đã hoàn toàn đi trệch với quy định tự do hàng hải của "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển" và luật pháp quốc tế. Kế hoạch của Mỹ vốn tức là hành động phản chế nhằm vào quy định hữu quan của "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển", thực chất là coi "tự do hàng hải" là "tự do tuyệt đối" không chịu bất cứ sự hạn chế nào. Có học giả nêu rõ, Mỹ đã cùng lúc sắm các vai "công tố viên, thẩm phán, bồi thẩm viên và kẻ hành hình" trong "kế hoạch tự do hàng hải" này.
Một mặt, là cường quốc hải dương số một thế giới, Mỹ không muốn bá quyền hải dương của mình bị ràng buộc, nên dùng dằng không muốn gia nhập "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển" để tránh phải thi hành nghĩ vụ quy định của "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển", mặt khác lại đơn phương nhấn mạnh quyền lợi hải dương được hưởng theo nội dung "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển" của mình.
Sự thật chứng tỏ, trên thực tế, cái gọi là "tự do hàng hải" của Mỹ là sự phá hoại và lạm dụng cơ chế tự do hàng hải của luật pháp quốc tế, là sự phá hoại tinh thần tự do hải dương mà "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển" đề xướng, cũng là sự phá hoại đối với trật tự luật pháp hàng hải quốc tế.
Trước thập niên thứ hai của thế kỷ mới, Mỹ chưa bao giờ nêu ra dị nghị về tự do hàng hải trên Nam Hải. Song, từ sau ngày thực thi chiến lược "quay trở lại châu Á-Thái Bình Dương" vào năm 2009, Mỹ đã hâm nóng mệnh đề giả tạo tự do hàng hải trên Nam Hải, lấy đó để bôi nhọ Trung Quốc, làm rối loạn tình hình Nam Hải.
Giáo sư Đại học Oa-sinh-tơn, Mỹ A-mi-tai Ê-di-ô-ni viết bài cho biết, Mỹ xưa nay đơn phương quyết định tự do hàng hải, khi áp dụng hành động quân sự bất chấp quyền lãnh thổ của nước khác. Giám đốc chi nhánh Tạp chí "Thông tin chính sách toàn cầu" của Mỹ tại Oa-sinh-tơn Uy-li-am Giôn viết bài nêu rõ, Mỹ từ chối trở thành nước ký "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển" để bảo vệ lợi ích riêng tư của mình, hơn nữa còn ra sức thi hành và cổ súy "tự do hàng hải" đơn phương, để các tàu chiến quân sự của Mỹ muốn làm gì thì làm diệu võ giương oai tại cửa ngõ nước khác.
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
