Ngày 6/7, tại Oa-xinh-tơn, Mỹ, trước thềm sắp công bố kết quả phán quyết vụ trọng tài Nam Hải do Phi-li-pin đơn phương nêu ra, một số học giả Trung Quốc và Mỹ đang tham dự Cuộc đối thoại về vấn đề Nam Hải giữa cơ quan tham vấn hai nước Trung-Mỹ đã tổ chức họp báo, trình bày quan điểm về vấn đề Nam Hải, cho rằng mặc dù kết quả trọng tài sắp tuyên bố thiếu cơ sở pháp lý nhưng các bên liên quan vẫn cần nhìn nhận một cách lý tính, cùng nhau hạ nhiệt vấn đề Nam Hải.
Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nam Hải Trung Quốc Ngô Sĩ Tồn chỉ ra rằng, tranh chấp Nam Hải giữa Trung Quốc và Phi-li-pin thực chất là tranh chấp lãnh thổ và phân định ranh giới, hoàn toàn không thích hợp với giải thích và áp dụng của "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển". Ngay từ năm 2014, Chính phủ Trung Quốc đã ra tuyên bố chỉ rõ Toà trọng tài không có quyền tài phán đối với vụ kiện do Phi-li-pin đơn phương nêu ra, Trung Quốc không tham gia và không chấp nhận trọng tài như vậy.
Ông Ngô Sĩ Tồn còn cho biết, Trung Quốc sẽ đáp lại dựa trên phản ứng của các bên liên quan. Tuy nhiên ông cho rằng Trung Quốc sẽ không cân nhắc rút khỏi "Công ước" như một số suy đoán, bởi vì sau khi khôi phục địa vị hợp pháp tại Liên Hợp Quốc năm 1972, Trung Quốc đã bắt đầu tham gia vào công tác soạn thảo "Công ước", trải qua 9 năm và tham gia toàn bộ quá trình, đã đóng góp cho sự ra đời của "bộ hiến pháp biển" này.
Giám đốc Trung tâm Hiệp đồng sáng tạo nghiên cứu Nam Hải thuộc Đại học Nam Kinh, Trung Quốc Chu Phong cũng cho biết, ý tưởng rút khỏi "Công ước" là quá ngu xuẩn.
"Trên thực tế, Trung Quốc không những là nước bảo vệ "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển", mà cũng là nước được hưởng lợi từ Công ước này".
Ông cho rằng "Công ước" có thể khiến Trung Quốc được hưởng lợi lâu dài từ trật tự hải dương hợp tác bền vững hơn.
Các học giả cho rằng vấn đề Nam Hải đã bị thổi phồng và hâm nóng, đòi hỏi các bên liên quan cùng nhau hạ nhiệt.
Trưởng Phân xã Oa-xinh-tơn của tạp chí "Bình luận Tình báo hành chính" Mỹ Giô-nét chỉ rõ, Trung Quốc hoàn toàn có lý do bác bỏ phán quyết của Toà trọng tài, bởi vì Phi-li-pin đã đơn phương khởi kiện trong tình hình chưa hiệp thương và đàm phán với Trung Quốc, việc này đã vi phạm điều khoản liên quan của "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển", hơn thế nữa tình hình của Phi-li-pin hiện nay đã thay đổi, hai nước Trung Quốc và Phi-li-pin có khả năng giải quyết hoà bình tranh chấp thông qua đàm phán song phương.
Ông Giô-nét cũng phê phán cách làm của Chính phủ Mỹ trong vấn đề Nam Hải, đặc biệt là việc tăng cường đồng minh Chiến tranh Lạnh và kích động đồng minh nào đó cứng rắn với Trung Quốc.
Phó Chủ nhiệm Khoa Ngôn ngữ và Văn hoá Học viện Hải quân Mỹ Man-va-nây cho biết, hai nước lớn Trung-Mỹ sẽ không đi đến chiến tranh.
"Đây không phải là Chiến tranh Lạnh, cũng không phải là cuộc khủng hoảng tên lửa Cu-ba, hai nước Trung-Mỹ sẽ không đi đến chiến tranh. Điều này là hoàn toàn có thể tránh được, tôi tin tưởng chắc chắn điều này. Hơn thế nữa cũng mong mọi người giữ bình tĩnh".
Ông còn kêu gọi hai bên cần thông cảm với mối quan tâm về tình hình hiện nay của đối phương, cùng nhau nỗ lực hạ nhiệt tình hình căng thẳng.
Các học giả đều cho rằng, đối thoại và giao lưu giữa cơ quan tham vấn Trung Quốc và Mỹ có thể mở ra mặt bằng trao đổi mới cho hai bên.
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
