Việc Chính quyền của cựu Tổng thống Phi-li-pin A-ki-nô đơn phương nêu ra vụ trọng tài Nam Hải, áp dụng hình thức không giữ chữ tín, vi phạm pháp quyền, xâm phạm quyền lợi, giả dối và vô trách nhiệm, không những gây phương hại nghiêm trọng cho quan hệ Trung Quốc – Phi-li-pin, làm tổn hại tình cảm của nhân dân hai nước, mà còn phá hoại nền pháp quyền quốc tế và trật tự khu vực. Hơn thế nữa còn lôi kéo thế lực bên ngoài vào khu vực, khiến ý tưởng giải quyết vấn đề Nam Hải trở nên phức tạp hóa, quốc tế hoá, vô trật tự và mâu thuẫn hoá.
Kết quả trực tiếp của vụ trọng tài Nam Hải do Phi-li-pin đơn phương nêu ra và sự can thiệp vào công việc khu vực của thế lực bên ngoài không những làm tổn hại lợi ích của Trung Quốc, mà còn đẩy ASEAN rơi vào tình trạng bị động hơn bao giờ hết.
Nguy hại thứ nhất là, vụ trọng tài Nam Hải do Phi-li-pin đơn phương nêu ra sẽ làm tổn hại đến lực hướng tâm và sức gắn bó trong tiến trình nhất thể hoá của ASEAN.
Vụ trọng tài Nam Hải do Phi-li-pin đơn phương nêu ra, đặc biệt là việc các thế lực bên ngoài như Mỹ tiến hành lôi kéo bè phái, phân hoá trong nội bộ ASEAN đã làm cho bất đồng trong nội bộ ASEAN càng thêm nổi bật, uy tín bị tổn hại. Nguyên nhân là vì các nước ASEAN có thái độ và lập trường khác nhau rất lớn trong vấn đề Nam Hải, quan điểm cũng khác nhau đối với việc một thành viên nào đó nêu ra vụ án trọng tài cũng như sự can thiệp và tác động các nước thành viên của thế lực bên ngoài.
Nguy hại thứ hai là, vụ trọng tài Nam Hải do Phi-li-pin đơn phương nêu ra làm tổn hại đến quy tắc và trình tự vốn có của ASEAN.
Vụ trọng tài Nam Hải do Phi-li-pin đơn phương nêu ra đã phá hoại "Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Nam Hải", phủ định "ý tưởng kép", làm tổn hại cho "Phương thức ASEAN", điều này không những trái ngược với cam kết tập thể của ASEAN, mà còn phủ định thành quả hiệp thương của ASEAN. Không những vậy, gần hai năm qua, cá biệt nước cùng với thế lực bên ngoài ra sức thổi phồng vấn đề Nam Hải, làm cho các hội nghị quan trọng như Cấp cao Đông Á và các hội nghị cấp cao liên quan vốn thảo luận các vấn đề chính trị và an ninh, hợp tác kinh tế-thương mại và giao lưu văn hoá trở thành nơi tranh luận gay gắt về vấn đề Nam Hải, nhiệm vụ chương trình nghị sự và mục tiêu giai đoạn của ASEAN đang bị quấy nhiễu và rối loạn.
Nguy hại thứ ba là, vụ trọng tài Nam Hải do Phi-li-pin đơn phương nêu ra làm tổn hại đến an ninh khu vực của ASEAN.
Vụ trọng tài Nam Hải do Phi-li-pin đơn phương nêu ra đã phá vỡ bố vục an ninh vốn có. Một số thế lực bên ngoài dồn dập hiện diện ở vùng gần Nam Hải, trong khi mang lại cái gọi là "cảm giác an toàn" cho cá biệt nước ASEAN nhưng thực ra lại làm gia tăng "sự bất an" cho một số nước ASEAN khác. Vì lợi ích riêng, nước ngoài khu vực khuấy động Nam Hải để "đục nước béo cò", trong khi các nước trong khu vực phải gánh chịu mọi hậu quả và tổn thất.
ASEAN từng thông qua đàm phán nội bộ đã giải quyết vấn đề phân định biên giới giữa rất nhiều nước thành viên, điều này chứng minh đối thoại và hiệp thương mới là con đường đúng đắn; trong nội bộ ASEAN vẫn còn rất nhiều tranh chấp chủ quyền chưa được giải quyết, nhưng điều này không hề ảnh hưởng đến sự phát triển và hợp tác của ASEAN, điều này nói lên phương châm gác lại tranh chấp, cùng phát triển vẫn chưa lỗi thời. Trọng tài áp đặt đơn phương không phải là "liều thuốc đặc trị" cho giải quyết tranh chấp, hơn thế nữa một khi bị lợi dụng sẽ trở thành liều "thuốc độc" gây nguy hại cho khu vực.
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
