Vụ trọng tài Nam Hải Trung Quốc-Phi-li-pin sắp đưa ra phán quyết, vấn đề Nam Hải lại trở thành tiêu điểm được phương tiện truyền thông quốc tế quan tâm. Mới đây, các chuyên gia, học giả Trung Quốc đã đến Brúc-xen, Bỉ giao lưu với tổ chức tư vấn chính sách địa phương, trong đó chuyên giới thiệu lập trường và thái độ của Trung Quốc trên vấn đề Nam Hải.
Ngày 15 tháng 6, bà Diêm Nham, Phó Trưởng Ban Giao lưu đối ngoại Viện Nghiên cứu Nam Hải của Trung Quốc tham dự "Diễn đàn cải cách Trung Quốc-châu Âu" tại đến Brúc-xen, Bỉ đã trả lời phỏng vấn của phóng viên.
Ngay sau khi xảy ra vụ đảo Hoàng Nham, đầu năm 2013 Phi-li-pin đã gửi "Thông báo và chủ trương quyền lợi" gồm 15 yêu cầu trọng tài cho Trung Quốc, cáo buộc các chủ trương của Trung Quốc trên Nam Hải vi phạm "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển". Bà Diêm Nham trước hết nhấn mạnh, xét đến cùng 15 yêu cầu của Phi-li-pin là vấn đề chủ quyền các đảo và bãi đá, nhưng chủ quyền lãnh thổ không nằm trong phạm vi điều chỉnh của "Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển", Tòa trọng tài quốc tế không có quyền tài phán đối với tranh chấp Nam Hải. Bà nói:
"Khoản 1 điều 288 'Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển' đã nói rất rõ ràng, tòa trọng tài hay cơ chế giải quyết tranh chấp cũng vậy, quyền tài phán của nó chỉ giới hạn ở vấn đề giải thích và vận dụng 'Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển', vấn đề chủ quyền lãnh thổ vốn đã được loại trừ ra ngoài 'Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển', bởi vậy tôi cho rằng Tòa trọng tài tuyệt đối không có quyền tài phán về tranh chấp giữa Trung Quốc và Phi-li-pin".
Phi-li-pin đơn phương đưa tranh chấp Nam Hải giữa Trung Quốc và Phi-li-pin lên trọng tài đã làm gia tăng căng thẳng ở Nam Hải, quan hệ Trung Quốc-Phi-li-pin sau đó rơi vào đáy vực. Song việc tân Tổng thống Phi-li-pin Đu-téc-tê đắc cử cũng được giới bên ngoài coi là một cơ hội lớn xuất hiện bước ngoặt trong quan hệ Trung Quốc-Phi-li-pin, lãnh đạo cấp cao hai nước đã bày tỏ với nhau thiện chí về cải thiện quan hệ song phương. Bà Diêm Nham cho biết, ông Đu-téc-tê lên cầm quyền đã mang lại khả năng tiếp tục trao đổi về tranh chấp Nam Hải giữa hai nước. Ông nói:
"Tôi cho rằng còn có khả năng tiếp tục trao đổi, bởi vì tân Tổng thống Phi-li-pin Đu-téc-tê ngày 30 tháng 6 tới sẽ lên cầm quyền, ông đã bày tỏ rất rõ ràng rằng ông mong cùng Trung Quốc trở lại bàn đàm phán, giải quyết tranh chấp giữa hai nước qua thỏa thuận song phưương. Ngoài ra, ông cũng dứt khoát bày tỏ, sẵn sàng cùng Trung Quốc thảo luận vấn đề cùng khai thác Nam Hải, cho dù Tòa trọng tài đưa ra kết quả phán quyết trước ngày 30 tháng 6 ông Đu-téc-tê lên cầm quyền, Trung Quốc và Phi-li-pin vẫn có thể trở lại con đường đàm phán song phương".
Sự can thiệp của Mỹ vào tranh chấp Nam Hải cùng vụ trọng tài Trung Quốc-Phi-li-pin cũng khiến tình hình Nam Hải càng thêm phức tạp. Thông qua cái gọi là "Chương trình tự do hàng hải" trên Nam Hải, Mỹ đã tăng cường rõ rệt hoạt động do thám vùng trời vùng biển các đảo và bãi đá thuộc quần đảo Nam Sa Trung Quốc, thậm chí nhiều lần đi vào vùng biển 12 hải lý của quần đảo Nam Sa. Bà Diêm Nham cho rằng, Trung Quốc thường đưa ra phản ứng và biện pháp ứng đối trong giờ phút đầu tiên đối với hành động khiêu khích của Mỹ, đã chứng tỏ lập trường và thái độ của Trung Quốc. Tranh chấp Nam Hải cần phải do nước đương sự tranh chấp đứng ra hiệp thương, Trung Quốc mong tất cả vấn đề Nam Hải đều được giải quyết qua đàm phán và tham vấn hòa bình.
• Hoạt động Gặp gỡ hữu nghị thanh niên Trung Quốc-Việt Nam lần thứ 18 đã diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam 2018/08/15
• Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức Lễ trao học bổng Chính phủ Trung Quốc năm 2018 2018/08/14
