Chuyên gia, học giả nước ngoài nghi ngờ trọng tài Nam Hải—Tòa trọng tài lạm dụng và mở rộng quyền lực gây ảnh hưởng xấu

2016-06-21 10:36:33 cri

Tòa trọng tài vụ trọng tài Nam Hải được thành lập theo yêu cầu đơn phương của Phi-li-pin sắp tới có thể đưa ra phán quyết. Các chuyên gia, học giả nước ngoài bày tỏ quan ngại và nghi ngờ về hành vi lạm dụng và mở rộng quyền lực của Tòa trọng tài

"Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển" quy định, vấn đề chủ quyền lãnh thổ không nằm trong phạm vi điều chỉnh của "Công ước", các nước ký "Công ước" có quyền tuyên bố không chấp nhận cưỡng chế trọng tài về những tranh chấp liên quan tới phân định ranh giới trên biển, vùng vịnh lịch sử hoặc quyền sở hữu, hoạt động quân sự và hành pháp, v.v. Những tranh chấp kể trên bị một nước loại trừ, các nước khác không được nêu ra, Tòa trọng tài cũng không có quyền tài phán.

Có chuyên gia nêu rõ, mỗi yêu cầu của Phi-li-pin đều không tách rời chủ quyền và phân định ranh giới trên biển, đều nằm trong những sự vụ đã loại trừ trong Tuyên bố của Trung Quốc. Việc thành lập, vận hành cũng như sức ràng buộc phán quyết của Tòa trọng tài Nam Hải không có cơ sở pháp lý, Tòa trọng tài cưỡng chế thúc đẩy trình tự hữu quan đã vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế, gây ảnh hưởng xấu.

Phó Giáo sư Công pháp quốc tế Đại học Ô-xpho Anh, chuyên gia Luật biển quốc tế Tơ-da-na-cô-pu-lốt cho rằng, Tòa trọng tài chưa đưa ra giải đáp đầy đủ khiến người ta tin phục trên một loạt vấn đề quan trọng như quyền tài phán, chủ quyền, khả năng thụ lý vụ án và Tuyên bố loại trừ của Trung Quốc, v.v. Tòa trọng tài chưa nói rõ tại sao vụ trọng tài Phi-li-pin đưa ra lại vượt qua Tuyên bố loại trừ của Trung Quốc, tại sao vụ trọng tài trong vụ này không liên quan đến chủ quyền? "Theo tôi, những vụ này liên quan đến chủ quyền".

Giáo sư suốt đời Khoa khoa học chính trị và xã hội Đông Á Đại học Hiu-xtơn Mỹ Lý Kiên Cường cho rằng, toàn bộ nội dung tranh tụng của vụ án liên quan đến chủ quyền, phân định ranh giới và quân sự, trong khi đó Trung Quốc đã ra Tuyên bố loại trừ. Trọng tài là một sự xâm phạm đối với chủ quyền của Trung Quốc tại Nam Hải, cũng vi phạm tôn chỉ của "Công ước".

Giáo sư Phân hiệu Đại học Nam Xứ Uên Mới Ô-xtrây-li-a tại Ken-bơ-rơ Ao-xtin nói, vấn đề Nam Hải bao gồm tranh chấp về hai bình diện, một là về mặt chủ quyền và lãnh thổ, hai là về mặt quyền lợi biển, trong khi đó "Công ước" chỉ có quyền phán quyết về mặt thứ hai. Như mọi người đều biết, Trung Quốc đã ra Tuyên bố loại trừ về "Công ước" này, loại trừ trình tự cưỡng chế trọng tài vận dụng vào tranh chấp về mặt phân định ranh giới vùng biển, v.v. Đánh đồng cả hai bình diện này để trọng tài là cách làm nguy hiểm.

Giáo sư Trường Luật Đại học U-tơ-rết (Utrecht) Hà Lan Du-oát nói: "Tôi cho rằng phán quyết của Tòa trọng tài phải là 'Tòa án không sao phán quyết vụ này, mong các bên hữu quan tận sự nỗ lực lớn nhất hiệp thương giải quyết'".

Chủ nhiệm Trung tâm Giáo dục ASEAN của Cam-pu-chia Mát-thêu cho rằng, hành động đơn phương của Phi-li-pin đã vi phạm nguyên tắc cơ bản trình tự trọng tài, mưu toan lạm dụng trình tự trọng tài để được xét định với dụng ý xấu. Tòa trọng tài không nên để Phi-li-pin được nước, bằng không sẽ tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, phá hoại tính tổng thể của "Công ước".

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>